Strandapósturinn


Strandapósturinn - 01.06.2020, Síða 78

Strandapósturinn - 01.06.2020, Síða 78
77 bera vott um félagslegan þroska, góða samvinnu, búhyggindi og framsýni þeirra, er þar áttu í hlut. Í þúsund ár var hungurvofan tíður gestur á íslenskum heimilum. Oftast staldraði hún stutt við, eitt eða tvö ár, en dveldist hún þar lengur, var mikil vá fyrir dyrum. Síðasti áratugur 17. aldar var einn harðasti kulda- og hafískafli í sögu landsins og náði hann fram á fyrstu ár 18. aldar. Í þessum harðindakafla er talið að um 9.000 manns hafi dáið úr hungri og kulda. Íslenskir gósseigendur höfðu hvorki getu né vilja til að forða land- setum sínum frá hungurdauða en þegar innstæðukúgildi þeirra drápust og landskuld fékkst ekki greidd, vöknuðu þeir. Þess vegna var Lárus Gottrup lögmaður sendur á fund Friðriks IV Danakonungs árið 1701 og átti lögmaður að leggja úrbótatillögur fyrir kóng. Árangur þeirrar ferðar var skipan Árna Magnússonar og Páls Vídalíns til að gera jarðabók yfir allt Ísland, afla upplýsinga um ástand jarða og réttarfarsmála og gera svo tillögur til úrbóta. Jarðabók þeirra félaga er einstök heimild um hagi lands og þjóðar á þessu tímabili. Þar segir þetta um Broddanes: Jarðardýrleiki: LX hundruð. Jarðeigendur: að XX hundruð Jón Jónsson þar bóndi, að X hundruð Ragnhildur Jónsdóttir á Hesteyri í Aðalvík, að X hundruð börn Árna sál. Vigfússonar á Heydalsá, að XIII hundruð Arnfinnur og Gunnfríður Sigurðar börn að Kollsá, að I hundrað sr. Páll Ketilsson að Slítandastöðum. Sömu eigendur voru anno 1702 og 1703 nema að XX hundruð þeim sem Jón Jónsson á voru þá synir hans Jón og Steindór, að V hundruð er Gunnlaugur Ólafsson í Svefneyjum og var þá eigandi. Ábúandi að parti sínum og parti Árna Vigfússonar er Jón Jónsson, part Ragnheiðar (sic) hefur Pétur Jónsson á Broddadalsá, item hefur hann part Gunnlaugs en XV hundruð eru í eyði. Landskuld fyrrum það menn til vita hefur verið II hundruð og XXX álnir en síðan allt til þessa er um landskuld óvíst því sumpart hafa eigendur á búið, sumpart nokkuð í eyði legið, stundum lítið verið goldið eftir það sem byggst hefur. En eftir báða partana sem Pétur hefur, geldur hann nú XX álnir. Leigukúgildi hafa fyrrum verið XIII, þar eftir smám saman færri. Nú hefur Pétur I kúgildi með þeim pörtum sem hann hefur. Fleiri eru þau ekki. Kvik- fénaður hjá Jóni er III kýr, XVIII ær, IIII lömb, II hestar. Þar kann
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146

x

Strandapósturinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Strandapósturinn
https://timarit.is/publication/1641

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.