AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.09.2004, Qupperneq 60

UMHVERFI / ENVIROMENT
Borgarvænir bílar,
Farartæki 21. aldarinnar?
Ásgeir Leifsson, verkfræðingur
Að undanförnu höfum við enn verið
minnt á hvað hagkerfi okkar er við-
kvæmt fyrir hækkunum á oliuverði.
Notkun olíuvara á íslandi er aiis um
800,000 tonn á ári, sem skiptist i
þrjá meginþætti þ.e. eldsneyti fyrir
bifreiðar, skip og flugvélar. Verðlag
olíuvara hefur hækkað mikið undan-
farið og bendir flest til, að sú þróun
muni halda áfram.
Olían mun þrjóta innan fárra
áratuga, enda er það glæpur gegn
komandi kynslóðum að brenna
þessu verðmæta efni í vélum sem
skila aðeins 20% nýtingu. Því hafa
margir verið að leita fyrir sér um aðra
orkugjafa sem gætu komið í stað
hennar. Hér á landi hefur mest verið
horft til vetnis sem orkugjafa í stað
olíu, enda er það mengunarlaust.
Fyrirhugað er að framleiða vetnið úr
vatni með rafgreiningu. Slík fram-
leiðsla er aftur á móti dýr, ef reiknað
er með bæjartöxtum fyrir rafmagn,
og ekki hefur nein hagkvæm og
örugg leið til flutnings eða geymslu
vetnis enn verið fundin. Það má ekki
heldur gleyma þeirri hættu, sem
stafar af bæði áfyllingarstöðvum fyrir
vetni og fjölda farartækja með vet-
nisgeyma. Flestir eru sammála um
að notkun vetnisbíla hér á landi verði
ekki almenn fyrr en eftir 30-50 ár, ef
þá yfirhöfuð.
Fleiri orkugjafar en vetni koma
samt til greina sem orkugjafi til að
draga úr mengun og losa okkur úr
viðjum olíunnar.
Mikil áhersla hefur verið lögð
á rafknúna bíla, en þeir eru dýrir,
hleðsla endist bara skamma vega-
lengd, langan tíma tekur að hlaða
rafgeymana og hefur nú framleiðsla
þeirra verið lögð af og bílarnir verið
innkallaðir af framleiðendum.
Etanól gæti verið vænlegur kostur
til íblöndunar fyrir bensín. Aðstæður
á íslandi gefa til kynna, að hægt
væri að framleiða um 50.000 tonn af
etanóli, sem myndi geta bæði komið
í stað hins eitraða íblöndunarefnis
ETBE og minnkað þar að auki þörf
innflutnings á bensíni verulega.
Margvísleg tækniþróun á sér nú
stað í véltækni, en sumt er af göml-
um rótum, svo sem notkun loftþrýsti-
véla til að knýja ýmis tæki eins og

60 avs