Morgunblaðið - 25.10.2021, Qupperneq 2

2 FRÉTTIR
Innlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 25. OKTÓBER 2021
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 569 1100 Fulltrúar ritstjóra Sigtryggur Sigtryggsson sisi@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Andrés Magnússon andres@mbl.is Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson ritstjorn@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson
menning@mbl.is Viðskipti Stefán E. Stefánsson vidskipti@mbl.is Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Jón Pétur Jónsson netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningar mbl.is/sendagrein Prentun Landsprent ehf.
GÓÐUR TÍMI Í GOLF!
WWW.UU.IS HLÍÐASMÁRI 19, 201 KÓPAVOGUR SÍMI 585-4000 GOLF@UU.IS
KOMDU MEÐ Í LENGRI GOLFFERÐIR TIL ALICANTE
Úrval Útsýn kynnir sértilboð á golfferðum til
Alicante núna í nóvember og desember að
fyrirmynd ferða sem hafa verið að slá í gegn í
Skandinavíu.
Innifalið er flug til Alicante og 2-4 vikna dvöl
á okkar sívinsæla El Plantio golfsvæði með
ótakmörkuðu golfi allan tíman.
Á El Plantio Golf Resort er18 holu championship
skógarvöllur sem er skemmtileg áskorun fyrir
kylfinga af öllum getustigum.
GOLF TILBOÐ Í NÓV. & DES.
15 DAGA FERÐ
09. - 23. NÓVEMBER VERÐ FRÁ 189.900 KR.
Á MANN M.V. 4 FULLORÐNA
22 DAGA FERÐ
16. NÓV. - 07. DES. VERÐ FRÁ 239.900 KR.
Á MANN M.V. 4 FULLORÐNA
29 DAGA FERÐ
16. NÓV. - 14. DES. VERÐ FRÁ 249.900 KR.
Á MANN M.V. 4 FULLORÐNA
Þóra Birna Ingvarsdóttir
thorab@mbl.is
Hætt er við að umræða frá hendi for-
svarsmanna hagsmunasamtaka fyr-
irtækja um komandi verðhækkanir
greiði veginn fyrir óþarfa verðlags-
hækkunum, að mati Páls Gunnars
Pálssonar, forstjóra Samkeppniseft-
irlitsins. Hann dregur ekki í efa að erf-
iðar aðstæður kunni að skapast vegna
hækkandi hrávöruverðs, erfiðleika í
aðfangakeðjunni
og vöruskorts.
Fyrirtæki hafi
engu að síður fleiri
aðferðir til að
bregðast við slík-
um ytri aðstæðum
en að hækka vöru-
verð, til dæmis að
grípa til hagræð-
ingar, en hags-
munasamtökin
þurfi einnig að
minnast á slík úrræði í umræðu sinni.
Samkeppniseftirlitið sendi frá sér
tilkynningu á föstudag þar sem for-
svarsmenn hagsmunasamtaka fyrir-
tækja voru varaðir við þátttöku í fjöl-
miðlaumfjöllun um hækkandi verðlag.
Í framhaldinu sendu Samtök atvinnu-
lífsins (SA) og Viðskiptaráð Íslands
(VÍ) frá sér sameiginlega yfirlýsingu
þar sem þau gagnrýndu Samkeppnis-
eftirlitið fyrir að ganga gegn upplýstri
samfélagslegri umræðu og héldu því
fram að ekkert í samkeppnislögum
bannaði þátttöku þeirra í slíkri um-
ræðu.
