Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.2009, Blaðsíða 30
30 – Sjómannablaðið Víkingur
Utan úr heimi
Kreppa
Það hefur ekki farið framhjá okkur Íslendingum að kreppa
er skollin á og það víðar en hér á landi. Hún hefur einnig haft
gífurleg áhrif í skipaheiminum. Gámaskipaútgerðir hafa lent
hvað verst í kreppunni. Neptune Orient Line og American
President Lines hafa tilkynnt um 24% samdrátt í flutningum.
Þá hefur franska útgerðin CMA CGM frestað að taka við á átta
10.000 TEU’s gámaskipum frá skipasmíðastöð en eru jafnframt
að skila 60 leiguskipum sem hafa verið að sigla fyrir þá. NOL
stendur í samningaviðræðum við skipasmíðastöðvar um eins
mikla frestun og kostur er á afhendingu átta 10.000 TEU’s
gámaskipum. Í byrjun mars hafði verið tilkynnt um 303
gámaskip með 800 þúsund gámaflutningsgetu sem lágu við
akkeri eða búið var að leggja. Tveimur vikum síðar var þessi
tala komin upp í 392 skip og 1,1 milljón gámaeiningar. Erfið-
ustu skipin í rekstri í dag eru af stærðinni 1000 til 1800 gáma-
einingaskip.
Spara á siglingu
Nú hafa gámarisarnir verið duglegir að endurreikna alla
skapaða hluti og þar á meðal komist að því að það sé ódýrara
að sigla fyrir Góðrarvonarhöfða en að fara í gegnum Súes-
skipaskurðinn. Nú sjást því skip útgerða eins og Mærsk, CMA
CGM og China Shipping sigla þessa leið sem er sjö dögum
lengri miðað við Rotterdam en 330 þúsund dollurum ódýrari.
Líklegt má telja að Egyptar endurskoði skurðagjöldin því Súes-
skurðurinn er þeirra stærsta tekjulind.
Spara eldsneyti
Allra leiða er leitað til að draga úr kostnaði og þá er að sjálf-
sögðu olían sem horft er til. Umhverfisvænir útgerðarmenn eru
ekki síður að horfa til útlosunar á CO2 og hefur A.P. Møller –
Mærsk nýlega fengið ráðleggingar sérfræðiaðila sem fenginn var
til að skoða með hvaða hætti mætti spara sem mest. Gerðar
voru prófanir um borð í 110 gámaskipum útgerðarinnar og
kom í ljós að mestur sparnaður náðist með því að minnka álag
á aðalvélar skipanna niður í 10% sem er nokkuð langt frá gamla
yfirvélstjóraviðmiðinu sem var 40 til 50%. Með þessum að-
gerðum má draga úr eldsneytisbrennslu á 6.000 gámaeininga-
skipi um 3.500 tonn á ári sem reiknast til milljón dollara í
sparnað. Ennfrekar verða skipin umhverfisvænni því CO2 út-
losun frá slíku skipi minnkar um 10.000 tonn. Dagskipun út-
gerðarinnar er að draga úr ganghraða skipanna niður í u.þ.b. 19
hnúta en með því móti verða skipin lengur á leiðinni sem gerir
það að verkum að fleiri skip þarf til flutninga og þar af leiðandi
þarf ekki að leggja eins mörgum skipum sökum verkefnaskorts.
A.P. Møller á nú 204 skip og eru með 260 skip á leigu.
Servéttuveislunni lokið
Það er ekki bara í olíu og CO2 sem A.P. Møller hefur leitað
sparnaðar. Nú er allt skoðað, mælt og vegið, meðal annars
pappírsnotkun um borð. Það er þó ekki í formi færri skýrslna
heldur skulu nú skipverjar ekki lengur fá servéttur á matar-
diskana til að þurrka sér á heldur verða eldhúsrúllur notaðar
héðan í frá. Samkvæmt upplýsingum mun servéttunotkunin, á
skipum útgerðarinnar, kosta 70 þúsund dollara á ári og hefur
því verið gefin út tilskipun um að hlutur 303754 verði ekki
notaður lengur á skipunum. Líklegast eru gámaskipin þau sem
verða mest fyrir skakkaföllum af þessum sökum en á það var
bent að servéttur þær sem nú verða ekki notaðar hefðu fyllt tvo
tuttugu feta gáma og því minni flutningur sem því nemur í
hvert skip útgerðarinnar.
Fyrri kreppur
Þetta mun ekki vera í fyrsta sinn sem áhafnir A.P. Møller
hafa farið í gegnum sparnaðartímabil en síðast var það upp úr
1970 sem skorið var niður í kostnaði. Þá var ráðgjafafyrirtæki
fengið til að skoða hvað og hvar væri hægt að ná fram sparnaði.
Eftir mánaðar veru ráðgjafa um borð í einu skipa félagsins biðu
menn í ofvæni eftir niðurstöðunni. Mikil vonbrigði urðu þegar
aðeins stutt símskeyti barst með niðurstöðum ráðgjafanna. Þar
sagði að þeir hefðu komist að því að í vélarúminu væri of mikið
til af verkfærum og hins vegar að of mikil notkun væri á sal-
ernispappír hjá áhöfninni. Sagan segir að skipstjóri skipsins þar
sem úttektin fór fram hafi sent skeyti til baka þar sem hann
sagði að hann treysti sér ekki til að taka ábyrgð á verkfæraeign
vélstjóra skipsins, um það yrði útgerðin að eiga við yfirvél-
stjórann. Hins vegar hafði hann svar á reiðum höndum varð-
andi klósettpappírinn. Það væru einfaldlega of mörg rassg... um
borð.
Ekki spara á öllum sviðum
Útgerðarmenn hafa verið hvattir til þess að spara ekki í þjálf-
unarkostnaði áhafna sinna í kreppunni. Nýr formaður Inter-
Manager sem jafnframt er stjórnarformaður V.Ship vakti sér-
staka athygli á þessu þegar hann tók við formennskunni.
Roberto Giorgi benti á að í kreppunni upp úr 1980 hefðu út-
gerðir dregið úr öllum kostnaði, líka menntunar og þjálfunar-
kostnaði, sem hefði haft afdrifaríkar afleiðingar í för með sér.
Sagði hann jafnframt að menntun og þjálfun sjómanna yrði að
hafa forgang í atvinnugreininni og benti á hækkandi meðalaldur
sjómanna og þörfina fyrir að hafa góða sjómenn til að komast
inn í framtíðina. Margir hefðu haldið því fram að kreppan
myndi hjálpa til við að fækka skipum bæði með því að færri
skip yrðu smíðuð og fleiri rifin og þar með drægi úr þörf á yfir-
mönnum. Slíkt væri þó alrangt og þar af leiðandi mættu út-
Hilmar Snorrason skipstjóri
Kreppan hefur orðið til þess að A.P Møller skipafélagið hefur farið í markvissar
sparnaðaraðgerðir.