Skessuhorn - 02.11.2022, Blaðsíða 4

MIÐVIKUDAGUR 2. NÓVEMBER 20224
Garðabraut 2a - Akranesi - Sími: 433 5500 - www.skessuhorn.is
Skessuhorn kemur út alla miðvikudaga. Skilafrestur auglýsinga er kl. 14.00 á þriðjudögum.
Auglýsendum er bent á að panta auglýsingapláss tímanlega. Skráningarfrestur smá-
auglýsinga er til kl. 12.00 á þriðjudögum.
Blaðið er gefið út í 3.700 eintökum og selt til áskrifenda og í lausasölu.
Áskriftarverð er 4.110 krónur með vsk. á mánuði. Elli- og örorkulífeyrisþegar greiða
kr. 3.550. Rafræn áskrift kostar 3.220 kr. Rafræn áskrift til elli- og örorkulífeyrisþega er 2.968 kr.
Áskrifendur blaðs fá 50% afslátt af verði rafrænnar áskriftar. Verð í lausasölu er 950 kr.
SKRIFSTOFA BLAÐSINS ER OPIN KL. 9-16 VIRKA DAGA
Útgefandi: Skessuhorn ehf. skessuhorn@skessuhorn.is
Ritstjórn:
Magnús Magnússon, ritstjóri s. 894 8998 magnus@skessuhorn.is
Gunnlaug Birta Þorgrímsdóttir gb@skessuhorn.is
Valdimar K. Sigurðsson vaks@skessuhorn.is
Guðrún Jónsdóttir gj@skessuhorn.is
Steinunn Þorvaldsdóttir sth@skessuhorn.is

Auglýsingar og dreifing:
Díana Ósk Heiðarsdóttir auglysingar@skessuhorn.is
Umbrot og hönnun:
Siggi Sigbjörnsson umbrot@skessuhorn.is
Bókhald og innheimta:
Guðbjörg Ólafsdóttir bokhald@skessuhorn.is
Prentun: Landsprent ehf.
Leiðari
Úrræðum
ekki beitt
Þrískipting valds í lýðræðisríki eins og okkar byggir á lagasetningu, eftir-
liti með að lögum sé framfylgt og loks dómkerfi sem sektar þá sem gerast
brotlegir við lögin. Ýmist eru lög sett til að við þegnar landsins förum eftir
þeim eða/og þau eru sett í hendur ákveðnum stofnunum að framfylgja. Svo
ef aðstæður breytast krefst það þess að Alþingi setji ný lög eða breyti þeim
eldri. Einfaldur meirihluti á Alþingi ræður lagasetningu, en þingið kjósum
við sjálf fjórða hvert ár í kosningum. Þetta er ágætt kerfi og mikils um vert að
með gegnsæjum hætti sé valdið í raun í höndum okkar sem byggjum landið.
Árið 1271 lét Noregskonungur gera lögbók fyrir Íslendinga sem nefndist
Járnsíða. Þá kom fyrst fram orðatiltæki sem einatt hefur verið vitnað til þar
sem segir: „…því að með lögum skal land vort byggja en eigi með ólögum
eyða.“ Allt frá þeim tíma hafa landsmenn gert sér grein fyrir því að meðal
siðaðra þjóða verði að setja lög. En þrátt fyrir góðan vilja er það alltaf eitt-
hvað sem misferst í okkar ágæta landi. Ýmist hefur dregist að setja lög sem
allir geta farið eftir, nú eða að lögin séu einfaldlega brotin. Í þeim tilfellum er
afar heppilegt að við höfum lögreglu, sem grípur inní, tuktar okkur eða beitir
fjárvítum. Nærtækast er að nefna brot á umferðarlögum því það eru kannski
þau lög sem flestum verður á að brjóta. Hver hefur til dæmis ekki orðið fyrir
því óláni að aka á fjörutíu kílómetra hraða um götu sem einungis leyfir þrjá-
tíu? Ég hygg að þeir séu margir enda eru nútíma bílar varla framleiddir til að
aka svo hægt. En ég er ekki að kvarta yfir þessu, alls ekki. Ef einhver hefur
metið sem svo að það sé lögbrot að aka á meira en þrjátíu kílómetra hraða
framhjá skóla eða um stofnæð í þéttbýli, verð ég að hlíta því. Það hlýtur að
hafa verið gild ástæða fyrir þeirri lagagjörð.
