Fréttablaðið - 24.09.2022, Blaðsíða 80

Fréttablaðið - 24.09.2022, Blaðsíða 80
Ég sit hér og ég óttast um öryggi mitt og þori ekki að koma fram undir nafni. En klerka- stjórnin hefur margoft látið taka fólk af lífi í öðrum löndum. Femínist- arnir hér vilja miklu frekar tala um það sem er auðvelt í femínism- anum. Írönsk kona sem búsett er á Íslandi telur norræna femín- ista hafa brugðist írönskum konum í jafnréttisbaráttunni. Hún segir ástandið í heima- landinu skelfilegt, lokað sé fyrir netsamband og ríkis- stjórnin fremji fjöldamorð á eigin þegnum. Konur í Íran leiða nú gríð- arlega öldu mótmæla þar sem þær berjast fyrir auknu frelsi undir íslamska lýðveldinu. Íslamska lýðveldið er leitt af klerka- stjórn, hverrar leiðtogar hafa gerst sekir um ótal mannréttindabrot og verið sakaðir um stríðsglæpi. Konur njóta takmarkaðra réttinda í ríkinu og eru undir stöðugu eftirliti „sið- gæðislögreglu“, sem sökuð er um að beita konur kerfisbundnu ofbeldi. „Í fyrsta lagi er ég rosalega ringluð, reið og sorgmædd,“ segir írönsk kona, búsett í Reykjavík, um ástandið í heimalandinu. Hún vill af öryggisástæðum ekki koma fram undir nafni, en við getum kallað hana Söru. Sara flutti til Íslands fyrir fimm árum síðan, gegnir stjórn- unarstöðu hjá íslensku fyrirtæki, er vel menntuð og á gott tengslanet hér á landi. „Það eru svo margar ólíkar tilfinningar í gangi. Ég lifi mínu hversdagslega lífi á Íslandi, þarf að mæta til vinnu og brosa til fólks,“ segir hún. „Ég get ekki beinlínis rætt þessa hluti stöðugt við kollega mína, að þetta sé að gerast í heima- landinu mínu.“ Skammast sín á Íslandi Sara segist finna til skammar yfir því að vera á Íslandi þessa stundina, þegar hún finnur til forréttinda sinna. „Þegar ég vakna á morgnana og vel fötin sem ég klæðist og mæti til vinnu. Á sama tíma eru konur í Íran að berjast fyrir algjörum grundvallarmannréttindum,“ segir hún. Sara segir mótmælin vera að ná nýju hámarki. „Það er alltaf styttra á milli þessara stóru mótmæla núna. Staðreyndin er sú að almenningur á sér enga rödd í vestrænum fjöl- miðlum. Það gerir mig reiða. Það angrar mig og það angrar þjóðina,“ segir hún. Sara segir að klerkastjórnin hafi slökkt á internet-aðgangi fyrir almenning í Íran. „Það er eitthvað sem þeir lærðu að gera fyrir nokkr- um árum. Þá hugsuðu þeir: Jæja, þetta internet er greinilega rosalega öflugt tæki. Þannig að hvenær sem þeir slökkva á netinu getur fólk ekki lengur komið ástandinu á fram- færi, getur ekki hlaðið upp mynd- böndum og ljósmyndum og fólk um allan heiminn fær ekki aðgang að upplýsingum. Og svo fremja þeir fjöldamorð.“ Í gærmorgun reyndi Sara að senda foreldrum sínum og bróður skilaboð, en þau eru búsett í Íran. „Ég sá að skilaboðin komust ekki til þeirra og þá áttaði ég mig á því að þeir hafa slökkt á netinu aftur. Svona gera þeir þetta.“ Morðið á Masha Amini Sara segir að það nísti að sjá hversu ungir mótmælendurnir eru. „Þau eru bara fimmtán ára gömul úti á götunum. Af hverju á fimmtán ára gömul stúlka að þurfa að fara út á götu og krefjast einhverra grund- vallarmannréttinda?“ Þessi tiltekna alda mótmæla hófst með dauða hinnar 21 árs gömlu Möshu Amini sem var hand- tekin af „siðferðislögreglunni“ þann 16.  september fyrir að klæðast hijab-slæðunni á „rangan máta“. Sara segir að hitamálið þessa stundina sé hijabinn. „Það er ekki eina málið, að sjálfsögðu. Það eru ofsalega margir hlutir sem eru ekki í lagi. Efnahagsmálin eru í algjöru rugli, það er ritskoðunin og frelsis- skerðingin. Allt er rosalega dimmt. En akkúrat núna er áhugavert að fólkið í fremstu línu er konur. Þær eru að brenna hijabinn.“ Sara þagnar og ræskir sig. „Ég fæ gæsahúð þegar ég tala um þetta.