Strandapósturinn - 01.06.1979, Side 123

ófrýnileg og afl þeirra yfirnáttúrulegt frá mannlegu sjónarmiði.
Tröllin skiptust í tvo flokka, venjuleg tröll og nátttröll. Nátttröll
máttu ekki líta dagsins ljós því þá dagaði þau uppi sem kallað
var og urðu að steinum. Allvíða eru emstakir drangar og steinar
sem eiga að vera slík tröll. Margar skýringar gætu verið á þessari
trú. Ein er sú að gamla ásatrúin hafi smátt og smátt með nýjum
trúarbrögðum breytt jötnum í tröll. Jötnarnir voru mjög sterkur
þáttur í trúarlífi fólks og mjög erfitt að strika alveg yfir þá með
nýjum trúarbrögðum og þess vegna hafi þeim verið fengið hlut-
verkið tröll. Hér á landi hafa þessir stöku drangar i sífellu minnt
fólk á tröllin og þannig við haldið trúnni og einnig þegar menn
voru á ferð í þoku þá sáu þeir ýmislegt tröllslegt á reiki. Eins og
allir vita þá taka steinar og aðrir hlutir á sig tröllamyndir í
dimmri þoku og virðast á hreyfingu. Þannig eru eflaust margar
sögurnar til komnar.
Einn þáttur í að viðhalda trúnni og áreiðanlega ekki sá
minnsti eru tilviljanir. Ekki eru nema örfá ár síðan eitt slíkt
dæmi átti sér stað sem áreiðanlega hefði ekki dregið úr tröllatrú
þess fólks sem varð vitni að þessu ef trú á tröll hefði verið fyrir
hendi hjá því. Þetta var í hópferð og var ferðinni heitið austur á
land. Þegar keyrt var fram hjá Bláfelli þar sem tröllskessan
Hallgerður á að hafa búið þá stóð einn ferðalangurinn upp fram
við dyr rútunnar og fór með brennandi ástarkvæði til Hallgerð-
ar. Ekki hafði hann fyrr lokið kvæðinu er dyrnar á rútunni
þeyttust upp og munaði ekki miklu að ferðalangurinn hentist út.
Áður fyrr hefði engin skýring verið á þessu önnur en sú að skessan
hefði viljað fá manninn til sín. Ekki gat bílstjórinn gefið neina
skýringu á þessu en hann sagði að þetta ætti ekki að geta skeð.
Enga trú hafði hann þó á tröllum eða öðru slíku né heldur aðrir í
ferðinni en undarleg tilviljun var að þetta skyldi ske einmitt á
þessu augnabliki.
Margar sagnir eru til um fólgið fé. Fornmenn eiga að hafa
falið fé sitt og enginn á að geta náð því nema uppfylla viss
skilyrði fyrst. I öllum tilfellum sem ég hef lesið um eru þessi
skilyröi óframkvæmanleg, enda er hætt við að lítið fyndist ef
hægt yrði að fullnægja þeim. Sem dæmi má nefna gull Bárðar
121