Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.2010, Side 17

okkur Hauk hér í Reykjavíkurhöfn. En
við vorum alveg með á nótunum og
stukkum frá borði á síðustu stundu eftir
ágætar veitingar; engar „sundæfingar“
þar.
Haukur: Ég held, að yfirmenn á Ólafi
Jóhannessyni, Torfi skipstjóri og Kjartan
fyrsti stýrimaður, hafi verið sérlega
ábyrgir gagnvart sínum mannskap. Mað-
ur fann, að úr brúnni var vel fylgzt með
mönnum við vinnu á dekkinu. Ég efast
um, að nokkru sinni hafi komið gusa,
sem máli skipti, yfir lunninguna, án þess
að búið væri að kalla og vara menn við.
Kjartan var einn sá síðasti, sem var með
síðutogara í þessu landi, Rán í Hafnar-
firði. Allt í lagi í þeim rekstri, aflaði vel,
en tími síðutogaranna var liðinn, mann-
skapur fékkst ekki á þá lengur.
Ólafur: Hvernig var kosturinn á Óla
Jóh.? Jói Belló var ekki hrifinn af hon-
um, það var orðin „lúða með kaffinu,“
— sagði hann.
Benedikt: Já, hann var ekkert sér-
stakur.
„Hvað stýrirðu?“
Haukur: Þegar skipt var um stýrisvakt í
brúnni á togara voru menn formlegir. Sá,
sem var að fara af vakt, átti að segja rétt
strik hátt og skýrt, og sá, sem tók við,
átti að endurtaka það hátt og skýrt. Það
var heldur öðruvísi á bátunum, þar var
stundum látið nægja að segja við þann,
sem tók við stýrinu: „Já, stýrðu svona
eins og horfir“.
Benedikt: Stýrimaður eða skipstjóri á
vakt spurðu einnig af og til: „Hvað stýr-
irðu?“ — og þá var að segja það skýrt og
hátt, SV að vestri eða hvað það nú var. Á
Óla Jóh svaraði einhver þessari endur-
teknu spurningu með orðunum: „Sama
og seinast!“ — hann var rekinn úr
brúnni.
Benedikt: Gleymi því ekki, hélt að
Gísli Auðuns ætlaði að berja mig. Ég var
kallaður upp að stýrinu ... við vorum að
leggja af stað frá Grænlandi á Óla Jóh,
og karlinn segir, hvað ég eigi að stýra.
Svo spurði hann mig stuttu seinna:
„Hvað stýrirðu?“ – og ég sagði það, en
þegar hann spurði í þriðja sinn, hvað ég
stýrði, þá svaraði ég: „Ég er að koma
þaðan og er að fara þangað.“ Hann
brjálaðist og var lengi að jafna sig á eftir.
Yfirmenn sáu til þess, að viðvaningum
(óvaningum) væri kennt á kompásinn,
norður, norður að austri, kvart norður.
En byrjendum hætti til að snúa stýrinu
of mikið, ofstýra, þurfti lítið til þess.
Heragi var á íslenzku síðutogurunum.
Ef þú reifst kjaft við yfirmann, þá fékkst
þú bara pokann þinn. Þó var þetta eitt-
hvað farið að slappast undir lokin, þegar
erfitt var orðið að smala saman mann-
skap á skipin á 7. áratugnum. En ég
man, að Auðuni Auðunssyni, bróður
Gísla, líkaði ekki tilsvar eins stráksins á
bryggjunni og rak hann þar á staðnum.
Hann var nú dálítið sérstakur, Auðunn.
Kompásinn þurfti að leiðrétta. Það var
gert hérna úti á Sundunum. Stýrt var
eftir miðum, og tvær stálkúlur sitt hvoru
megin við kompásinn notaðar til að
leiðrétta hann. Þetta gerði sérstakur
kompásstillingarmaður, sem kom úr
landi.
Lúkarinn var eins og útihús
Haukur: Ég heyrði sagt, að á innrétting-
um brezku togaranna hefði vel mátt sjá
hrikalega stéttaskiptingu þeirra. Yfir-
mannaíbúðirnar voru klæddar með
mahogny og slegnar messingi, en lúkar-
inn fyrir hásetana var eins og útihús og
umgengnin eftir því. „Niðurgangurinn“
var hann kallaður, stiginn niður í lúkar-
inn.
Benedikt: Á þýzku skipunum var
þetta jafnhuggulegra. Bretar voru frægir
fyrir illa umgengni, sást ekki verra. Þegar
ég var annar stýrimaður á Svalbak, var
SJÓMANNASAMBAND ÍSLANDS LANDSSAMBAND ÍSLENSKRA ÚTVEGSMANNA
Sjómennt – Tækniskólinn, skóli atvinnulífsins – Háteigsvegi – 105 Reykjavík – sími 514 9000
Átt þú rétt á styrk?
Sjómennt er fræðslusjóður sjómanna og útgerðarfyrirtækja. Félagsmaður,
sem hefur unnið í a.m.k. sex mánuði sl. 12 mánuði skv. kjarasamningi SA/LÍU
við Sjómannasamband Íslands hjá útgerðum innan LÍU og greitt til aðildar-
félags Sjómenntar á þeim tíma, á rétt á stuðningi til náms.
Samtök atvinnulífsins (SA), Landsamband íslenskra útvegsmanna (LÍÚ) og
Sjómannasamband Íslands (SSÍ) standa að Sjómennt.
Nánari upplýsingar á www.sjomennt.is og á sjomennt@sjomennt.is
Ertu búinn að vera á sjónum í eitt ár eða meira?
Langar þig að fara á námskeið eða í skóla?