Morgunblaðið - 26.11.2021, Blaðsíða 42

42 FRÉTTIR
Innlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 26. NÓVEMBER 2021
Heldur hefur dregið úr því að bílum
sé skilað til úrvinnslu á þessu ári
miðað við árin þrjú á undan. Kúfur
var í úreldingu bifreiða 2017 til
2020 og var flestum bílum skilað til
förgunar árið 2019 þegar þeir voru
11.635. Fjöldinn fór einnig yfir ell-
efu þúsund 2018 og var tæplega ell-
efu þúsund í fyrra. Stærsta stökkið
var milli 2016, þegar rúmlega sex
þúsund bílum var skilað til úr-
vinnslu, og 2017 þegar fjöldinn
jókst um nálægt þremur þúsundum
og fór í tæplega 9.500.
Til loka september var búið að
úrelda 7.290 bíla í ár og gæti fjöld-
inn í ár orðið um tíu þúsund bílar,
en sveiflur geta verið milli mánaða
á skilum. Ef litið er á einstaka mán-
uði þá var flestum bílum komið til
úrvinnslu í mars og júní í ár, yfir
900 hvorn mánuð. Árin 2010 og
2011 var tæplega þrjú þúsund bíl-
um skilað hvort ár.
Aldur bíla sem skilað er til úr-
vinnslu er á svipuðu róli og síðustu
ár, en aldurinn hefur hækkað með
hverju árinu. Meðalbíllinn sem
fargað hefur verið í ár hefur verið
17,6 ára og úreldingaraldurinn
aldrei verið hærri samkvæmt yfir-
liti frá 2007. Í fyrra var hann 17,5
ár og fór lægst í 13,7 ár 2008.
Úrvinnslugjald vegna bifreiða er
greitt tvisvar á ári, 900 krónur í
hvort skipti, samtals 1.800 krónur á
ári. Við förgun er greitt skilagjald
upp á 20 þúsund krónur og hefur
það verið óbreytt í tæp sjö ár. Skila-
gjaldið hækkar í 30 þúsund krónur
eftir rúmt ár eða 1. janúar 2023.
aij@mbl.is
Dregið hefur úr skilum
bifreiða í förgun síðustu ár
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
'08 '09 '10 '11 '12 '13 '14 '15 '16 '17 '18 '19 '20 '21
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
2008 til 2021 M
eð
al
al
du
r
Fjöldi ökutækja sem fóru til förgunar
8.338
5.077
2.990 2.802
3.973
4.463
5.245
6.063
6.527
9.483
11.39211.635
10.931
7.290
Heildarfjöldi Fjöldi í jan.-sept.
Meðalaldur (ár)
Heimild: Úrvinnslusjóður
8
.6
7
6
8
.8
5
7
8
.2
2
3
7.
2
9
0
13,7
17,5 17,6
- Aldur bíla til úrvinnslu hefur farið hækkandi
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Vinsældir nýorkubíla hafa farið vax-
andi hérlendis síðustu misseri. Nú
er svo komið að tengiltvinnbílar eru
stærsti einstaki flokkur nýskráðra
bíla og rafbílar koma þar á eftir.
Samanlagt hafa í ár verið skráðir
fleiri raf-, tvinn- og hybrid-bílar
heldur en þeir sem ganga fyrir
bensíni og díselolíu og munar þar
talsverðu. Margt kemur til og má
nefna aukna trú á rafhlöðum ný-
orkubílanna, hugarfarsbreytingu al-
mennings og síðast en ekki síst að
stjórnvöld hafa ýtt undir kaup á
slíkum bílum með því að slá af gjöld-
um og álögum.
Gerbreyting tvö síðustu ár
Runólfur Ólafsson, framkvæmda-
stjóri Félags íslenskra bifreiðaeig-
enda, segir að síðustu tvö árin hafi
orðið gerbreyting við kaup fólks á
bifreiðum. Ef fram haldi sem horfi
muni áform stjórnvalda um að
banna sprengihreyfilsbíla frá 2030
gerast á náttúrulegan hátt.
Þá gefi hröð þróun á rafbílum
vonir um að framleiðslukostnaður
þeirra verði kom-
inn á svipaðan
stað og við fram-
leiðslu á hefð-
bundnum
sprengihreyfils-
bílum eftir um
5-6 ár. Þá verði
ekki þörf á eft-
irgjöf hins opin-
bera.
Hann segir að
eftirgjöf á vörugjöldum og virðis-
aukaskatti hérlendis hafi haft mikið
að segja. Þannig leggist vörugjöld
ekki á almenna rafbíla, sem séu ekki
með neinn CO2-útblástur. Hið sama
eigi að nokkru leyti við um tengil-
tvinnbíla. Þessir bílar fái einnig eft-
irgjöf af virðisaukaskatti.
Endingardrýgri rafhlöður
„Ótti við drægni og þjónustu raf-
bílanna hefur verið þröskuldur fyrir
marga neytendur,“ segir Runólfur.
