Skipulagsmál höfuðborgarsvæðisins - 01.04.1984, Síða 19

SKIPULAGSMÁL HÖFUÐBORGARSVÆÐISINS
19
Gunnar H. Guðmundsson,
REKSTRARVERKFRÆÐINGUR, REKSTRARSTOFUN NI
FRAMTÍÐARFYRIRTÆKIÐ
FORTIÐIN ER LIÐIN
Heimurinn í kringum okkur er að
breytast, iðnaðarþjóðfélagið er að
verða að upplýsingaþjóðfélagi.
Hefðbundin framleiðsla er að flytj-
ast til láglaunasvæða. í staðinn eru
iðnaðarríkin að flytjast yfir á upp-
lýsingaöldina þar sem tækniþekk-
ing og vísindi skipta æ meira máli.
í landbúnaðarþjóðfélaginu var
megináhersla lögð á að læra af for-
tíðinni. Bóndinn þurfti að muna
alla dynti náttúrunnar og kunna að
bregðast við þeim. Breytingar voru
ákaflega hægfara. í iðnaðarþjóðfé-
laginu gilti að læra af nútíðinni. Að-
alatriðið var að velta fjármagninu
sem hraðast og framleiða og selja
sem mest af sömu vöru. í upplýs-
ingaþjóðfélaginu þarf hinsvegar að
spá í framtíðina og haga sér í sam-
ræmi við það hvernig menn búast
við að heimurinn verði eftir 5-10
ár.
Þar sem velmegun ríkir þarf fram-
leiðni að vera mjög há og framleiða
þarf vörur eða þjónustu sem taka
fram því sem kemur frá láglauna-
svæðunum. í upplýsingaþjóðfé-
laginu munu menn geta sest við
tölvuskjá heima hjá sér og unnið
þar sína vinnu, greitt sína
reikninga, leitað frétta, pantað far-
miða og fengið hverskonar upplýs-
ingar hvaðan sem er úr heiminum.
Tölvur með gerfigreind munu geta
leiðbeint mönnum við störf sín og
upplýsingaleit.
Með bættum samskiptum sem
byggjast á tölvutækni og gervitungl-
um og með endurbótum í flutning-
um hefur heimurinn breyst í eitt
markaðssvæði. Fyrirbæri eins og
gámaflutningar og fjölhæfniskip
hafa gert flutningaþjónustu svo
miklu öruggari og fljótlegri að það
er stöðugt viðráðanlegra að flytja
vörur á milli markaða. Fyrir fáum
árum þurfti skip, sem var í förum
milli íslands og Evrópu, kannski 4
daga í lestun, 6 daga í siglingu til
eða frá íslandi og 4 daga í losun eða
tvær vikur alls. Nú tekur flutningur-
inn ekki nema viku. Fjarlægðin hef-
ur þar með styst um helming mælt í
dögum. Aukin fjarskiptatækni og
daglegar flugferðir auðvelda sam-
skipti og vöruflutningar með flug-
vélum eru umtalsverðir. Einangrun
landsins er því miklu minni en áður
og við eigum möguleika sem ekki
voru fyrir hendi. Fjarlægir markað-
ir eru nú allt í einu innan seilingar
og við verðum að hagnýta okkur
þá. Okkur er gjarnt að hugsa til
fortíðarinnar og við þurfum vissu-
lega að varðveita okkar menningar-
arf. í viðskiptum verður hinsvegar
að hugsa fram á við. Svörin við því
hvað við eigum að taka okkur fyrir
hendur finnast ekki í fortíðinni og
ekki með því að gera eins og aðrir.
Við verðum að finna okkar eigin
leiðir og gera betur en aðrir.
HAGNÝTUM SÉRSTÖÐU
Til að selja vöru á erlendum mörk-
uðum þarf að hafa eitthvað að
bjóða sem uppfyllir þarfir markað-
arins, en er þó sérstakt og sker sig
úr. Þess vegna er um að gera að
velja viðfangsefni sem tengjast okk-
ar sérstöðu eða reynslu á einhvern
hátt þannig að vörurnar séu betri af
því þær koma frá íslandi. íslenskur
fiskur og íslensk ull eru dæmi þar
sem vel hefur tekist til við að
byggja upp markaðshugmynd.
Þetta hefur ekki gerst sjálfkrafa,
heldur hefur verið að því unnið
árum saman að vekja athygli á þess-
um vörum og gera þær sérstakar og
seljanlegar fyrir hátt verð.
Það sem við framleiðum getur verið
lágtæknivara eins og húsgögn eða
hátæknivara eins og tölva, sem
byggir á gerfigreind, fyrir skipstjóra
fiskiskipa. Við getum þurft að veita
ráðgjöf sem kennir mönnum nýjar
aðferðir til að nota vélar eða tölvur
sem við seljum. Viðfangsefni okkar
geta verið nær hvað sem er. Aðalat-
riðið er að hugmyndin sé fullkomn-
uð, og ekki hálfkæringur látinn
duga. Nýjungar krefjast þess að
menn hafi svör við öllu er varðar
það að nota hlutinn, framleiða
hann og koma honum á markað.
Til að geta þetta verðum við að
stunda þekkingarinnflutning. Lík-
legt er að stærstur hluti þeirrar
þekkingar sem við þurfum sé að-
fenginn. Þekking er víða aðgengi-
leg bæði ókeypis, ef maður veit
hvar hana er að finna, eða til sölu.
Við þurfum að hafa vel menntað
fólk sem stöðugt vinnur að því að
leita að nýjum upplýsingum og
þekkingu. Það er hinsvegar ekki
nóg að læra beint af öðrum. Við
verðum að endurbæta það sem við
lærum. Það dugar ekki lengur að
vera með eftiröpun, það geta lág-
launasvæðin ein leyft sér.
Við verðum að vera í fararbroddi í
því sem við gerum.
FRAMTÍÐARFYRIRTÆKIÐ
Mikilvægustu stjórnunarþættirnir í
framtíðarfyrirtækinu þurfa að vera
stefnumörkun og markaðsmál. Þar
þarf að vera mjög öflug vöruþróun
sem gerir viðskiptahugmyndina að
veruleika. Jafnframt þarf að vera
fyrir hendi mikil kjölfesta í gæðum
og aðferðum sem tryggja að hlut-
irnir séu gerðir á auðveldasta máta
og séu í fullkomnu lagi. Markaðs-
þekkingin þarf að beinast nær jafn
mikið að útvegun aðfanga bæði í
formi vöru og þekkingar og því að
geta komið vörunni á framfæri.
Fyrirtækið mun ekki endilega þurfa
mikið húsnæði eða aðstöðu heldur
fyrst og fremst fólk með hugmyndir
og getu til framkvæmda.