AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.04.2002, Blaðsíða 67

REYKJAVÍK as an ecological city
Sustainable development of the city environment
REYKJAVIK sem vistvœn borg
Sjálfbœr þróun borgarumhverfis
Stefna um sjálfbæra þróun byggðar hefur
áhrif á flesta þætti í skipulagi borgar-
umhverfisins sem þarf að fullnægja kröfum
nútímans og stuðla að öflugu atvinnulífi og
bættum lífsgæðum og fjölbreyttu mannlífi í
sátt við land og lífríki. Við gerð
Aðalskipulags Reykjavíkur 2001-2024 hefur hugmyn-
dafræðin um sjálfbæra þróun því haft margvísleg áhrif
á þá stefnumótun sem þar er sett fram. Þetta birtist
m.a. í stefnu um: að takmarka útþenslu byggðar, auka
blöndun og þéttingu íbúða- og atvinnusvæða, stuðla að
vistvænni samgöngumáta og hagkvæmri nýtingu lands
og þjónustukerfa, að auka gæði byggðar og viðhalda
og vernda náttúrusvæði
Vaxtarmörk byggðar
Lögsagnarumdæmi Reykjavíkur er um 275 km2. Stór
hluti landsins er þó ekki talinn byggilegur m.a. vegna
náttúrulegra takmarkana. Vaxtarmörk byggðar voru
fyrst skilgreind í Aðalskipulaginu 1996-2016 (sjá 1.
mynd). Skilgreining vaxtarmarkanna er liður í því að
takmarka útþenslu þéttbýlis og afmarka þéttbýlis- og
uppbyggingarsvæði borgarinnar. Vaxtarmörkin skilja á
milli útivistarsvæðanna á útmörkum borgarinnar annars
vegar sem nefnd eru einu nafni Græni trefillinn og þét-
tbýlis borgarinnar hins vegar. Þannig er myndaður
rammi um byggðina í þeim tilgangi að sporna við óheftri
útþenslu hennar sem er mikilvæg aðgerð í sjálfbærri
þróun borgarumhverfisins. Uppbygging og þétting
byggðar takmarkast því við svæði vestan vaxtarmark-
anna. Þéttbýli Reykjavíkur afmarkast af Græna trefl-
inum (vaxtarmörkunum) til austurs, strandlengju borg-
arinnar til vesturs og sveitarfélagamörkum til norðurs
og suðurs og er um 63 km2. Af því er byggt land um
34 km2 eða um 54% miðað við núverandi ástand.
Samfelld byggð
Til að bæta landnýtingu og mynda samfellda byggð
og minnka þynningu byggðar er gert ráð fyrir talsverðri
uppbyggingu á byggðaþróunarsvæðum (blönduð
byggð, atvinnusvæði) innan þéttbýlissvæðisins á skipu-
lagstímabilinu. Af því eru ný byggingasvæði um 11 km2.
Heildarstærð byggðs lands verður þá u.þ.b. 45 km2 árið
2024 eða um 69% af heildarstærð þéttbýlisins (63 km2),
þar af 2.4 km2 á nýjum landfyllingum sem þýðir að
innan þéttbýlisins verður íbúaþéttleiki um 20.49 íbúar á
hektara og 30.14 íbúar á hektara ef eingöngu er miðað
við byggt land.
Þétta núverandi byggð
Með því að þétta núverandi byggð eykst skilvirkni á
margan hátt. Grunnkerfi borgarinnar, s.s. veitur og
samgönguæðar, nýtist betur, landrými sparast og vega-
iengdir styttast, grundvöllur fyrir almenningssamgöngur
styrkist og stofn- og rekstrarkostnaður minnkar. í aðal-
skipulaginu er gert ráð fyrir að u.þ.b. 16.800 íbúðir
byggist í Reykjavík á skipulagstímabilinu. íbúðunum
verður komið fyrir innan þéttbýlissvæðis borgarinnar.
Mesta aukningin á sér stað austan Elliðaáa eða um
12.000 íbúðir og um 4800 íbúðir vestan Elliðaáa. Upp-
bygging íbúða á skipulagstímabilinu á sér stað á nýjum
svæðum og með því að endurskipuleggja vannýtt
svæði og á einstökum minni þéttingasvæðum innan
núverandi byggðar.
Mynd I. Þéttbýiissvæði Reykjavíkur.
65
BJORN AXELSSON, LANDSLAGSARKITEKT