Strandapósturinn - 01.06.1991, Qupperneq 39

17. öld, reistu þeir fljótt íshús þar. Jamestown eðajakobsbær var
fyrsta nýlenda þeirra á þeim slóðum og þar var fyrst komið upp
íshúsi á nýlendusvæðinu. A síðari hluta 18. aldar varð George
Washington, síðar fyrsti forseti Bandaríkjanna, brautryðjandi í
byggingu íshúsa. Washington hafði ískjallara í húsi sínu en þar
vildi ísinn bráðna. En í þurrum kjallara úti í garði hélst frost í
ísnum og þennan ískjallara klæddi hann tígulsteini og reisti þak
yfír.
Um 1840 voru Englendingar farnir að velta því fyrir sér hvort
ekki mætti halda frosti lengur í matvælum ef þeim væri dýft í
blöndu af salti og ís. Tilbrigði við þessa aðferð kontu síðan fram
bæði í Englandi og í Bandaríkjunum. Virðist hvort tveggja hafa
verið gert upp úr miðri 19. öld að setja pönnur með saltís yfir það
sem átti að frysta og stinga matvælunum í hólf eða kassa með saltís.
ísak Jónsson og Tryggvi Gunnarsson
Islendingar höfðu fyrst einhver kynni af íshúsum í Kanada.
Alkunnugt er að landar héldu mjög til Kanada á síðasta fjórðungi
19. aldar og settust þar að. Margir gerðust fiskimenn við Winni-
pegvatn og Manitobavatn. Kanadamenn sem veiddu á vötnunum
stofnuð fiskveiðifélög og íslenskir landnemar gerðust þar félagar.
Þessi fískveiðifélög áttu íshús við Winnipegvatn og voru þau eink-
urn í Selkirk á austurströnd vatnsins. Þar kynntist Isak Jónsson
fyrst íshúsum, en þegar hann flutti til Islands aftur 1894 gerðist
hann brautryðjandi íshúsa hér.
Nokkur bréf fóru milli Tryggva Gunnarssonar og Isaks Jóns-
sonar fyrir og eftir 1890 um íshúsmál. Jóhannes Nordal hafði á
svipuðum tíma kynnst íshúsum vestra, en hann fór héðan vestur
1887. Tryggvi fékk lmg á að korna upp íshúsi í Reykjavík og hófst
reyndar handa sumarið 1894. Að frumkvæði Tryggva komu þeir
saman til Islands Isak og Jóhannes í september þetta sama ár.
Þetta haust reis íshús Isfélagsins við Faxaflóa af grunni í Reykja-
vík. Jóhannes varð forstjóri þess, en ísak hélt austur á land á
æskuslóðir og beitti sér fyrir byggingu íshúsa víða á Austur- og
Norðurlandi austanverðu.
Eigendur ýmissa íshúsa sem byggð voru á Vesturlandi, Vest-
37