“ Hún þagnar aftur stutta stund. „En ég sé hversu hugrakkar þær eru. Ég sit hér og ég óttast um öryggi mitt og þori ekki að koma fram undir nafni. En klerkastjórnin hefur margoft látið taka fólk af lífi í öðrum löndum. Þeir senda morð- ingja til annarra landa. Ísland er auðvitað lítið og það er auðvelt að finna fólk hérna. En samt skamm- ast ég mín smá fyrir að vera hrædd, vegna þess að svona margar konur heima eru að hætta lífi sínu fyrir mótmælin.“ Vindurinn á hálsinum En man Sara eftir fyrsta augna- blikinu þegar hún ferðaðist utan Írans sem fullorðin manneskja og tók niður hijabinn? Sara brosir áður en hún svarar. „Já, auðvitað. Ég man það rosalega vel. Ég var sautján ára og var að ferðast. Börn þurfa auðvitað ekki að klæðast hijab og ég hafði ekki áttað mig almennilega á þessu. En sautján ára þurfti ég að klæðast hijab í Íran. Ég ferðaðist til Tyrk- lands, sem er auðvitað múslimaríki, en það er mjög ólíkt. Þar er enginn skyldaður til að klæðast hijab,“ segir hún. „Þarna vorum við mamma, hún fór úr hijabinum og fannst það óþægilegt og var feimin við það. Ég gerði það líka en samt... bara það að finna vindinn á hálsinum og eyr- unum var rosalega skrýtið.“ Þó var óttinn aldrei langt undan. „Hvenær sem ég sá lögreglubíl varð ég rosalega hrædd. Þetta er ekki bara mín upplifun heldur eiginlega allra íranskra kvenna sem ég hef rætt þessa hluti við. Þær skrifa um þetta á samfélagsmiðlum, fyrstu skiptin sem þær hafa tekið af sér hijabinn á almannafæri erlendis. Þessi rosalegi ótti við alla bíla sem nálgast. Þetta er alltaf eins,“ segir Sara. Sara segist hafa forðast ákveðnar götur og svæði þegar hún bjó í Íran og segir konur vara hver aðra við ef þær sjá „siðgæðislögregluna“ á sveimi. „Þeir safna konum í sendiferða- bíla og keyra þær í svona lögreglu- miðstöðvar, ekki lögreglustöðvar. Þeir gera svo bara hvað sem þeir vilja við konurnar. Oft er þeim nauðgað, en þetta er eitthvað sem enginn talar um,“ segir Sara. Femínismi á villigötum Sara segir umræðuna um hijabinn á villigötum á Íslandi og í þessum heimshluta. „Ég er ógeðslega þreytt á því að heyra fólk mála þetta einhverjum rómantískum litum, að þessi hluti menningar Mið-Austurlanda sé svo fallegur. Þetta nístir mig. Það er ekkert fallegt við þetta, þetta er ekki val þessara kvenna. Þetta er eitthvað sem fjölskyldur þeirra neyða þær til að gera og þær geta ekki einu sinni tekið þetta niður, án þess að finnast þær vera að gera eitthvað rangt.“ Sara segir að rödd íranskra kvenna hafi verið kæfð í vestræn- um fjölmiðlum. „Viðkvæðið er allt- af að verið sé að hlusta. Og auðvitað er Íran fallegt land og margt fallegt við það. En það er þessi myrka hlið – ég vildi að fólk myndi heyra hana oftar og gangast við þeirri stað- reynd að það er gríðarlegur fjöldi kvenna þarna. Þetta er 80 milljóna manna land og þarna eru fjörutíu milljónir kvenna.“ Sara segir íslenskar konur og nor- rænar konur vera stöðugt að tala um jafnrétti kynjanna, en það dugi skammt þegar komi að málefnum kvenna í Íran. „En ég hef ekki heyrt eina mann- eskju tala um þessi mál. Femínist- arnir hér vilja miklu frekar tala um það sem er auðvelt í femínism- anum. Sjálfsfróunar-tabú eða eitt- hvað. Auðvitað er það alveg mikil- vægt líka. En ef við ætlum í alvöru að tala um kvenréttindi, eigum við þá ekki að tala um réttindi fyrir allar konur í heiminum? Þetta angrar mig mjög mikið.“ n Nánar á frettabladid.is Og svo fremja þeir fjöldamorð Nína Richter ninarichter @frettabladid.is Írönsk kona sem búsett er á Íslandi segir umræðuna um hijabinn vera á villigötum í þessum heims- hluta. FRÉTTABLAÐIÐ/ NÍNA RICHTER 32 Helgin 24. september 2022 LAUGARDAGURFRÉTTABLAÐIÐ
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.