Rökkur - 01.04.1949, Blaðsíða 7

Rökkur - 01.04.1949, Blaðsíða 7
RÖKKUR Eins og fyrr er getið liéll Newton lieim til Woolstliorpe eftir aíS skólanum í Gam- bridge hafði verið lokað vegna drepsóttarinnar miklu. Ilann vann þar fyrst að rann- sóknum Ijóss og lita, og mundi slíkt viðfangsefni hafa nægt mörgum mannin- um, en Newton braut jafn- framt heilann um aðra ráð- gátu. Fyrir dag'a Newtons höfðu bæði Kopernikus og Galileo kollvarpað þeirri gömlu hug- mynd, að jörðin væri mið- depill alheimsins. Þeir sögðu: Jörðin stenílur eigi kyrr, heldur fer hún á einum degi einn snuning um öxul sinn, og einn hring umhverfis sól- ina á ári. Allir, sem yildu, gátu séð i stjörnusjónauka Galileos, að þessu var svona varið. En þarna kom bablí í bátinn. Menn vissu, að reikístjörn- urnar hreyfðust, cn þeir gátu eigi skilið orsökina til j)ess, að jjessu er svo varið. Á haustkveldi. Sagan s,egir, að haustkvöld eitl hafi hann setið í garði sínum í Woolsthorpe og lmgsað. Húmið lagðist yfir og tunglið kom upp. Hvers vegna gengur tunglið ávallt á sömu brautinni kring um jörðina, hugsaði Newton. Og er hann undraðist jætta, hevrði ltann livar epli féll úr tré rétt hjá. í sömu svifum hhiist hon- um svarið. Hann vissi, að fall eplisins orsakaðist af aðdrátt- arafli jarðarinnar. Gat ekki hugsast að sama afl liéldi föstum, breýtanlegum lög- um Það var Newton sem sánnaði það, hvers vegna að þær gengu þannig eftir tunglinu á braut sinni kring- um jörðina, og jörðunni kringum sólina? Eftir mikla útreikninga og umhugsun, sem tók langan tíma komst Newton að liinu sanna. Allir hlutir toga í hvern annan eftir mætti. Tunglið gengur kringum jörðina, af J)ví hún togar í það, en tungl- ið togar einnig í jörðina. Ef annað afl væri ekki mundi tunglið dctta til jarðar. Þegar tunglið snýst um möndul sinn, myndast sér- stakl afl og kallast það mið- flóttaafl, og svo fer alltaf, þegar einhver lilutur eða hnöttur snýst i hring. Miðflóttaaflið leitast við að þevta hlutunum beinl út i geiminn, og tunglið mundi þjóta beint út frá jörðu ef
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Rökkur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Rökkur
https://timarit.is/publication/1770

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.