Heimili og skóli - 01.03.1949, Side 24

44
HEIMILI OG SKÓLI
EIRÍKUR STEFÁNSSON:
Sáðmenn
„Eins og maðurinn sáir, svo mun
hann og uppskera.“
Oft er vitnað í þessi orð úr Heilagri
ritningu, og þau talin algildur sann-
leikur. Og það eru þau líka, ef lögð
er víðtæk merking í fyrstu orðin:
„eins og“. Aftur á móti er það ljóst,
að gæði og magn uppskerunnar stend-
ur ekki ætíð í réttu hlutfalli við gott
sæði og vandaða sáningu. Þar verður
einnig að koma til frjór jarðvegur,
hagstætt veðurfar, verndun gegn ill-
gresi, góð girðing um akurblettinn og
m. fl.
Þetta kemur glöggt fram í sögunni
um sáðmanninn. Sama sæðið féll í
misjafnan jarðveg. Það, sem féll við
veginn, í grýtta jörð eða meðal þyrna,
bar engan ávöxt. Og það, sem féll í
góða jörð, bar sumt þrítugfaldan, sumt
sextugfaldan og sumt hundraðfaldan
ávöxt. Þar var mikill munur á.
Jarðyrkjumenn munu yfirleitt gera
sér vel ljóst, hve miklu það skiptir, að
uppskeran sé bæði mikil og góð, og
haga störfum sínum eftir því. Og öll-
um mun óblandin gleði að uppskeru-
vinnunni, þegar vel hefur tekizt, en
hitt vekur vonbrigði að fá lélega upp-
skeru, ekki sízt, ef vandað hefur verið
til sáningarinnar.
Kennarar liafa stundum verið
nefndir sáðmenn á akri andans. Segja
má reyndar, að allir séu sáðmenn í
þeirri merkingu, en kennarar þó öðr-
um fremur, þar sem þeir hafa til um-
ráða akra stóra, þ. e. mikinn fjölda
nemenda.
Sameiginlegt er það þessum sáð-
mönnum og hinum, sem í moldina sá,
að miklu skiptir, hverju sáð er, hvern-
ig sáð er og hvar sáð er. Um tvö fyrri
atriðin er það að segja, að þar eiga
hvorir tveggja að geta miklu um ráð-
ið. En er kemur að hinu þriðja, skilur
með þeim. Jarðyrkjumenn geta venju-
lega valið blettinn, sem þeir ætla að
sá, þar sem sáðmenn andans, kennar-
arnir, verða að sá í þann akur, sem
þeim er úthlutað, hvort sem hann er
frjór eða ófrjór, rakur eða þurr. Jafn-
vel yfir grýtta jörð og þyrnum vaxna
verða þeir að dreifa sáðkorni sínu í
von um einhverja uppskeru. Sú von
mun þó oft vera veik, því að reynslan
sýnir, að sjaldan má vænta mikillar
uppskeru úr slíkri jöð. Undir þeim
kringumstæðum mun sú hugsun oft
áleitin við kennara, að miklum hluta
orku þeirra sé til einskis eytt. Þeim
er vel ljóst, hve mjög verkar hvetj-
andi, að sjá árangur verka sinna. Hvað
styður annað. Ef nemendur sjá árang-
ur nátnsins, eflir það áhuga þeirra, en
áhuginn er vísasta leiðin til góðs
árangurs. Og vafalaust er áhugi nem-
endanna á viðfangsefnum skólans
miklu vænlegri þeim til þroska, cn
lærdómurinn sjálfur. Þetta munu
kennarar sjá, og sjálfsagt vildu margir
þeirra haga störfum sínum eftir því,