„Staðan hefur verið sambærileg við
það sem var fyrir tæpum 90 árum
þegar FÍB var stofnað. Þá var eitt
helsta baráttumálið að hægt væri að
fá eldsneyti í öllum landsfjórðung-
um. Þetta er sama staða og er núna;
spurning um áhyggjulaust aðgengi
að orku. Í þeim efnum hefur verið
ákveðin og jákvæð uppbygging, en
töluvert meira þarf að gera svo
hægt sé að ganga að raforkunni
vísri.“
Runólfur segir að nánast allir
bílaframleiðendur horfi á raforku
sem meginorkugjafa til framtíðar.
Miklir fjármunir fari í þróun og ný-
sköpun og á næstu árum muni raf-
hlöður verða endingardrýgri og létt-
ari heldur en nú sé. Þegar hafi orðið
mikil breyting og rafbílar séu orðnir
langdrægari heldur en fyrstu rafbíl-
arnir sem komu á markað. Þá hafi
rafhlöður enst mun betur en menn
hafi áætlað.
„Almennt held ég að fólk sé orðið
meðvitaðra um orkuskipti í sam-
göngum á landi,“ segir Runólfur.
„Norðmenn standa fremst hvað
varðar rafbílavæðingu, en við stönd-
um okkur vel og erum í öðru sæti. Í
Noregi byrjaði rafbíllinn sem annar
bíll á heimili, en nú er rafbíllinn í
stöðugt fleiri tilvikum orðinn fyrsti
bíll heimilis. Þá endurnýjar fólk raf-
bíl með rafbíl og treystir sér til
ferðalaga á rafbíl.“
Nýskráningum hefur fjölgað
Á meðfylgjandi grafi má sjá þró-
un í orkugjöfum við nýskráningar
bifreiða hér á landi síðasta áratug-
inn. Þar sést glöggt hve mikið dísel-
og bensínbílar hafa gefið eftir. Þar
er líka að finna upplýsingar um
fjölda nýskráninga.
Þar sker árið 2017 sig úr með
tæplega 24 þúsund nýskráningar,
en það ár voru bílaleigubílar um
40% af nýskráðum bílum. 2016 og
2018 voru nýskráningar einnig yfir
20 þúsund. Nýskráningum fækkaði
síðan verulega 2019 og hélst sá sam-
dráttur áfram í fyrra, en í ár hafa
fleiri bílar verið skráðir en á sama
tíma á síðasta ári.
Nýorkubílarnir komnir á fulla ferð
- Íslendingar í fremstu röð í orkuskiptum bílaflotans - Aðgerðir stjórnvalda, viðhorfsbreyting og
aukin trú á rafhlöðum - Spurning um áhyggjulaust aðgengi að orku eins og í árdaga FÍB fyrir 90 árum
Orkugjafar nýskráðra fólksbíla 2018 til 2021*
Nýskráningar fólksbíla 2001-2021, þúsundir
25
20
15
10
5
0
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
'01 '02 '03 '04 '05 '06 '07 '08 '09 '10 '11 '12 '13 '14 '15 '16 '17 '18 '19 '20 '21
8,4 8,0
11,5
14,5
22,8
19,8 18,7
10,5
2,5 3,4
5,5
8,4 8,1
10,5
15,3
20,8
25,9
21,2
13,6
10,6
14,0
Bensín Dísel Hybrid Rafmagn Tengiltvinn Annað
Hlutfall rafmagnsbíla** af heildarfjölda nýskráninga 2016-2021*
80%
60%
40%
20%
0%
2016 2017 2018 2019 2020 2021
*Það sem af er ári 2021
Heimild: Samgöngustofa
9%
16%
22%
30%
58%
72%
**Alls fjöldi hreinna rafmagnsbíla auk
tengiltvinn og hybrid sem% af heildBensín 16%
Dísel 13%
Hybrid 17%
Rafmagn 25%
Tengiltvinn 30%
Annað 0,1%
8
.4
0
8
8
.4
0
8
5
.3
8
1
5
.3
8
1
2
.3
3
3
2
.3
3
3
2
.1
8
4
2
.1
8
4
7.
9
77
7.
9
77
4
.0
4
6
4
.0
4
6
2
.1
2
0
2
.1
2
0
1.
78
6
1.
78
6
1.
0
2
3
1.
0
2
3
1.
10
2
1.
10
2
1.
2
2
2
1.
2
2
2
2
.3
2
8
2
.3
2
8
78
4
78
4 1.
0
9
0
1.
0
9
0
2
.5
5
1
2
.5
5
1
3
.4
8
9
3
.4
8
9
2
.8
6
8
2
.8
6
8
1.
9
5
9
1.
9
5
9
2
.3
6
0
2
.3
6
0
4
.2
0
0
4
.2
0
0
16
3
16
3
6
0
6
0
3
8
3
8
8 8
Alls
13.995
Orkugjafar nýskráðra
fólksbíla 2021, það
sem af er ári
2018 2019
2020 2021
*Það sem af er ári 2021
Heimild: Samgöngustofa
Runólfur
Ólafsson
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Umferð Bifreiðum sem nýta rafmagn hefur fjölgað mjög í bílaflotanum.
N Ý F O R M
H Ú S G A G N A V E R S L U N
Strandgötu 24 | 220 Hafnarfjörður | Sími 565 4100 | nyform.is
Mikið úrval af HVÍLDARST
með og án rafmagns lyftibú
Komið og
skoðið úrvalið
ÓLUM
naði
Atvinna