Úrval - 01.06.1957, Page 28

ÚRVAL
er furðulegt, en á ekkert skylt
við „ofurskyn", þó að við get-
um alls ekki fundið slíka lykt.
Það er þó enn furðulegra,
hvernig býflugurnar nota sér
ljósbrot sólargeislanna. Áður en
sú uppgötvun var gerð, var
mönnum áttaskyn býflugnanna
hulin ráðgáta, og enda þótt
margt sé enn á huldu, vitum
við nú, hvernig einstakar bý-
flugur geta ratað ólíklegustu
leið, og hvernig þær koma upp-
lýsingum um fæðu til annarra
meðlima í býflugnabúinu. Skýr-
ingin byggist á þekktum eðlis-
fræðilögmálum og felur ekki í
sér neina nýja meginreglu.
Því er stundum haldið fram,
að svo hlutlæg skoðun á lífi
dýranna hljóti að leiða til þess,
að menn gleymi þörfum þeirra
eða tilfinningum. Auðvitað geta
menn haft áhuga á dýrum án
þess að láta sér á nokkurn hátt
annt um þau. En hitt er jafn
satt, að umhyggjan fyrir þörf-
um þeirra er gersamlega út í
bláinn, ef menn þekkja ekki lifn-
aðarhætti þeirra og lífsvenjur.
Þetta sést bezt á hegðun dýra
í dýragörðum. Margir halda, að
öll villidýr, sem lokuð eru inni
í búri, grípi fyrsta tækifæri sem
gefst til að flýja. Þetta er alls
ekki rétt. Ýmsar dýrategundir,
þar á meðal dádýr og lorí-api,
snúa sjálfkrafa heim í búrið
aftur, ef þau á einhvern hátt
losna þaðan. Fangin villidýr
þurfa hentugan félagsskap og
næði; í því skyni má búa til
„SKYNSEMI" DÝRANNA
,,afdrep“ fyrir þau, þar sem þati
geta unað sér f jarri öllum nær-
göngulum áhorfendum. Etf þar
að auki er séð um, að dýrin
fái nóg að borða og smitist ekki
af næmum sjúkdómum, venjast
þau brátt hinu nýja heimkynni
— búrinu eða girðingunni — og
finnst þau vera í sínu upphaf-
lega umhverfi. Þegar svo er
komið, vilja þau með engu móti
fara þaðan.
Sum dýr þarfnast mikiílar
hreyfingar, og hana verða þau
að fá. ,
Dr. H. Hediger, sem hefur
skrifað mikið um velferð dýra
í dýragörðum, telur að þjálfa
megi mörg þeirra til að sýna
einföld atriði í hringleikahúsum.
Ýmsar apategimdir læra t. d.
furðufljótt ýmis loddarabrögð
— engu síður en maðurinn.
Ef okkur langar til að vinna
góðverk, er ekki nóg að gera
það í góðri trú. Við verðum að
vita upp á hár, hvers vegna
við gerum það. Þetta á við,
hvort sem um er að ræða út-
rýmingu meindýra, uppeldi
nytjadýra eða umhyggju fyrir
eftirlætisdýrum.
Maðurinn sjálfur er engin
undantekning í þessu efni. Til
er fræg saga eftir Rudyard Kip.
ling, sem hann kallar Baa Baa,
Black Sheep, og hún er byggð
á endurminningum frá bernsku
hans sjálfs. Drengurinn í sög-
unni sætti hryllilegri meðferð
af hendi kennara sinna og upp-
eldisföður, vegna ,,heimsku“ og
26