Hinsegin dagar í Reykjavík - 01.08.2021, Qupperneq 56

Veðrun okkar
sem svipt vorum
virðingunni
Texti: Margrét Pála Ólafsdóttir, hún, 63 ára
Konan mín er snillingur enda hefur
hún þraukað með mér í 30 ár. Eitt af því
fjölmarga sem hún hefur fram yfir mig
er hæfni hennar á samfélagsmiðlum
sem ég gleymi svo vikum og mánuðum
skiptir. Svo er hún í flokki hinna
prúðustu netverja; leggur eingöngu
gott til mála og fylgist grannt með
fregnum bæði hérlendis sem erlendis
sem og í alheimsumræðunni á helstu
áhugasviðum. Á meðan ligg ég í leti yfir
sögulegum heimildum og þjóðlegum
fróðleik á 1,75 hlustunarhraða og spila
kúluspil til að halda athyglinni við efnið.

Á dögunum reif hún mig upp úr
podkastinu „American Innovation“
þar sem Edison var að plotta
hugmyndaaftöku á háspennuflutningi
rafmagns à la Tesla með notkun
mögulegs rafmagnsstóls til slátrunar
á föngum á dauðadeildum.
Auðvitað heyrði ég ekkert enda með
hávaðaafþakkandi eyrnaplögg kyrfilega
á sínum stað en blind var ég ekki. Með
semingi fjarlægði ég plöggin, leit upp
og spurði hvað væri eiginlega um að
vera. „Hvað, heyrðirðu ekki hvað ég
var að segja? Hvort þú hefðir lesið um
weathering í sambandi við jaðarhópa
eins og hinsegin fólk? Fólk sem lifir
með fordómum og misrétti árum og
áratugum saman og hreinlega missir
heilsuna vegna fordóma? Fólk sem þróar
með sér alls kyns kvilla og deyr talsvert
yngra en gengur og gerist? Það er þess
vegna sem svart fólk í Bandaríkjunum
hefur farið miklu verr út úr Covid
heldur en aðrir, meira að segja þar
sem heilbrigðisþjónustan hefur reynst
sambærileg fyrir alla.“

Ja, það má nú drepa með mörgu öðru en
rafmagnsstólum, hugsaði ég og svaraði
konu minni: „Já, veðrun – það er frábært
hugtak . Ætli við séum ekki ansi mörg
harla veðruð í gamla gay-samfélaginu
okkar.“
Fyrir hugskotsjónum mínum
birtist myndasýning af sveitinni
minni á hálendinu með vatnsrofi í
Jökulsárgljúfrum og frostsprungnu
stórgrýti og auðnarlegum melum
þar sem rofabörðin sýna álagið á
veikburða jarðvegi með jökulleir og
öskulögum. Meira að segja hríslurnar
í jarðræktargirðingu Ungmennafélags
Fjöllunga bera veðruninni merki og eru
ekki nema 30-50 sentimetrar á hæð eftir
nær sjötíu ára vöxt. Veðrun – ég skildi
nákvæmlega hvað við var átt.

Ég kom úr felum árið 1984 þegar ég
uppgötvaði loks minn eigin sannleika
um tilfinningar og ást. Þessi sannleikur
gerði mig frjálsa og bjargaði lífi mínu en
auðvitað vissi ég að gjaldið yrði hátt. Þar
á meðal vissi ég það sem allir vissu; að
lesbíur og hommar væru ekki guði og
kirkju þóknanleg. En það varð að hafa
það og ég skráði mig úr þjóðkirkjunni
sama dag og ég skráði mig með sama
heimilisfang og þáverandi kærastan
mín. Eins hafði ég grun um að lesbíur
væru einmana og þunglyndar og að
rétt eins og hommarnir myndu þær að
lokum enda sem fársjúkir alkóhólistar
með sjálfsvígshugsanir. Vissulega mjög
dapurlegt en hljómaði samt einhvern
veginn betur en áframhaldandi líf í frysti
án nokkurs skilnings á sjálfri mér. Verst
fannst mér þó staðan fyrir dóttur mína
sem ég gæti aldrei sagt sannleikann
og yrði móðurlaus allt of snemma. Svo
lá í loftinu að lesbía ætti ekki að vera í
miklum samskiptum við börn og alls ekki
annarra manna börn – og ég með þriggja
ára gamalt embættispróf á barnasviði.

Hreint ekki björt framtíð en ég afneitaði
þessum sársauka eftir föngum. Lék hinn
sívinsæla þjóðarleik, „sem ekkert sé“ og
hélt áfram veginn. Útskúfun guðs og
manna var ekki algjör – alla vega ekki
allra manna og kvenna. Höfnun dóttur
minnar og fjölskyldu reyndist ekki rétt
fremur en þunglyndi og sjálfsvíg enda
sit ég nú, sprelllifandi amman, að skrifa
þessa grein nær fjörutíu árum síðar.
Vissulega endaði ég með að medikera
mig sjálfa með ótæpilegu áfengi en
það þýddi bara lukkulega meðferð fyrir
tuttugu árum. En ég lifði af.

Og hvað skyldi allt þetta hafa þýtt, svona
eftir á að hyggja?

Skyldi ég hafa veðrast þegar leigusalar
hentu mér og konunni minni út úr
íbúð – tvisvar þegar uppgötvaðist að
við vorum par? Eða þá þegar okkur var
hent út af veitingastað fyrir að haldast
í hendur eitt augnablik? Hvernig var
stormurinn þegar ég barðist fyrir því að
halda vinnunni minni þegar búið var að
banna mér að vinna með börnum? Og
hvað með að halda haus til að réttlæta
tilfinningar mínar fyrir fólki og fjölmiðlum
þar sem fjölmargir fengu að lemja á mér
og öðrum með orðum og biblíutextum?
Var það veðrun að vita að ekkert þýddi að
kæra þá sem öskruðu ókvæðisorð á eftir
mér eða réðust að mér til að „laga“ mig –
það eina sem ég þyrfti væri almennilegur
56