Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2022, Blaðsíða 172

loka árs 2011, ásamt því að gegna stöðu sjávarútvegs- og landbúnaðar ráð -
herra frá 1. febrúar 2009 til 10. maí sama ár.
Árið 2009 var Steingrímur því skyndilega kominn í mikla ábyrgðar -
stöðu sem ráðherra í landi sem var að ganga í gegnum gífurlega erfitt
tíma bil. Varla er orðum aukið að segja að félagsleg staða hans hafi breyst
tiltölulega mikið á skömmum tíma og að þar með hafi gildi hans á mál -
markaðnum aukist, enda er ljóst að orð Steingríms höfðu mikið vægi í opin-
berri umræðu á þessum árum. Þegar Steingrímur var spurður út í þetta
tímabil sagði hann m.a.:
(12) Verkefnin sem ég var í voru mjög erfið og margt af því sem maður
var að leggja til var alveg svakalegt. Ég var auðvitað að leggja fram og
tala fram fyrir alveg svakalegum málum, sem var alveg blóðugur
niðurskurður og skattahækkanir sem undir venjulegum kringum -
stæð um er allt annað en maður varð bara að láta sig hafa það því það
var ekkert annað að gera.
Í ljósi þess að tíðni stílfærslu nær hámarki á þessum árum má segja að
ábyrgðarhlutverk Steingríms endurspeglist í málfari hans sem verður
formlegra en áður. Þó kunna fleiri þættir en breytingar á félagslegri stöðu
Steingríms og þar með gildi hans á málmarkaðnum að hafa áhrif hér. Í
kjölfar efnahagshrunsins varð almenningur á Íslandi að mörgu leyti bæði
meðvitaðri og gagnrýnni á störf Alþingis og þeirra sem þar fara með völd.
Eins og áður segir telur Labov (1972:208) formlega málnotkun tengjast
því hversu meðvitaður málhafinn er um málnotkun sína og að aukin með -
vitund stuðli að formlegra málsniði. Þannig má telja líklegt að það að vera
undir smásjá almennings sem og fjölmiðla hafi gert Steingrím með vitaðri
um málnotkun sína og að aukin meðvitund hans komi fram með þessum
hætti, þ.e. með aukinni notkun stílfærslu.

5.5 Lækkandi tíðni stílfærslu árin 2013–2016
Árið 2013 fer tíðni stílfærslu niður í 55% sem er töluverð lækkun frá árun-
um á undan, sbr. umfjöllun í undanfarandi kafla. Árið 2012 er tíðni stíl-
færslu 63% og því er ljóst að um töluverða lækkun er að ræða á aðeins einu
ári og hún er sérlega áhugaverð því árið 2013 markar einnig ákveðin þátta-
skil í lífi Steingríms með þingkosningum sem voru haldnar í maí það ár.
Úrslit kosninganna voru þau að ríkisstjórn Samfylkingarinnar og Vinstri
grænna tapaði meirihluta og við tók ríkisstjórn Framsóknarflokksins og
Sjálfstæðisflokksins. Sama ár tilkynnti Steingrímur að hann myndi ekki
Lilja Björk Stefánsdóttir og Anton Karl Ingason172