Fréttablaðið - 28.12.2022, Blaðsíða 10

n Halldór
n Frá degi til dags
Útgáfufélag: torg ehf. Stjórnarformaður: Helgi Magnússon forStjóri og Útgefandi: Jón Þórisson ritStjóri: Sigmundur Ernir Rúnarsson ser@frettabladid.is, aðStoðarritStjóri: Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is
fréttaStjórar: Aðalheiður Ámundadóttir adalheidur@frettabladid.is, Lovísa Arnardóttir lovisa@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri.
Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSn 1670-3871 fréttaBlaðið Kalkofnsvegur 2, 101
reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is. VefStjóri: Einar Þór Sigurðsson einarthor@frettabladid.is, marKaðurinn: Guðmundur Gunnarsson ggunnars@frettabladid.is, helgarBlað: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is
menning: Þorvaldur S. Helgason tsh@frettabladid.is Íþróttir: Hörður Snævar Jónsson hoddi@frettabladid.is ljóSmyndir: Anton Brink anton@frettabladid.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Þjóð-
kirkjan er
einfaldlega
slæmur
sendiherra
og glötuð
auglýsing
fyrir
þann guð
kristinna
manna
sem
biskup
segir vera
fórnarlamb
þöggunar á
Íslandi.
Þungun
barnungrar
stúlku
hefur lang-
varandi
afleiðingar
á líf henn-
ar, jafnt
heilsu-
farslega,
félagslega
og fjárhags-
lega.
Samkvæmt barnaverndarlögum erum við börn til
18 ára aldurs og eiga börn rétt á vernd og umönnun
og skulu njóta réttinda í samræmi við aldur sinn og
þroska. Stúlkur sem ekki eru orðnar 18 ára og eignast
börn eru því ennþá sjálfar börn samkvæmt skilgrein-
ingu. Þungun barnungrar stúlku hefur langvarandi
afleiðingar á líf hennar, jafnt heilsufarslega, félagslega
og fjárhagslega.
Áfallinu sem ég varð fyrir þegar ég varð ólétt,
ný orðin 14 ára, er ekki hægt lýsa með orðum. Ótti,
afneitun, einmanaleiki og ráðaleysi er blanda tilfinn-
inga sem nær þó ekki utan um tilfinningalegt ástand
mitt á þeim tíma. Þegar árin líða og ég horfi til baka
til þessa erfiða tíma situr mjög í mér hversu mikið
ráðaleysi og óöryggi var bæði í heilbrigðiskerfinu og
hinu félagslega kerfi þegar þessar aðstæður komu upp
og ekki síst hversu lítið vald ég hafði yfir eigin lífi og
ákvörðunum er vörðuðu mig og barnið. Þó allnokkur
ár séu síðan frumburður minn fæddist þá hefur því
miður lítið breyst þegar kemur að réttindum barn-
ungra mæðra og skortur er á stuðningi og sérstakri
umönnun.
Á Norðurlöndunum eru barnungar mæður í sér-
stöku eftirliti enda sýna rannsóknir að aukin áhætta
er bæði á meðgöngu, við fæðingu og ekki síst í kjölfar
fæðingar og því rík þörf á sérstakri umönnun og
stuðningi við þessar aðstæður.
Ég hef lagt fram tvær fyrirspurnir á Alþingi er varða
stöðu ungra mæðra, aðra til heilbrigðisráðherra
er varðar sérhæfðan stuðning og hina til félags- og
vinnumarkaðsráðherra er varðar félagslegan og
fjárhagslegan stuðning til mæðra undir 18 ára. Þó að
þungunum ungra stúlkna hafi sem betur fer fækkað
hérlendis á undanförnum árum er mikilvægt að hér
sé kerfi sem grípur stúlkur þegar þessar aðstæður
koma upp og það er á ábyrgð samfélagsins að þær njóti
verndar og umönnunar í samræmi við aldur sinn og
stöðu. n
Réttindi
barnungra mæðra
Jódís Skúladóttir
þingmaður VG
Biskup Íslands, séra Agnes M. Sigurðar-
dóttir, segir að á Íslandi sé guð krist-
inna manna beittur þöggun. Þetta
kom fram í hátíðarmessu biskups um
jólin sem sjónvarpað var og útvarpað
af Ríkisútvarpinu.
„Guð birtist hér á jörð í barninu Jesú. Það
er ekki vinsælt að nefna nafnið hans í opin-
berri umræðu. Það hefur verið þöggun í gangi
varðandi guð kristinna manna,“ sagði biskup.
