Strandapósturinn - 01.06.1991, Síða 40

fjörðum og vestanverðu Norðurlandi nutu aðstoðar hjá forystu-
mönnum ísfélagsins við Faxaflóa, elsta íshúsfélagi landsins.
Tryggvi Gunnarsson var formaður félagsins frá stofnun 1894 til
dauðadags 1917. Tryggvi skrifaði ýmsum kaupmönnum og sjáv-
arbændum á þessu svæði, leiðbeindi þeim og hvatti þá til að byggja
íshús. Heimildir urn þetta eru í Bréfabókum Tryggva Gunnars-
sonar í Skjalasafni Seðlabanka Islands.
Elstu íshúsin á Ströndum
Ekki er ljóst hvort íshúsin gömlu á Ströndum tengjast með
einhverju móti ísfélaginu við Faxaflóa. A sumrin fyrir og eftir
síðustu aldamót stundaði Bjarni Sæmundsson fiskirannsóknir og
birti niðurstöður þeirra í greinum íAndvara, tímariti Hins íslenska
þjóðvinafélags. í rannsóknarskýrslu eftir sumarið 1901 sagði
Bjarni að verslun Riis á Hólmavík eigi íshús og nefnir ekki að
annað slíkt hús hafi þá verið á Ströndum. Richard Peter Riis varð
verslunarstjóri Clausensverslunar á Borðeyri 1881, en skömmu
eftir 1890 gerðist hann kaupmaður, keypti Borðeyrarverslun og
kom á fót verslunum á Hvammstanga og Hólmavík. Riis stofnaði
til versulunar á Hólmavík 1897, en ekki verður fullyrt hvort íshús-
ið er frá 1901 eða eldra. Jóhann Hjaltson kennari segir að íshús
Riis hafi staðið örskammt vestan við íbúðar og verslunarhúsið.
Þetta hafi verið timburhús og einkum hafi norðurhlutinn verið úr
miklum viðum. Þetta íshús hefur ekki verið lengi rekið því að þess
er ekki getið í fasteignamati sem tekið var á Ströndum 1917.
Þó er íshús Riis í Hólmavík líklega ekki elsta íshús á Ströndum.
Halldór Jónsson í Miðdalsgröf í Steingrímsflrði segir frá því í
dagbók sinni 20. október 1898 að þá sé farið að byggja íshús á
Húsavík, sem er á suðurströnd fjarðarins. Þá bjó Grímur Stefáns-
son á Húsavík. í yflrliti Halldórs yfir árið 1898 tekur hann fram að
ekki hafi verið lokið við íshúsið á Húsavík. Halldór minnist síðan
aldrei á þetta íshús, en líklegra verður að telja að því hafi verið
komið upp. Gísli Jónatansson í Naustavík við Steingrímsfjörð
segir að byggingu þess muni hafa verið lokið 1899. Hinsvegar
hefur Halldór hætt við að reisa sér íshús, en 23. október aldamóta-
árið segist hann hafa verið „að grafa tóft, sem á að hafa fyrir íshús
38