Vasakver : með almanaki fyrir árin 1939-1943 - 01.01.1943, Síða 85

83
einkum í hlýrri og rakri geymslu. Koma þá oft einnig
votrotnunarbakteríur til sögunnar. Góð' hreyking ver
nokkuð smitim frá grasi til kartaflna. Árleg notkun varn-
arlyfja er sjálfsögð á myglusvæðinu sUnnan lands og
suðvestan. Úðun er tryggari en duftdrelfing. Bezt er að
úða tvisvar, í júlílok og svo áftur eftir 2—3 vikur.
Veðrið verður að vera þurrt og sæmilega kyrrt. Dufti er
aftur á móti bezt að dreifa á döggvot kartöflUgrösin.
Ýms tilbúin varnárlyf fást veiijulegá. En ef þau skyldi
skorta, er alltaf hægt að búa til Bórdeau-vökva eða kop-
arsódavökva til úðunar. (Blöndunarhlutföllin eru 2 kg.
blásteinsduft + 1 kg. brennt kalk, eða 2 kg. blásteins-
duft + 2% kg. þvottasódi í 100 1. vatns. Nægir blandan
á um 1000 fermetra. Blöndunarreglur eru birtar í Frey,
„Plöntusj úkdóinum" o. fl. ritum.j .,
Karöfluafbrigðin eru misnæm fyrir myglu. Síðvaxin af-
brigði t. d. Alpha og Akurblessun þola hana bezt. „ís-
lenzku" kartöflurnar bláu, gulu ög rauðu sýkjast oft
mikið, sömuleiðis bráðþroska afbrigði Rósin o. fl.
Annar erkifjandi kartafianna er stöngulveikin, sem
bakteríur valda. Stönglar kartöflugrasanna verða svartir,
blautir og linir niður við moldina, þegar líðúr á sumarið.
Blöðin krypplast líká oft í toppinn og er það stundum
fyrsta einkenni veikinnar. Allar kártöfiurnar undan veik-
um grösum geta verið sýktar og kemur fyrr eða síðar
fram í þeim votrotnun, í garðinum eða vetrargeymslunnL
Veikin berst með útsœði. Takið útsæðið aðeins undan
heilbrigðum grösum og ekki undan næstu grösum við
þau stöngulveiku. Á sumrin þarf að líta eftir í görðunum,
grafa upp öll stöngulveik grös og flytja burtu.
Tiglaveiki og blaðvefjuveiki hefur talsvert orðið vart.
Ljósir dílar koma á blöðin, það sést bezt ef þeim er
haldið á móti birtunni. Blöðin .verða stúhdum kryppluð
eða vefjast saman, Veikin er í safa jurtanna, og berst
aðallega með útsæði. Ef grös lemjast saman af vindi,
hægir það til smitunar. Blaðlýs geta líka borið veikina
milli grásanna. Uppskeran er æt og þolir geymslu, en
veikin dregUr mjög úr þroska jurtanna og þarmeð upp-
skerunni. Varnir éru hinar sömu og "gégii. stöngulveiki.
Kláðahrúður getur gert kártöílur mjög ljótar, einkum
í sandgörðum. Látið ekki ösku, kalk eða steypuefni í