Syrpa - 01.05.1949, Qupperneq 14

undarins.“ Er það orð að sönnu. Lítið er vitað um
d’Orville. Hann gaf út skákdæmasafn sitt árið
1842, er það prentað í Núrnberg, en skýringa-
textar á frönsku. Auk þess ritaði hann í franska
skákblaðið „Le Palaméde“ og kenndi sig þannig:
Auguste D’Orville du Club d’Anvers. Þýzki skák-
dæmahöfundurinn Jóhannes Kohtz (1843—1918)
áleit, að hann væri Frakki vegna frönskunotkun-
ar hans, en ef svo er, hvað þá um Antwerpen-
klúbbinn? Ef við teljum lrann Antwerpenbúa, þá
er hann fæddur í Hollandi (ca. 1813), en verður
síðan Belgíumaður, því Antwerpen varð belgísk
borg árið 1830. En hvað sem þjóðerni hans líður,
Frakki, Belgi eða Hollendingur — það, sem máli
skiptir er, að hann var fyrstur til þess að sýna
raunhæfan skilning á gildi lítils en vel nýtts liðs^
afla og hreinna mótstaða, og hin örugga tilfinn-
ing hans á hóflegri leikjalengd vekur ennþá hrifni
manns.
Englendingurinn Horatio Bolton (1793—1873)
á þegar dæmi í Syrpu (nr. 7), það dæmi er allt í
gömlum stíl, nema að í 2. leik (Rxd7) er ekki
skákað. Er það sennilega í fyrsta sinn, sem sú
þúsundára skákdæmavenja var brotin og því mik-
ið afrek. Hann á því skýlausan rétt til þess að
teljast með brautryðjendunum. Hér er svo annað
dæmi eftir hann, nr. 14, þar yfirgefur hann görnlu
jafnvægisæfinguna á milli liðsafla hvíts og svarts
(sbr. nr. 7), en er heldur langorður, þ. e. a. s. not-
ar mikinn leikjafjölda. Lausnin er 1. Hc7. 2. Hc6.
3. Rf7. 4. Re5. 5. Rd3. 6. Rb4. 7. c3 mát. Efni
dæmisins er því snjöll biðathöfn hvíta hróksins.
Sett fram á snotran hátt og engu ofaukið.
GJAMM
Allir fuglarnir í skóginum sátu á trjánum og
það var nóg af blöðum á greinunum. Samt kom
þeim saman um, að þeir yrðu að fá sér eitt blað
í viðbót, það átti að vera verulega gott blað, sarns
konar blað eins og mennirnir hefðu, já, menn-
irnir áttu svo mikið af þeim blöðum, að helming-
urinn hefði verið miklu meira en nóg.
Söngfuglarnir vildu láta gagnrýna sönglistina,
hver um sig vildi láta hæla sínum söng og finna
að hjá hinum (ef hægt væri), en þeir gátu ekki
komið sér saman um neinn óvilhallan dómara.
„Fugl verður það vera að vera,“ sagði uglan,
hún hafði verið kosin fundarstjóri, því að hún var
vísindafugl. „Það er ekki um önnur dýr að ræða,
nema þá ef vera kynni úr sjónum. Þar fljúga fisk-
arnir alveg eins og fuglarnir í loftinu, en annað
er ekki skylt með þeim. Svo er auðvitað til fjöld-
inn allur af dýrum á milli fugla og fiska.“
Þá tók storkurinn til máls og það skrölti í nef-
inu á honum eins og í hrossabresti. „Það eru til
skepnur, sem hvorki eru fugl né fiskur,“ sagði
hann. „Þær búa í mýrum og keldum, það eru
froskamir, og þá vil ég kjósa. Þeir eru ákaflega
söngelskir, þegar þeir syngja er það einna líkast
liljómnum af ótal kirkjuklukkum í skógarkyrrð-
inni; ég verð altekinn af útþrá, mig kitlar undir
vængjum, þegar ég heyri til þeirra.“
„Ég kýs líka froskinn," sagði hegrinn, „hann
er hvorki fugl né fiskur, en syngur þó eins og fugl
og syndir eins og fiskur.“
„Jæja, þetta er nú sú hliðin, sem að sönglist-
inni snýr,“ sagði uglan, „en blaðið verður að láta
86
SYRPA