Syrpa - 01.02.1947, Page 24

ans og eins vinnumannsins, sem reyndu að koma
honum í skilning um, að þarna væru ræktaðar
matjurtir. Hann sagðist ekki skilja, að það skipti
miklu máli, þó kindurnar gengju ofan á þessum
grastægjum, og af því að tvö hlið voru á garðin-
um, þá rak hann hópinn inn um annað hliðið
jafnóðum og piltarnir komu því út um hitt. Skrif-
arinn sagði bóndanum, að sýslumaðurinn mundi
ekki láta þetta athæfi óátalið, þegar hann kæmi
heim, en þá varð bóndinn alveg æfur og mölv-
aði í bræði sinni fiskhjallinn okkar. Þegar honum
þóttu kindurnar vera búnar að hvíla sig nógu
lengi í garðinum, þá hélt hann áfram í kaupstað-
inn og mætti okkur á leiðinni. Engin merki sáust
þess, að neitt hefði í skorizt; hann var svo vin-
gjamlegur, sem framast mátti verða, kyssti mann-
inn minn hjartanlega og gleymdi ekki að reka að
mér rembingskoss, og sagði, að ég hlyti að vera
engill. Það hefir víst verið af því, að ég var í
hvítum kjól.
Þegar við komum heim, sáum við hvað orðið
var, og hver maður getur víst gert sér í hugar-
lund, hve sárt okkur tók að sjá blettinn, sem við
höfðum lagt svo mikla rækt við, þannig útleikinn,
að engin von var um árangur af allri fyrirhöfn-
inni. Maðurinn minn stefndi bóndanum, og hann
var dæmdur til að borga tvær spesíur í sekt, til
fátækra. Þetta vakti óhemju reiði og skelfingu
allra Islendinga í nágrenniu, ekki eingöngu alþýð-
unnar, heldur engu síður prestanna. Þegar sum-
ir þeirra heimsóttu okkur síðar, létu þeir í ljós
undrun sína yfir því, að nokkrum skyldi koma
til hugar að sekta mann fyrir það eitt, að kind-
urnar hans hefðu traðkað niður dálítið af grasi. Ég
er ekki að færa þetta litla atvik í frásögur vegna
þess, að mér þyki það í sjálfu sér skipta miklu
máli, heldur vegna þess, að afleiðingarnar urðu
svo ótrúlega erfiðar og langvarandi, að við urðum
að súpa sevðið af beim árum saman. Það kom
fyrir hvað eft.ir annað, þegar maðurinn minn var
á þingaferðum, að honum var úthýst eða vísað til
næsta bajjar til þess að fá sér mjólkursopa, ein-
ungis vegna þess, að menn voru svo æfir út af
þessari sekt, sem á bóndann hafði fallið. — Bóndi
þessi var ávarpaður „Monsieur“, en það merkir,
að hann var auðugur og átti mikið undir sér í
sinni sveit.
Skömmu eftir að Thorlacius sýslumaður og kona
hans settust að á Eskifirði, voru þau boðin í brúð-
kaupsveizlu séra Björns Vigfússonar, sem gekk að
eiga dóttur Petersens, sýslumanns í Norður-Múla-
sýslu. Þau þágu boðið, án þess að frú Thorlacius
hefði nokkurt hugboð um þá erfiðleika og hættur,
sem þesskonar ferðalag hefir í för með sér á þess-
um tíma árs, en þá var komið að septemberlok-
um. Samt sem áður komust þau heilu og höldnu
á ákvörðunarstaðinn, sem var tíu mílur frá heim-
ili þeirra. Þau voru heilan dag á leiðinni, og auð-
vitað á hestum, því önnur farartæki eru ekki til
á Islandi.
Lýsing þessarar dönsku konu á brúðkaupinu
dregur upp fyrir okkur skemmtilega mynd af hin-
um gömlu venjum alþýðunnar í landinu, eða að
minnsta kosti í þessu byggðarlagi. „Á næsta bæ við
kirkjuna“, segir hún, „koma brúðkaupsgestirnir
saman. Karlmennirnir raða sér hlið við hlið og
haldast í hendur og kvenfólkið raðar sér beint á
móti þeim á sama hátt eins og í dansinum Ecossaise
Fylkingin heldur síðan hægt og sígandi af stað til
kirkjunnar, og er þetta kallaður brúðargangur.
Vegalengd, sem venjul. er farin á einni eða tveim-
ur minútum, verður ekki minna en stundarfjórð-
ungsferð með þessu móti. Hjónavígslan fór fram
eins og hjá okkur, og borðhaldið allt var að dönsk-
um sið, og hefir því víst orðið mjög kostnaðarsamt.
Tveír stálpaðir synir prestsins lásu borðbæn á
latínu. Um kvöldið fór fram athöfn, sem frú Thor-
lacius gat ekki verið viðstödd vegna lasleika, en
seinna komst hún ekki hjá því að kynnast þess-
um sið. Þó að það, sem ég ætla nú að segja, kunni
að koma illa við þá, sem vanizt hafa allra fáguð-
ustu menningarsiðum, þá vona ég, að góðir les-
endur, sem kynnast vilia íslenzku þjóðlífi eins og
það er í raun og veru, virði mér til vorkunnar, þó
é*T seai söguna eins og hiin kemur fyrir.
Brúðkaupskvöldið, þegar aðalveizlan er um garð
gemrin, fer brúðurin úr ytri fötum sínum, sezt á
brúðarsængina, og til beggja handa við hana setj-
ast konur, sem hún hefir valið sér að formælend-
um. Brúðguminn kemur nú inn með nokkra karl-
menn með sér, og þeir taka að ræða sín á milli,
hve mikið væri fyrir það gefandi að fá að hátta
hiá brúðinni. Svo gerir brúðguminn fyrsta boðið,
bvínæst býður annar betur, og svona koll af kolli,
bangað til formælendunum þykir nógu hátt boð-
ið; síðastur býður auðvitað brúðguminn sjálfur.
Þetta fé, sem oft kemst upp í nokkur hundruð
spesíur, er séreign konunnar og ávallt skjalfest.
Þó að maðurinn láti eftir sig skuldir, hefir
aldrei heyrzt, að gripið væri til þessa fjár. Ef fá-
tæklingar eiga í hlut, eru þó ekki boðnir pening-
ar, heldur einhverjir gripir, ein kýr eða nokkrar
kindur. — Þegar nú þetta er um garð gengið,
og formælendurnir hafa fallizt á upphæðina,
14
S Y R P A