Heimili og skóli - 01.12.1949, Page 12

128
HEIMILI OG SKÓLI
gegn því að láta setja fólk á fávita-
hæli, en smám saman hefur velflest-
um skilizt, að það er fávitanum sjálf-
um fyrir beztu, að hann njóti allrar
þeirrar aðhlynningar, sem fávitahælin
veita, en sem fæst heimili geta veitt,
þar eð fávitahælin eru reist og rekin
einmitt með það fyrir augum, að
þroska hæfileika fá\itanna eftir því,
sem nokkur kostur er á. Á fávitahæl-
unum eru barnagarðar og sérmennt-
aðar barnagarða-kennslukonur, al-
menn kennsla og alls konar sérkennsla.
Fávitaháttur er samnefnari ýmiss kon-
ar ástands, en eitt er sameiginlegt:
alla fávita skortir almenna greind, að
meira eða minna leyti. Greindarskort-
inum eru oft samfara sálrænar trufl-
anir, einkum á lyndiseinkunnasvið-
inu, en greindarskorturinn er þunga-
miðjan í fávitahópnum. Greind er
samnefnari margra gjörenda, og hjá
fávitum eru flestir eða allir gjörend-
urnir gallaðir.
Athugun og skynjun er í ólagi, fá-
vitinn getur ekki einbeitt athyglinni,
liann er lengur að vinna úr áhrifunum
en fullvitar, einbeitingarhæfni lians er
ekki á marga fiska, heilinn vinnur slæ-
lega úr því, sem hann skynjar, og eðli-
lega festast áhrifin ekki í minni á sama
hátt og hjá fullvitum. Minni fávitans
er bágborið, hann á bágt með að draga
gamlar myndir fram í Imga sér og það,
sem hann endursegir eða sýnir, er
ónákvæmt og tilviljunarkennt. Sökum
þessara vantana, verður reynsluheim-
ur fávitans of lítill. Honum veitist
mjög erfitt að draga ályktanir af at-
hugunar- eða minnismyndum. Hann
skortir að miklu leyti hæfileikann til
þess að mynda heildarhugtök og skil-
ur trauðla né myndar óhlutlæg hug-
tök, hann skilur naumast stærðir i
tíma né rúmi. Fávitinn á mjög bágt
með að hugsa sjálfstætt, hann er lengi
að hugsa, hugtengir hægt, dómgreind
og gagnrýnihæfileiki em á lágu stigi,
heildarmyndahæfileiki er lítill og
skapandi hugmyndaflugi er naumast
til að dreifa.
Aðgerðalíf fávita ber litlum hæfi-
leikum glöggt merki. Það, sem þeir
taka sér fyrir hendur, er óhugsað, til-
finningakennt, sálræna hemla vantar,
svo að fávitinn gerir oft gagnrýnislaust
það, sem honum dettur í hug í það og
það skiptið.
Börn, sem koma á fávitahæli, eru
svo mismunandi, að skipting í bekki
eftir aldri og engu öðru, kemur ekki
til greina, taka verður tillit til náms-
hæfileika, almenns þroska ,tillinninga-
lífs barnsins o. s. frv. annars verður
árangur af kennslunni minni en
skyldi. Skilyrðislaust verður að hafa
fáa fávita saman í bekk, annars læra
þeir ekki neitt. Við höfum undanfar-
in ár haft 15 í bekk að meðaltali, en
það er heldur mikið, a. m. k. mega
ekki vera svo margir í smábarnabekkj-
unum, þar verður að annast hvert
barn með sérstakri nákvæmni.
Gamle Bakkehus skólinn hefur 12
bekki, 9 lestrarbekki, svo svonefnda
A bekki, sem nánar verður getið síð-
ar, og einn B bekk, en í hann eru öll
nýkomin börn sett, þangað til okkur
er orðið ljóst í hvaða bekk þau eiga
bezt heima. B bekkurinn hefur reynzt
okkur vel, í honum læra börnin siði
og venjur skólaheimilisins og fá þann-
ig tækifæri til þess að aðlagast um-
hverfinu þvingunarlítið innan um