Leikhúsmál - 01.06.1950, Qupperneq 13

Leikhúsmál
13
Frá leikhúsvígslunni.
Ásgeir Hjartarson:
Frá vígslu
Þjóðleikhússins
(Úr Tímariti Máls og menningar.)
Það er sagt að menningarstig þjóða megi
öðru fremur ráða af rækt þeirri og virkt
sem ríkið sýni leikhúsmálum; nú hafa ís-
lendingar eignazt þjóðleikhús, loksins! Saga
þess er orðin löng og greinir eflaust frá
mörgum víxlsporum og mistökum, en það
látum við okkur litlu skipta á þessari stundu.
Á sumardaginn fyrsta fór vígslan fram, hinn
20. apríl, það var merkilegur atburður, há-
tíðleg stund.
Það eru örlög leiklistarinnar að lifa aðeins
skamma hríð, en hverfa um leið og tjaldið
fellur og salurinn tæmist; og þó er hún líf-
rænust og máttugust allra listgreina og sú
er snertir okkur sterkast og dýpst: í leikhús-
inu er það maðurinn sjálfur, ljóslifandi og
holdi klæddur, sem flytur okkur boðskap
listarinnar. Leiklistin er tengd skáldskapn-
um órjúfandi böndum og tekur tónlist og
myndlist í þjónustu sína; í sölum Þalíu, hin-
um undarlega gerviheimi, ríkir hátíð, leikur
og gleði, þar vörpum við af okkur fargi hins
virka dags, kynnumst margbreytilegu, iðandi
lífi. En leikhúsið á framar öllu að vera skugg-
sjá aldarfarsins, eins og Hamlet komst að
orði, það á að vera framvörður menningar-
innar, túlkur hugsjóna, boðberi mikilvægra
sanninda. Þar eiga að hljóma kröfur um fé-
lagslegt réttlæti, þar á að svipta grímunni
af hræsni, ranglæti, kúgun, hindurvitnum
og lífslygi. Og þar eigum við að kynnast
mannlegum sorgum og gleði, ástríðum, dáð-