Páll segir yfirlýsingu Samkeppnis-
eftirlitsins ekki þrengja að tjáningar-
frelsi samtakanna með nokkrum hætti
heldur lúti ábendingin að því með
hvaða hætti þau taka þátt í um-
ræðunni þegar verðlag er annars veg-
ar. „Samkvæmt tólftu grein sam-
keppnislaga er samtökum fyrirtækja
óheimilt að ákveða samkeppnishömlur
eða hvetja til hindrana,“ segir Páll. Því
verði hagsmunasamtök að fara gæti-
lega þegar þau tjá sig um verð, svo
þau gefi ekki í skyn eða boði hækkandi
verðlag. „Þetta tengist umræðunni
um fákeppni en það þarf lítið til að um-
ræða af þessu tagi geti haft óheppileg
áhrif fyrir neytendur.“
Páll undirstrikar þó að Samkeppn-
iseftirlitið sé ekki að leggja mat á
hvort farið hafi verið á svig við lögin
hingað til, heldur fyrst og fremst að
minna samtökin á að gæta að sér.
„Það er ekki vanþörf á, en viðbrögðin
gefa til kynna að þau séu ekki nógu vel
að sér í þessum reglum.“
Fleiri leiðir
færar en
verðhækkun
Morgunblaðið/Eggert
Verðhækkanir Fyrst kunna fyrir-
tæki að líta til innri hagræðingar.
Páll Gunnar
Pálsson
- Verði að gæta þess að gefa ekki í
skyn eða boða hækkandi verðlag
Hólmfríður María Ragnhildardóttir
hmr@mbl.is
Fyrsta hvítlauksuppskeran, sem
ræktuð er á stórum skala hérlendis,
fékk sérdeilis góðar viðtökur lands-
manna og seldist hvítlaukurinn upp á
sólarhring í lok september þegar
hann kom í búðir. Íslendingar þurfa
nú að bíða í heilt ár eftir næstu upp-
skeru sem mun vonandi verða að
minnsta kosti þrisvar til fimm sinn-
um stærri en sú síðasta.
„Það var bara áhlaup á Hagkaup
og hvítlaukurinn seldist upp á 24 tím-
um. Þannig að þetta var þvílík vel-
gengni en það hefði mátt vera betri
uppskera,“ segir Hörður Bender,
hvítlauksbóndi á Efri-Úlfsstöðum í
Austur-Landeyjum. Hann hefur
ásamt konu sinni Þórunni Jónsdóttur
og fimm börnum unnið hörðum hönd-
um að uppskerunni undanfarið ár.
Hægur vöxtur og mikið bragð
Aðspurður kveðst Hörður hafa
fundið fyrir miklum undirtektum
meðal landsmanna sem voru hæst-
ánægðir með hvítlaukinn enda býður
íslenska veðráttan upp á afar hægan
vöxt sem skilar sterku bragði.
„Það er fullt af fólki búið að deila
þessu á samfélagsmiðlum. Þetta er
rosalega góður hvítlaukur, það vant-
ar ekki. Það er mikið bragð af hon-
um.“
Segir Hörður nú næstu skref felast
í að finna út hvernig skuli standa að
ræktuninni þannig að hún skili meiri
afköstum. Uppskeran í ár nam einu
tonni en búist var við helmingi meira.
Vonar Hörður nú að næsta sumar
muni skila meiri árangri.
„Ég setti niður þrisvar sinnum
meira af þessari tegund sem var að
virka, þannig að ég ætti að fá alla-
vega svona þrjú til fimm tonn. Svo er
bara spurning hvernig hinar þrjár
tegundirnar koma út,“ segir Hörður.
Ljósmynd/Íris Þorsteinsdóttir
Uppskera Hvítlaukurinn vex afar
hægt og er fyrir vikið bragðmikill.
Hvítlaukurinn seld-
ist upp á sólarhring
- Uppskáru tonn
en vilja meira
Rebekka Líf Ingadóttir
rebekka@mbl.is
Kynjakvóti hefur formlega verið tek-
inn upp hjá Verzlunarskóla Íslands
til þess að sporna við því að innritað
sé hærra hlutfall en sextíu prósent af
einu kyni. Guðrún Inga Sívertsen,
skólastjóri Verzlunarskólans, segir
að um sextíu prósent umsókna hafi
verið frá stúlkum á síðastliðnum ár-
um og um fjörutíu prósent frá
strákum.
