Heilbrigðisskýrslur - 07.12.1982, Blaðsíða 40

eru heldur hærri en heilbrigðisyfirvöld annars staðar á Norð-
urlöndum hafa til viðmiðunar við uppbyggingu heilbrigðis- og
félagslegrar þjónustu. Norsk heilbrigðisyfirvöld gera til
dæmis ráð fyrir 7,5 hjúkrunarrýmum fyrir hverja 100 íbúa 70 ára
og eldri, þar af 0,5-1,5 rýmum til dagvistunar (16). Flestir
eru hins vegar sammála um að einungis beri að líta á svona
staðla eða hlutfallstölur sem leiðbeinandi, því aðstæður á
hverjum stað og hlutfall íbúa 80 ára og eldri hljóti meira og
minna að móta umfang og gæði þjónustu. Annars staðar á Norður-
löndum er öldrunarþjónusta auk þess mun víðtækari en hér á
landi. Þar er víðast lögð áhersla á að heimaþjónusta, þ.e.
heimahjúkrun og heimilishjálp, hafi ákveðinn forgang fram yfir
stofnanaþjónustu. Á þann hátt er reynt að tryggja að fólk geti
sem lengst búið á heimilum sínum og tekið virkan þátt í daglegu
lífi .
Eftirspurn eftir vistun á stofnun ræðst ekki eingöngu af heilsu-
farslegum forsendum, heldur koma þar einnig til þættir eins
og félagsleg aðstaða, húsnæði og fjárhagsleg afkoma hvers ein-
staklings. 1 skýrslu sem Landlæknisembættið gaf út árið 1980 (11)
voru færð rök fyrir því að ekkert benti til þess að heilsufar
og félagsleg samskipti aldraðra á Islandi væru verulega frábrugð-
in því sem gerist annars staðar á Norðurlöndum. Ef eitthvað
væri þá mætti gera ráð fyrir að mun minni hætta væri á félags-
legri einangrun aldraðra hér á landi en þar. Hins vegar væri
fyrirkomulag húsnæðismála með öðrum hætti og ástandið í kjara-
málum aldraðra mun lakara. Hina miklu eftirspurn eftir hjúkr-
unarrými, dvalarheimilisrými og þjónustuíbúðum má þess vegna
líklega að hluta rekja til þess hversu margt eldra fólk býr við
erfiðan fjárhag. Hugsanlegt er að vistun á slíkum stofnunum
sé fyrir marga nánast eina úrræðið til þess að tryggja afkomu
sína og félagslegt öryggi. Eftirspurn eftir hjúkrunarrými er
þannig ekki einhlítur mælikvarði á þörf aldraðra fyrir stofnana-
þjónustu. Vel má vera að mögulegt sé að leysa vanda margra
einstaklinga með öðru en vistun á stofnun, s.s. með víðtækari
heimaþjónustu eða annarri fyrirgreiðslu utan stofnunar.
38