En það eru önnur lög sem ég vil hér færa í tal. Það eru lög um dýravel-
ferð og eru frá árinu 2013. Þar segir að ráðherra fari með yfirstjórn mála-
flokks er varðar velferð dýra en framkvæmd stjórnsýslunnar er að öðru leyti
í höndum stofnunar sem nefnist Matvælastofnun og skal hafa eftirlit með
því að ákvæðum laga þessara sé framfylgt. Lög um dýravelferð eru að mínu
viti mjög skýr. Í sjöttu grein þeirra segir: „Skylt er að fara vel með dýr og
ber umráðamaður ábyrgð á að annast sé um þau í samræmi við lög þessi. Ill
meðferð dýra er óheimil.“ Ekki þarf að rökræða þetta né hártoga á nokkurn
hátt. Þá segir í lögunum að leiki grunur á að meðferð á dýrum brjóti gegn
lögunum eða reglugerðum sem settar hafa verið samkvæmt þeim, skal sá
sem verður þess var tilkynna það Matvælastofnun eða lögreglu svo fljótt sem
auðið er. Tilkynningaskyldan er sömuleiðis skýr. Sé mál tilkynnt lögreglu
skal hún tilkynna Matvælastofnun um það. Matvælastofnun skal kanna hvort
tilkynning sé á rökum reist og bregðast við með viðeigandi hætti, eins og
rakið er í lögunum.
Reglulega rata í fjölmiðla fréttir um mál þar sem rökstuddur grunur er um
illa eða slæma meðferð á dýrum. Flest mál rata þó ekki í fjölmiðla, eru ein-
faldlega leyst utan sviðsljóss þeirra. Svo eru önnur mál sem ítrekað rata í fjöl-
miðla af því ekki er leyst úr þeim með viðeigandi hætti. Þegar almenningur
verður þess var bregst hann við, enda er almenningi skylt í þessum lögum að
tilsegja dýraníð og grun um illa meðhöndlun á skepnum. Mál sem tengist
sama umráðafólkinu hefur verið í fjölmiðlum frá því í sumar. Snerta þau
hross, sauðfé og nautgripi í umsjón sama eða sömu umráðaaðila. Jafnvel þótt
ekki liggi vafi á að viðkomandi einstaklingar séu óhæfir um að halda skepnur,
er kerfið ekki að virka. En eru það lögin sem eru óskýr, eða gölluð? Nei það
er bara alls ekki svo. Í lögunum segir nefnilega: „Telji Matvælastofnun að
úrbætur þoli enga bið getur stofnunin tekið dýr úr vörslu umráðamanns eða
aflífað dýr sem hafa orðið fyrir varanlegum skaða sökum vanfóðrunar, harð-
ýðgi, slysa eða slæms aðbúnaðar.“ Einfaldara getur það ekki verið. Eins og
að framan greinir virðist því sem ráðherra og Matvælastofnun beri talsverða
ábyrgð. Lögin eru nefnilega skýr, en úrræðum er einfaldlega ekki beitt. Sam-
kvæmt lögunum eru því þrír aðilar að brjóta umrædd lög; nefnilega umráða-
menn fyrrgreindra dýra, Matvælastofnun og loks ráðherra.
Magnús Magnússon
Eldur kom upp á geymslusvæði fyrir
aflagða bíla á sorpmóttökusvæðinu
við Höfðasel á Akranesi síðastliðinn
fimmtudag. Starfsmenn endur-
vinnslufyrirtækisins Málmu höfðu
í umboði Terra verið að vinna við
eitt bílhræ og fóru ekki að settum
verklagsreglum. Skáru þeir hvarfa-
kút undan bíl sem var ásamt um þrjú
hundruð öðrum bílum í safnhaug á
geymslusvæðinu. Neisti frá vinnu
þeirra orsakaði brunann.