„Þegar við horfum til lokanáms-
mats úr grunnskóla hjá nemendum
og vörpum einkunnum í stig þá eru
stúlkur aðeins hærri en drengir og
yrðu þær því um 70 prósent við inn-
ritun en drengir 30 prósent,“ segir
Guðrún Inga í samtali við Morgun-
blaðið. Hún segir ákvörðunina tekna
til þess að hægt sé að tryggja jafn-
vægi og heilbrigði í skólasamfélaginu.
Sé jafnréttissjónarmið
„Bæði stúlkur og drengir leggja
hart að sér til komast inn í skólann
og þetta eru allt afburðanámsmenn,
þannig að það er ekki eins og við
séum að segja nei við stúlkur sem
eru með A í öllu og taka inn stráka
sem eru með B og C,“ segir Guðrún,
spurð hvort hún telji kvótann ósann-
gjarnan gagnvart þeim stelpum sem
leggja hart að sér til þess að komast
inn í skólann. „Þetta er í rauninni
bara jafnréttissjónarmið.“
Spurð hvort hún telji rétt að tala
um kynjakvóta þar sem aðeins er tal-
að um tvö kyn segir Guðrún Inga að
það sé ekki alveg nákvæmt því regl-
an kveði á um að ekki skuli innrita
fleiri en 60 prósent af einu kyni.
Jafnt hlutfall sé heppilegast
„Hlutföll kynja eru allt önnur hjá
okkur,“ segir Elísabet Siemsen,
rektor Menntaskólans í Reykjavík.
Hún segir skólann þess vegna ekki
hafa þurft að velta kynjakvóta fyrir
sér og bætir við að hlutföll skólans í
dag séu þannig að stúlkur séu um 55
prósent og strákar 45 prósent.
„Það er auðvitað alveg ljóst að það
er heppilegast að hlutfallið sé sem
jafnast, bara upp á eðlilegt félagslíf
og svoleiðis.“
„Við höfum ekki haft áhyggjur af
þessu hjá okkur í MH,“ segir Steinn
Jóhannsson, rektor Menntaskólans
við Hamrahlíð. „Við höfum horft
raunverulega bara á hvern einstak-
ling fyrir sig, án þess að horfa á kyn-
ið.“ Hann segir að ákvörðun Verzl-
unarskólans veki athygli og muni
eflaust koma af stað einhverri um-
ræðu í sumum framhaldsskólum. Það
verði þó bara að sjá hvert tíminn leiðir
hvað varðar skólann, þetta hafi ekkert
verið til umræðu þar.
„Við erum með talsvert fleiri stúlk-
ur en stráka en við höfum ekki velt al-
varlega fyrir okkur kynjakvóta,“ seg-
ir Kristinn Þorsteinsson,
skólameistari Fjölbrautaskólans í
Garðabæ. Hann segist þó ekki ætla að
útiloka möguleikann á kvóta þar sem
skólinn sé á svipuðu bili og Verzlunar-
skólinn hvað varðar hlutföll. „Síðasta
innritun var reyndar verri en það, þá
var þetta þrjátíu prósent og sjötíu
prósent, þannig að þetta er eitthvað
sem við þurfum að hafa augun á.“
Kristinn segir það ákveðna aðferð að
taka upp kynjakvóta til þess að leysa
vandann, en það þurfi þó að velta fyrir
sér sanngirninni fyrir þær stúlkur
sem hafa lagt hart að sér en komast
ekki í skólann sem þær sækja um
sökum kynjakvóta.
Aðrir skólar skoða
ekki kynjakvóta
- Verzlunarskólinn tekur upp kynjakvóta - Stúlkur 70% við
innritun - Ákvörðunin veki eflaust umræðu í öðrum skólum
Morgunblaðið/Eggert
Kynjakvóti Guðrún segir ákvörðunina tekna til að tryggja jafnvægi.