Heima er bezt - 01.09.2006, Síða 20

Asmundur Uni
Guðmundsson:
Minmng ur
frumbernsku
Það kann vel að vera, að til lítils sé að setja á blað
minningar úr frumbernsku sinni, með orðum foreldra sinna
og síðar síns sjálfs, eftir að aldur og þroski gaf tilefni til. Þó
liðin séu 74 ár frá fœðingu minni, hafa orð foreldra minna
setið í hugskoti mínu og orðið œ áleitnari eftirþví sem
árin hafa liðið. Þeir sem eiga þess kost að lifa og hrœrast í
sveitastörfum á barnsaldri, þegar lífið er að mótast, og eftir
það, búa að þeirri mótun a/Ia ævi, þófáir kunni að meta
það eins og vert er og sumir aldrei.
r
fyrsta ári mínu í þessari jarðvist
í fardögum vorið 1931, fluttu
foreldrar mínir, þau Guðmundur
Pálmi Asmundsson bóndi og k.h.
Málmfríður Jóhannsdóttir húsfreyja,
frá Oddstöðum í Miðdölum, en þar
er ég fæddur, að Krossi i Haukadal.
Höfðu þau búið á Oddstöðum í eitt
ár, en voru að fara aftur að Krossi í
annað sinn. A Oddstöðum var tveggja
stafgólfa baðstofa í þá tíð, með þremur
rúmstæðum og var rúm foreldra minna
innst hægra megin, en systir mín,
sem var 5 árum eldri, svaf í rúminu á
móti, en þeim megin var uppgangan
úr bæjargöngum í baðstofuna á móti
staka rúminu. Bæjargöngin voru ekki
löng en dimm og fremur þröng.
Eg mun hafa verið í fangi föður míns
á leiðinni og verið eitthvað vakandi er
farið var yfir Saurstaðaháls, sem liggur á
milli Miðdala og Haukadals. Faðir minn
átti brúnan hest, Bursta að nafni (því
miður er enginn mynd til af hestinum).
Þennan hesti sótti ég mjög eftir að brúka
eftir að ég gat farið hjálparlaust með
hest. Hann var mikið söðulbakaður, sem
kallað var, og tvífextur, með grósku
mikið fax og tagl, mikill skeiðari og
fljótur. Tilsýndar virtust 8 fætur vera
undir klámum á skeiðinu, en dúnmjúkur
töltari á hægri ferð, sem sumir kölluðu
hýruspor, bylgjaðist þá faxið upp í fang
þeim sem sat í hnakknum, því reisingin
var sú mesta sem ég hef séð á einum
hesti. Eitthvað mun ég hafa verið vakandi
á leiðinni og hjalað og skríkt í þeirri
viðleitni að ná taki á þessu fyrirbæri
sem var að strjúkast um andlitið í takt
við tölthreyfmgu hestsins, án þess að
hafa árangur.
Bursti var aðalreiðhestur móður minnar
er hún fór af bæ, sem ekki var oft. Reið
hún ævinlega í söðli enda var Bursti
með afbrigðum traustur söðulhestur.
Fékk kann margar ruddaferðir eftir
ljósmæðrum á þeim tíma, því ávallt
var komið til föður míns til að fá
Bursta lánaðan undir ljósmóðurina,
sem allar voru af þeirri kynslóð sem
reið í söðli.
Er móðir mín brá sér bæjarleið var hún
ævinlega í peysufötum eða upphlut, og í
reiðpilsi utanyfir og svokallaðri reiðtreyju
ystri fata. Stytti hún þá peisufatapilsið
allmikið undir reiðpilsið, sem var mjög
mikið rykkt og náði niður á skóvarp,
efnismikið og þykkt. Það var reiðtreyjan
líka en fremur aðskorin.
Söðullinn var með rauðleitu áklæði með
skrautbólum á jöðmm með sólarmynstri
með gæraskinn til hlífðar.
Einhverju sinni er ég var um 6 til 7
ára, fóra foreldrar mínir í útreiðartúr
á sunnudegi með kunningja fólki sínu,
sem þau höfðu ekki séð mjög lengi. I
þessum hópi vom ungir piltar sem bámst
mikið á og töldu sína hesta þá bestu
og fljótust stökkhesta sem til væra, en
gerðu lítið úr öðram hestum og töldu
þá vekringa, alfarið ómögulega til alls.
Farið var nokkuð greitt og var Bursti
framarlega í hópnum á sínu skeiði.
Dettur þá þessum piltum í hug að hleypa
undir Bursta og hleypa honum upp af
skeiðinu, eða skilja hann eftir, sem
var ætlunin. Létu þeir verða af þessu
en Bursti bætti þá við ferðina án þess
að fípast, svo að stökkhestarnir náðu
444 Heima er bezt