Úrval - 01.06.1957, Blaðsíða 89

,MEÐ ÞRAUTSEIGJU SIGRUM VIГ
tTRVAL
láta á sjá. Stýrið hafði brotn-
að og víða voru hnoðnaglar
farnir að losna.
Septembermánuður leið án
þess að neitt alvarlegt bæri til
tíðinda. Lífið um borð gekk aft-
ur sinn vanagang. Skipverjar
heyrðu ísbresti og drunur í
f jarska og setti þá að þeim geig.
Reglubundnar athuganir leiddu
í ljós, að skipið barst stöðugt
í norðvesturátt. Shackleton
reiknaðist til, að stytzta leiðin
til næsta þekkta lands væri 250
sjómílur, og hann vonaði, að
þeir þyrftu ekki að brjótast fót-
gangandi yfir ísinn, sem var á
stöðugri hreyfingu. í lok sept-
ember barst skipið inn í vestur-
hluta Weddelhafsins, en það er
talið stormasamasta haf á jörð-
inni, og þessi hluti þess ávallt
fullur af ís. Stöðugir stormar
og straumar keyra ísinn upp
að vesturströndinni og þar
hleðst hann upp í ógurlegar ís-
hrannir. Þeir skyggndust árang-
urslaust eftir vök eða rennu með
auðann sjó, sem gæti orðið þeim
leið til undankomu.
Það fór að sjást merki þess,
að vorið væri í nánd. Hundarn-
ir ætluðu að sleppa sér, þegar
þeir sáu mörgæs, sem horfði
drembilega á þá úr hæfilegri
fjarlægð. Leiðangursmenn tóku
aftur að stunda selveiðar og
gæddu sér á nýju kjöti og lifur.
Sunnudaginn 17. október óx ís-
rekið um allan helming. „En-
durance" skalf og nötraði. 1
vélarrúminu, sem var veikasti
hluti skipsins, var sem barið
væri á byrðinginn með þungum
sleggjum, plöturnar svignuðú og
sjórinn fossaði inn. Baginn eft-
ir Iyftist skipið upp á íshrönn
og lá við að því hvolfdi, en um
kvöldið gliðnaði ísinn aftur og
skipið sat í vök, sem brátt var
lögð. Ef til vill var Iausnin ekki
langt undan. Vélamenn og kynd.
arar tóku til óspilltra málanna.
20. október hringdi vélsíminn í
fyrsta skipti í 8 mánuði, alit
var í bezta lagi. Skipið skreið
áfram nokkra metra, en lengri
varð siglingin ekki. Það fór að
hvessa á norðvestan, ísrekið óx
með hverjum klukkutíma, og
hinn 24. október hófst dauða-
stríð ,,Endurance“. Skipið var í
heljargreipum. 1 þrjá sólar-
hringa samfleytt stóðu skipverj-
ar við dælurnar, en þó hækkaði
sjórinn jafnt og þétt í lestmni.
Ráðstafanir voru gerðar til að
geta bjargað útbúnaði, hundum,
sleðum og bátum án tafar. Fjall-
háum ísjökum skaut upp, síðan
komu aðrir jakar, sem felldu
þá um koll, og þannig hélt ís-
flaumurinn áfram að streyrna
endalaust. Mönnum fannst þeir
vera magnlausir og hjálparvana
í fjandsamlegum heimi. Ráts-
maðurinn tilkynnti, að dælum-
ar hefðu ekki við lekanum. Hirm
26. október 1915 var gefin skip-
un um að yfirgefa „Enduran-
ce“. Klukkan átta um kvöldið
var búið að flytja allar helztu
nauðsynjar og skipsbátana
þrjá á stóran ísjaka. Mat-
87