Heimili og skóli - 01.03.1949, Blaðsíða 6

Heimili og skóli - 01.03.1949, Blaðsíða 6
26 HEIMILI OG SKÓLI vinnslu heilans, svo að lesandinn átti sig á því, um hvaða orð er að ræða. Sá galli er á þessari aðferð, að mörg orð hafa svipuð sérkenni og getur það valdið misskynjun. 2. Skynjunin getur stuðst við orð- heild, samsetningu orðanna, lengd þeirra og gerð. Þessi aðferð getur haft misskynjun í för með sér, en skynj- unargrundvöllurinn er þó allbreiður. 3. Skynjun einstakra bókstafa. Sé þessi aðferð notuð, skynjar lesandinn fyrst einstaka bókstafi, en tengir þá síðan saman í orð, þetta er því aðeins hægt, að lesandinn hafi lært að stafa. Þessi aðferð er góð, ef um óþekkt orð er að ræða, en ekki má hún verða að vana, því að ef svo ber undir, tefur hún fyrir eðlilegri lestrarþróun. 4. Lesandinn skynjar hljóð bókstaf- anna. Þessi aðferð getur verið góði, í byrjendakennslu, ef henni er beitt í hófi og hún tengd öðrum aðferðum. Þess ber að gæta, að safn allra hljóða orðsins mynda ekki alltaf hljóðheild þess og er orðið SAFN gott dæmi þess. Aldrei má láta barnið nota hljóðaeind- ir svo freklega, að það gleymi því, sem mest á ríður, sjóneindunum. 5. Hljóðaaðferðin getur breytzt í hljóðasamtengingaraðferð t. d. mynda hljóðin s og k sérstakan hljóðasam- runa. Hafi börnin marga hljóðasam- runa á takteinum, flýtir það fyrir lestr- arþróuninni. 6. Skynjunin getur verið bundin við ákveðna hluta úr orðum. Þessir hlutar flýta oft mikið fyrir úrvinnsl- unni, t. d. mun hver og einn, sem sér orðhlutann Eyjó geta gizkað á, að það sem á vantar er lfur. 7. Skynjun með atkvæðaskiptingu. Sé heyrnarskynjun barnsins gölluð, á það bágt með að ná valdi á atkvæða- skiptingu, heyrnarnæm börn geta hins vegar hæglega skynjað orð á þennan hátt. 8. Skynjun með aðstoð samhengis og merkingar efnisins. Þessa aðferð nota æfðir lesendur, en hún getur valdið flausturskenndum lestrarvenj- um hjá lítt þroskuðum börnum. Þróun lestraraðferða. Langt er síðan lestrarkænnsla hófst, en lengi vel var slíkt munaður, sem aðeins þeir efnuðu gátu veitt börnum sínum. I Austurlöndum var börnun- um kenndur lestur á þann hátt, að lesmálið var sett fyrir framan þau og átu þau síðan eftir kennaranum, sem las hátt fyrir þau. Stafrófsaðferðin er ein hin elzta í heimi, er hún hafði verið notuð í nokkur hundruð ár, var farið að nota í hana hljóðaívaf og er það gert enn. Fyrir tæpum tvö hundruð árurn hófst notkun hljóðaaðferða, og átti kirkjan frumkvæðið að því. Um sama leyti bólaði fyrst á orðmyndaaðferð- inni, sem Decroly hóf til vegs og virð- ingar löngu síðar. Hvenær lestrarnám skuli hafið, eru skiptar skoðanir um. ítalski læknir- inn og uppeldisfræðingurinn Maria Montesorri vildi láta börnin hefja nám kornung, enda skrifuðu nokkrir nemendur, sem lærðu lrjá kennurum, er notuðu Montesorri-aðferðina, fjög- urra ára gamlir. Austurríski sálfræð- ingurinn Charlotte Búhler taldi heppilegt, að lestrarkennsla hæfist, er börnin eru sex ára, hins vegar telja margir amerískir sálfræðingar hyggi-

x

Heimili og skóli

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimili og skóli
https://timarit.is/publication/1878

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.