Skessuhorn - 01.09.2021, Page 16

MiðVikUdAgUR 1. SEptEMbER 202116
Síðasti glugginn var festur í gamla
Ferjukotsbæinn á bökkum Hvítár í
borgarfirði í liðinni viku og mark-
ar það nokkurn veginn endalok níu
ára framkvæmdatímabils við húsið.
„Nú sér fyrir endann á þessu loksins,“
segir Heiða dís Fjeldsted húsfreyja í
Ferjukoti þegar blaðamaður kíkti við
í sveitinni á dögunum. Heiða dís býr
í gamla bænum ásamt kristjáni syni
sínum og móður sinni, Hebu Magn-
úsdóttur. „Þetta var miklu meiri vinna
heldur en að byggja nýtt hús því fyrst
þarf að rífa allt niður áður en hægt er
að byrja að byggja upp að nýju. Mað-
ur sér ekki eftir þessu í dag en þegar
maður byrjaði þá féllust manni svolít-
ið hendur,“ segir Heiða dís hreinskil-
in um framkvæmdirnar.
Slógu til
Fyrir níu árum síðan buðu mamma
og pabbi Heiðu dísar henni og Þórði,
barnsföður hennar, að kaupa húsið. Þá
hafði ekki verið búið í húsinu í nokkur
ár, eða síðan amma Heiðu dísar fór
úr því. „Mamma og pabbi kaupa jörð-
ina hérna og með henni fylgdi þetta
hús. Amma bjó svo í því í nokkur ár
eftir að mamma og pabbi keyptu.
Síðan fer hún á dvaló og þá í raun-
inni bjó enginn í því þangað til við
Þórður fluttum inn,“ útskýrir Heiða
dís. „pabbi hafði þetta sem hluta af
veiðisafninu sínu hérna. Þetta hús og
húsin hér fyrir neðan tilheyrðu safn-
inu líka,“ bætir Heiða dís við en fað-
ir hennar, Þorkell Fjeldsted, stofnaði
á sínum tíma veiðiminjasafn í Ferju-
koti. „Mamma og pabbi vissu ekki al-
veg hvað þau áttu að gera við húsið
þegar þau fengu það í hendurnar svo
þau buðu okkur Þórði að kaupa húsið.
Við ákváðum að slá til og byrjuðum
fyrir eiginlega nákvæmlega níu árum
síðan á framkvæmdum.“
Ekki fúna spýtu að finna
Ferjukotshúsið var byggt árið 1890 og
er það einkar vel staðsett, með Hvítá
og Ferjokotssíki sitthvorum megin
við sig, svo ekki sé talað um Hvítár-
brúna sem blasir við úr húsinu. Nýj-
um hluta var svo bætt við árið 1917.
Í heildina er Ferjukotshúsið um 300
fm stórt hús á fjórum hæðum sem
skiptist í kjallara, tvær hæðir og ris.
grunnurinn er steyptur en restin er
timbur. „Við erum nokkuð viss um að
húsið hafi verið flutt inn frá Noregi
á sínum tíma. Hver einasta spýta var
númeruð. Margir Íslendingar bjuggu
í torfkofum þegar þetta hús var byggt.
Járnið kom svo utan á húsið löngu
síðar, um svipað leyti og þegar fólk
almennt fór að klæða húsin sín með
járni hérna á Íslandi,“ útskýrir Heiða
dís. Upprunalega var Ferjukotshúsið
byggt sem íbúðarhús og telur Heiða
dís að þar hafi búið um 15 manns
þegar mest var. Langa-lang afi Heiðu
dísar, Andrés Fjeldsted, átti Ferju-
kotsjörðina á þessum tíma og þykir
henni líklegt að hann hafi byggt hús-
ið án þess þó að hafa haft áætlanir um
að búa í því sjálfur. Á þeim tíma átti
Andrés nokkrar jarðir. „Okkur grunar
að annað hvort vinnufólk eða leigu-
liðar hafi búið hér fyrst um sinn. Eins
og húsið er teiknað þá eru herbergi út
um allt,“ segir Heiða dís hugsi.
Þurftu að handmála allt
Þegar ákveðið var að fara í fram-
kvæmdir í Ferjukoti leituðu Heiða dís
og Þórður til Húsafriðunarsjóðs sem
hafði þá aðeins verið búinn að styrkja
viðgerðir á húsinu. „Við fengum hann
pétur frá Minjastofnun til að koma
Seldi hest og keypti eldhúsinnréttingu
-Rætt við Heiðu Dís húsfreyju í Ferjukoti í Borgarfirði
Heiða Dís, húsfreyja í Ferjukoti.
Ferjukot í Borgarfirði.
Björgvin Fjeldsted, bróðir Heiðu Dísar, setur síðasta nýja gluggann inn í kvist
gamla bæjarins.
Ofnarnir í húsinu eru upprunalegir og voru allir gerðir upp. Stofan áður en hún var tekin í gegn. Ljósm. aðsend.
Gamlar myndir af Ferjukoti.