Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.2017, Page 36

36 – Sjómannablaðið Víkingur
að ég ætlaði að vera sjómaður þegar ég
yrði stór.
Nokkru fyrir ferminguna hafði rotta
gert sig heimakomna á heimilinu. Mein-
dýraeyðir kom og setti upp gildrubúr
sem náði rottunni lifandi og skömmu
seinna lokaðist rottan inni í búrinu.
Bói, eða Þorbjörn Steinar Þorbjörns-
son, yngsti bróðir mömmu, kom í heim-
sókn þann sama dag og ég man að hann
fór að vorkenna rottunni, ég dáðist að
honum fyrir það.
Nokkrum árum áður hafði Bói gengið
í gegnum hjónaskilnað og tekið það svo
nærri sér að hann lagðist í drykkju.
Hann hafði verið á sjónum sem háseti á
Aski RE-33 sem hafði lent í árekstri og
var nú í slipp. Hann mætti ekki í ferm-
inguna mína því hann hafði gert eitthvað
af sér í ölæði og var miður sín yfir því.
Þremur dögum eftir ferminguna kom
Bói í heimsókn og þegar ég kom úr skól-
anum sat hann inni í stofu og las Vik-
una, eða þóttist lesa því blaðið sneri á
hvolf. Um nóttina svipti hann sig lífi í
húsagarði við Mýrargötu ofan við Slipp-
inn. Þar fór góð sál fyrir lítið.
Faðir Bóa og móðurafi minn tók and-
lát yngsta sonarins mjög nærri sér og lést
sjálfur hálfu ári síðar um borð í Hekl-
unni þar sem hann var vélstjóri. Bói var
togarasjómaður eins og Bessi bróðir hans
sem hafði farist með togaranum Júlí
nokkrum árum áður. Pétur, elsti bróðir-
inn, var síðar skipstjóri á Pétri Halldórs-
syni RE-207 og lenti í hrakningum í
jómfrúarferð sinni í Nýfundnalands-
veðrinu mikla árið 1959.
Ég fékk fyrsta launaða starfið mitt í
Reykjavík nokkru áður en ég fermdist,
sem sendill hjá Ræsi hf. með skólanum.
Áður hafði ég starfað á sumrin í gróður-
húsunum í Reykjahlíð.
Það var gott að vinna hjá Ræsi en um
leið var þetta mikið ábyrgðarstarf sem
tólf ára börnum yrði ekki boðið upp á í
dag. Við fluttum iðulega miklar fjárhæðir
á milli fyrirtækis og banka. Það var ekki
verra að ég átti þarna hauk í horni. Axel
L. Sveins var skrifstofumaður hjá Ræsi á
þessum tíma en honum hafði ég kynnst
er hann byggði sér sumarbústað í Mos-
fellsdalnum einhverjum árum áður. Ég
vann þarna hálfan daginn um veturinn
og veturinn á eftir, en allan daginn sum-
arið 1965.
Fjórtán ára hálfdrættingur
Þegar leið fram á vorið 1966 og sá fyrir
endann á skyldunáminu ákvað ég að
fara á sjó ef ég fengi pláss. Ég leitaði
með góðum árangri til Péturs föður-
bróður míns sem nú var skipstjóri á
gömlum díseltogara, Jóni Þorlákssyni
RE-204.
Innst inni langaði mig ekkert á sjó,
var frekar hrædd við sjómennskuna,
enda sagði fjölskyldureynslan að starfið
væri hættulegt og slys tíð, reyndar svo
tíð miðað við slysatölurnar er ég hóf sjó-
mennsku árið 1966 að ég gat reiknað
með því að slasast alvarlega að meðaltali
á tíu ára fresti. Einnig voru aðeins helm-
ingslíkur á því að lifa af 50 ára sjó-
mennsku. Sem betur fer hefur mikið ver-
ið gert í öryggismálum frá þeim tíma og
öll líkindi hagstæðari en voru sumarið
sem ég fór um borð í togara, einungis
14 ára gömul.
Kvöldið áður en ég fór á sjóinn tók
pabbi mig á eintal, ekki til að reyna að fá
mig ofan af þeirri ákvörðun að vilja fara á
sjó, heldur gaf hann mér góð ráð fyrir
fyrstu sjóferðina. Hann útskýrði fyrir mér
hvernig best væri að mýkja áhrifin þegar
sjóveikin gerði vart við sig og sagði mér
að trúa ekki öllu sem logið yrði að mér í
þessari fyrstu ferð. Ég verð honum þakk-
lát í hjarta alla tíð fyrir góð heilræði þetta
kvöld.
Ég þurfti reyndar ekki að hafa áhyggj-
ur af hrekkjunum því þegar ég kom um
borð hitti ég fyrir Jón Má Jónsson, syst-
urson Sigríðar forstöðukonu í Reykja-
hlíð. Við vorum vart komin út fyrir hafn-
arkjaftinn í Reykjavík þegar hann fór að
leiðbeina mér. „Þetta er spanni,“ sagði
hann um leið og hann rak risastóran
spanna upp að andlitinu á mér, „mundu
að þegar strákarnir segja þér að fara með
spanna upp í brú og trekkja upp tog-
klukkuna, eru þeir að stríða þér.“
Jón Már sagði mér síðan eitt og annað
sem gott væri að varast og frá hinum
ýmsu hrekkjabrögðum. Ég verð honum
ævinlega þakklát fyrir leiðbeiningarnar
sem hann gaf mér á leið út Faxaflóann á
leið á miðin úti í Jökuldjúpi.
Ha, póstbátur?
Fyrsti túrinn gekk vel. Það var gott veð-
ur allan tímann og sjóveikin gerði ekki
vart við sig. En mikið skelfing fannst
mér túrinn langur og erfitt að aðlaga sig
vöktunum, sex tímum á dekki og sex
tímum í koju. Þessar tvær vikur voru
sem heil eilífð. Fleiri unglingar voru um
borð, skólastrákar eins og Jón Már sem
þó var þremur árum eldri en ég, synir
Péturs skipstjóra, Eyjólfur sem hafði lok-
ið fyrsta bekk í Stýrimannaskólanum og
var 2. stýrimaður og Pétur sem var hálf-
drættingur eins og ég. Þá voru tveir
útlendingar um borð, Englendingur og
Skoti, báðir listmálarar sem dunduðu sér
á frívöktunum við að gera skissur að
málverkum.
Aðbúnaðurinn var ekki upp á sitt
besta. Ég svaf í forlúkar uppi, en þar
voru kojur fyrir sex manns þótt ekki
væru allar notaðar, og tvö salerni voru
Jón Már Jónsson frá Akranesi og Eiður Eiðsson taka í spil.