Vel kann að vera að nafni guðs sé ekki
hampað daglega í opinberri umræðu hér á
landi líkt og Agnes segir. En merkir það að
íslenska þjóðin sé guðlaus? Vitanlega ekki.
Þjóðkirkjan er langstærsta trúfélagið hér-
lendis og alla jafna langmest áberandi slíkra
félaga. Því miður er það þó yfirleitt ekki sakir
vel heppnaðrar útbreiðslu fagnaðarerindisins
heldur fremur vegna væringa, illinda og jafn-
vel hreinna ofbeldisverka innan kirkjunnar
vébanda. Mikil er ábyrgð þjóðkirkjumanna í
þessum efnum.
Þjóðkirkjan er einfaldlega slæmur sendiherra
og glötuð auglýsing fyrir þann guð kristinna
manna sem biskup segir vera fórnarlamb
þöggunar á Íslandi. Mikill er máttur Íslendinga
ef það er rétt.
Biskup hélt ræðu sinni áfram og hjó í kunn-
uglegan knérunn sem sumir innan þjóðkirkj-
unnar leyfa sér því miður oft að beita.
„Spurt var hvort samhengi væri á milli van-
líðunar ungs fólks og þess að ekki mætti lengur
fræða börnin um kristna trú í skólum lands-
ins,“ vitnaði biskup til umræðu á fundi einum.
Þannig reynir biskup að varpa ábyrgðinni á
því sem hún virðist telja sambandsleysi æsku
landsins við guð kristinna manna á hið verald-
lega skólakerfi – þar sem reyndar er í boði
fræðsla um ýmis trúarbrögð eins og vera ber.
„Við sem treystum þeim guði sem Jesús birti
og boðaði vitum að í öllum aðstæðum lífsins er
svar að finna í orði guðs,“ sagði Agnes í sjón-
varpinu. Mikil er ábyrgð skóla landsins sem
neita börnum um náð guðs.
Að dæma eftir milljarða króna umsvifum
þjóðkirkjunnar, sem byggir á framlögum
ríkisins og einnig meðlima félagsins í gegn um
innheimtukerfi ríkissjóðs, sýnist litlu af því
fé öllu vera varið til að efla andlegt líf þeirra
barna sem biskup virðist láta sér annt um.
Er hugsanlegt að það sé ekki raunveruleg
sálarheill barnanna sem áhyggjurnar beinast
að? Þær snúast kannski fremur um milljarða á
milljarða ofan sem kirkjunnar þjónar reikna
með í sinn vasa frá sóknarbörnum og skatt-
greiðendum framtíðarinnar? n
Aurasálir
Garðar Örn
Úlfarsson
gar
@frettabladid.is
benediktboas@frettabladid.is
Strandtásumerki
Samkvæmt frétt á Vísi eru átta og
jafnvel níu þúsund Íslendingar á
Tenerife þessi jólin sem er ótrúlegt.
Nánast lygilegt. Tenerifehreppur er
þar með níunda fjölmennasta sveit-
arfélag landsins samkvæmt íbúa-
tölum Hagstofunnar. Hreppurinn
góði er þá aðeins minni en Árborg
en töluvert mannfleiri en Akra-
neskaupstaður. Og eins og íslensk
sveitarfélög þarf Tenerifehreppur
sitt íslenska merki – sem er frekar
auðvelt val. Það verður að sjálf-
sögðu merki strandartásunnar. Og
Anna Kristjánsdóttir vélstýra getur
formlega tekið við sem bæjarstjóri
þessarar íslensku nýlendu enda
þekkir hún hvern krók og kima í
hreppnum eftir langa búsetu.
Visnað samfélag
Með vinsældum Tenerife hefur
íslenska samfélagið á hinum eyj-
unum á Kanarí visnað. Spurning
hvort verkefnið Brothættar byggðir
ætti hreinlega við enda hafa lands-
menn greitt mikið útsvar þar á bæ
undanfarin ár. Hvað er til dæmis
að frétta af Klöru bar? Er hann
bara ekki lengur til? Barinn var
alltaf í fréttum fyrir áratug eða svo
þar sem Íslendingar með bónda-
brúnku borðuðu jafnvel skötu eða
opnuðu páskaegg frá Góu. Það
er reyndar merkileg íslensk hefð.
Að fara til útlanda til að vera með
öðrum Íslendingum og halda í mjög
skrýtnar hefðir frá eyjunni fögru í
norðri. n
HVAÐ ER
AÐ FRÉTTA?
Skoðun FRéttAblAðið 28. desember 2022 MIðVIkuDAGuR