Eldurinn breiddist hratt út.
Slökkvilið Akraness og Hval-
fjarðarsveitar var kallað út og sendi
allan tiltækan mannskap á svæðið.
Einnig barst liðsauki úr Borgarnesi
til vatnsflutninga. Einn brunahani
var á svæðinu og annaði hann ekki
dælugetu og vatnsþörf slökkvi-
liðsins. Því þurfti að keyra að tölu-
vert miklu vatni að auki. Um tuttugu
slökkviliðsmenn börðust við eldinn
frá því um klukkan 14:30 og þar til
slökkt hafði verið í á sjötta tímanum
síðdegis. Eiginlegu slökkvistarfi lauk
með því að haugurinn var rifinn í
sundur og kældur til þess að koma
í veg fyrir að eldur blossaði upp að
nýju. Slökkvilið vann svo við frá-
gang á svæðinu og var með vakt um
kvöldið. Héldu síðustu menn heim á
leið um miðnætti.
Engum varð meint af í þessum
stórbruna. Smásprengingar voru í
haugnum þegar eldurinn var hvað
mestur og mikinn og dökkan reyk
lagði frá honum. Vafalítið var því
mikið af eiturefnum sem bárust út
í andrúmsloftið. „Það varð engum
meint af. Við notuðum reykköfunar-
búnað og svo spilaði veðrið stóran
þátt, það var svo stillt að reykur-
inn steig bara beint upp,“ sagði Jens
Heiðar Baldursson slökkviliðsstjóri.
Megin áhersla var lögð á það
í slökkvistarfinu að hefta frekari
útbreiðslu elds innan svæðisins. Það
tókst prýðilega og má þakka að góð
skil voru milli safnhauga á sorpmót-
tökusvæði Terra eins og glöggt má
sjá á meðfylgjandi mynd. Grjót-
veggur og gámar aðskildu svæðin og
heftu útbreiðsluna. Þá var lán í óláni
að bílarnir sem brunnu höfðu verið
tæmdir af olíu, rafgeymum og elds-
neyti. Sömuleiðis tókst starfsfólki
á svæðinu að koma í tæka tíð frá
eldinum tanki sem notaður var til
að tappa á úrgangsolíu af bílunum.
Bílarnir sem brunnu voru tilbúnir
til útflutnings og stóð til að flytja
þá í skip eftir helgina. Jens Heiðar
slökkviliðsstjóri segir að í ljósi þess
að búið var að taka spilliefni úr bíl-
unum hafi þetta verið umhverfis-
vænni bruni en ella.
Reyk frá eldinum lagði hátt í
loft upp og lagðist reykjarslæðan
svo smám saman yfir Akrafjall og
út á Faxaflóa. Reykurinn sást vel
af höfuð borgarsvæðinu og herma
heimildir Skessuhorns að fólk þar
hafi fyrst látið vita af eldi handan við
Akrafjall.
mm
Stórbruni á sorpmóttökusvæði á Akranesi
Hér var eldurinn við það að ná hámarki. Glöggt sést á þessari mynd hvernig grjótgarður og gámar aðskildu safnhauga á
svæðinu og komu þannig í veg fyrir enn meiri útbreiðslu eldsins. Ljósm. mm.
Eitraður kolsvartur reykur steig upp og lagðist svo hægt og rólega eins og slæða
yfir Akrafjall og út á flóann. Ljósm. mm.
Þessi mynd var tekin skömmu eftir að eldurinn byrjaði að breiða úr sér um svipað
leyti og slökkvilið var að mæta. Ljósm. ki
Sprautað á eldinn. Ljósm. gsv.
Á sjötta tímanum síðdegis var búið að slökkva eldinn en unnið við að færa
bílhræin og kæla þau. Reykurinn að mestu gufa vegna vatnsins sem sprautað var
á brennheitt stálið. Ljósm. mm.