Heima er bezt - 01.07.2001, Qupperneq 36

aði af öðrum megin. Upp úr pokanum dró hann regnhlíf
og teppi. Hann spennti regnhlífina og stakk enda hennar
niður í jörðina, dustaði teppið; lagði það yfir fætur sér.
Þar hafði hann skjól fyrir regninu og fljótlega myndi
byrja að lægja.
Hann hallaði sér upp að hjólastólnum, hélt báðum
höndum um köflótta pokann. Mamma hans hafði saumað
þennan poka úr gamalli regnkápu sem hafði gleymst
heima hjá þeim einhvern tíma fyrir löngu; eigandinn
aldrei gefið sig fram. Þessi kápa hafði hangið frammi í
gangi árum saman, öllum til ama, það var ekki svo mikið
pláss á snögunum að hægt væri að taka það upp fyrir
ókunnuga regnkápu, kannske meira segja af vandalaus-
um. Að lokum hafði mamma hans tekið af skarið og til-
kynnt að nú ætti þessi kápa að gera gagn. Mátti nú ekki
minna vera til greiðslu fyrir plássið sem hún hafði tekið í
öll þessi ár.
Pabbi hans hafði verið í vafa, hvað nú ef eigandinn
kemur, gæti verið flokksfélagi, sem vantaði kápuna
einmitt núna. En mömmu hans varð ekki haggað.
„Eg ætla að sauma poka fyrir hann Karl úr þessari
kápu, hann getur hengt hann á stólinn sinn.“
Karl Karlsson yngri lagði ekkert til málanna, hafði
enga skoðun á því hvort saumaður yrði poki úr þessari
ókunnu regnkápu eða ekki. Hann sat í stólnum sínum og
virti foreldra sína fyrir sér. Föður sinn, lágvaxinn, horað-
an, veðurbarinn í andliti, hárið að mestu horfið, grátt það
litla sem eftir var, stóð út í loftið í vöngunum, nefið í ætt
við hyrnuna í fjallinu, augun ljósgrá en aðallega litlaus,
munnurinn skeifulaga með munnvikin niður á við, hrukk-
urnar á enninu og undir augunum lágu allar í sömu átt og
munnvikin.
Móðir hans, stór, þybbin og rúmlega það, fæturnir eins
og stoðir undir trébrú, hárið kolsvart, farið að grána í
vöngunum, augun svört og stingandi, nefið bogið, andlit-
ið rautt, æðaslit á kinnunum, stór varta hægra megin á
hökunni; það óx stórt hár út úr vörtunni, hefði litið betur
út ef þau hefðu verið fleiri, þetta var eitthvað svo ein-
manalegt þarna, eithvað svo áberandi. Rödd hennar var
þrungin ergelsi þegar hún færði rök fyrir því hvers vegna
hún væri ákveðin í að sauma poka fyrir son sinn úr þess-
ari köflóttu kápu. Pabbi hans kinkaði að lokum kolli og
gaf þar með samþykki sitt. Þægindi til handa einkasyni
hans og alnafna urðu náttúrulega að ganga fyrir.
Karl Karlsson eldri setti sig aldrei úr færi gæti hann
hlynnt eitthvað að syni sínum, þó vonir hans hefðu
brugðist varðandi þennan einkason sem hafði átt að taka
við jörðinni. Jörð sem hafði verið í eign ijölskyldunnar
ættlið fram af ættlið.
Honum fannst stundum að hann sjálfur hefði brugðist,
vissi þó ekki almennilega hvemig, en varð af öllu þessu
einrænn og Iagði kapp á að vera sem minnst innan um
fólk. Þess vegna átti hann skjólið sitt innst í stóru hlöð-
unni.
Enginn vissi um þetta skjól. Hann hafði byggt lítinn
kofa þarna í horninu, falið útveggi hans með heyböggum,
svo að utanaðkomandi datt ekki í hug að þarna væri ann-
að en hey. Hann hafði komið sér upp þessu skjóli þegar
ljóst var að Karl Karlsson yngri yrði aldrei framar heill
heilsu. Myndi ekki taka við jörðinni. Karli Karlssyni
eldra fannst þetta hálfgerð svik við forfeðurna. Brot á
lögmáli bændastéttarinnar, brestur í keðju hinnar eilífu
hringrásar.
Og stundum, þegar Karl Karlsson eldri sat í skjólinu
sínu og saup stórum á brennivínsflöskunni, sem annars
var vandlega falin í brúnum bréfpoka undir gömlum epla-
kassa - lét hann sig dreyma um að sonur hans myndi
kannske losna við hjólastólinn. Allt í einu myndi krafta-
verkið gerast; drengurinn rísa á fætur, þrífa til skóflu,
demba sér út í fjós og fara að moka flórinn.
Fjórar dætur Karls Karlssonar eldri voru ekki líklegar
til að vilja verða bændur. Enda engin lausn.
Konur taka ekki við arfleifð, þær fylgja með arfleifð.
Karl Karlsson eldri var gramur út í tilveruna. Var nokkur
meining með að eignast fjórar dætur, stólpa kvenmenn -
og síðan einn son, rindil sem aldrei hafði farið frá pilsum
móður sinnar. Hann hafði ætlast til að drengurinn gengi
menntaveginn, færi í bændaskóla, yrði leiðandi afl í
hreppnum, tæki við hreppstjóraembættinu og settist í
sýslunefnd. Enginn gat álasað Karli Karlssyni eldri fyrir
að vera gamaldags. Menntun af einhverju tagi skyldu allir
hafa. Annars var ekki tekið mark á þeim.
Þannig var nútíminn. Prófskírteini. Nútíminn byggist á
prófskírteinum.
Karl Karlsson yngri vafði teppinu þéttar um fætur sér,
dró rúgbrauðssneið með rúllupylsu upp úr köflótta pok-
anum og fékk sér vænan bit. Hann var þess meðvitaður
að það var asnalegt að taka með sér nesti í svona ferð,
þegar meður ætlar niður í fjöru til að verða úti, en hann
hafði ekki getað stillt sig enda þessi rúllupylsa afbragðs
góð, skömm að meiri parturinn skyldi fara í hundana. En
elsta systir hans hafði alltaf verið mesti hirðuleysingi og
jarðvöðull - hugsa sér að gleyma að loka skúrnum, móðir
þeirra verið langt fram á nótt að gera rúllupylsu, lagt alla
framleiðsluna út í skúr; auðvitað höfðu glorsoltnir hundar
nágrannans þefað uppi kræsingarnar. Bölvaðir hundarnir.
Bölvaður nágranninn. Hirti oddvitastöðuna sem Karl
Karlsson eldri hafði talið sína. Bjó samt á niðurníddu
jarðarkríli niður undir þorpinu, Kvalamararkoti; bar nafn
með rentu og rúmlega það. Þessi leiðindi með oddvita-
stöðuna höfðu átt sér stað á þeim tíma þegar þrír bæir
voru í byggð í hreppnum. Nú voru bara tveir eftir. Heið-
arbýlið komið í eyði. Strax og brúin var vígð, flutti fólkið
frá Heiðarbýli, inn í þorpið. Vildi heldur plokka rækjur í
afdankaðri verksmiðju en yrkja iðgrænt landið.
Það hafði þó haft eitt gott í för með sér. Hreppstjóra-
stöðuna.
Karl Karlsson eldri hafði ekki verið sáttur við að taka
þessa stöðu, hann var að eigin áliti allavega, stórbóndinn
á Bágindastöðum, lagði vænar fúlgur í kosningasjóð
flokksbræðra sinna, sinnti kalli hvenær sem var, svo að
276 Heima er bezt