Borgfirðingabók - 01.12.2016, Blaðsíða 209

209
B O R G F I R Ð I N G A B Ó K 2016
hafi þurft að gera til að fá þokkalega aðstöðu. Á Vesturlandi eru Sæl-
ings dalslaug og Krosslaug í Lundarreykjadal, áður Reykjadal syðri, ágæt
dæmi um slíkar laugar.
Beri frásögnum saman við þekktar minjar eykur það trúverðugleika
þeirra og getur auðveldað skilning á viðfangsefnum. Sturlunga saga, Árna
saga biskups, Hrafns saga Sveinbjarnarsonar hin sérstaka er safnrit sem
talið er ritað nærri samtíma og því trúverðugt. Það er hér í tilvísunum
nefnt Sturlunga og notuð útgáfa Svart á hvítu frá árinu 1988, ritstjóri
Örnólfur Thorsson.

Þorkell Grímsson ritar yfirgripsmikla grein í Árbók Hins íslenzka forn­
leifafélags árið 1960 um hina vel þekktu setlaug í Reykholti, Snorralaug,
en hún kemur víða við sögu og á óbeinan þátt í örlagavef Sturlungaaldar.
Frá henni lágu jarðgöng, forskáli frá laugu, að húsaþyrpingunni á
bæjarhólnum. Hún var tekin til viðgerðar árið 1858 og aftur 1959. Þegar
Sir George Steuart Mackensie var á ferð í Reykholti árið 1810 mældi
hann vegghæð þessarar setlaugar 6 fet eða um 1,8 m en hann hlýtur
að hafa mælt frá botni laugarinnar að efri brún veggjar.6 Eftir óljósum
heimildum mætti ætla að hún hafi haft eitthvert skýli á dögum Snorra,
enda gefur þessi mælda vegghæð góða möguleika til þess. Undir lok 19.
aldar virðist þessi skjólveggur vera horfinn og sést hvorki á teikningum
né myndum frá þeim árum. Sennilegt verður því að teljast að hann hafi
verið fjarlægður við lagfæringarnar árið 1858. Líklega hafa dyr á þessu
ætlaða skýli verið vel rúmar og án hurðar enda heyrði Sturla Bárðarson
samræður Snorra og baðfélaganna þegar hann stóð þar laugarvörð árið
1228.7
Við efri enda forskála frá laugu ofan og norðan Snorralaugar var kom-
ið niður á leifar af sérkennilegum húsum sem eru nefnd M10 og M11.
Þau eru talin vera frá tveim byggingaskeiðum, það eldra má telja að hafi
náð lítið eitt fram á 13. öld. Endurgerð og breytt mannvirki og notkun
þeirra virðast gera greinileg skil á milli byggingaskeiðanna sem virðast
hafa orðið nærri tíma endurgerðar setlaugar og byggingar forskála frá
laugu, ætluðum búningsklefa, kjallara, lofts og virkis. Burðarmiklir
grjót hlaðnir kampar í M11 á yngra byggingaskeiði virðast sérlega áhuga-
verðir:
6 Þorkell Grímsson 1960, bls.19-45.
7 Sturlunga 1988, bls. 305.