Heimili og skóli - 01.12.1950, Page 7
HEIMILI OG SKÓLI
123
Dr. MATTHÍAS JÓNASSON:
Mannúðarhugsjón
í fornum íslenzkum ritum segir frá
því, að nýfædd börn voru borin út og
látin deyja af kulda og sulti. Slíkar
voru öryggisráðstafanir þeirra daga
gegn óæri og dýrtíð, og gegn veiklun
og úrkynjun stofnsins. Inn í þær
blönduðust margvísleg einstaklings-
sjónarmið: nirfilsháttur, sem ekki
kærði sig um fleiri börn á fóður, hjá-
trú, að barnið kynni síðar, er það yxi
upp, að valda ættinni óhamingju, og
svo frumstæður viðbjóður hins heil-
brigða á vansköpuðum eða fávita
Og í sömu svipan var með engl-
inum íiöldi himneskra hersveita,
sem lofuðu guð og sögðu:
„Dýrð sé guði í upphæðum, og
friður á jörðu með þeim mönnum,
sem hann hefir velþóknun á."
Enn eru dyrnar lágar inn að Betle-
hemsjötunni. — Sá, er inn vill ganga,
verður að beygja sig. Þess vegna leita
svo fáir þangað. Vér tilheyrum kyn-
slóð, sem ber höfuðið hátt, þó að verk
vor séu ónýt sem laufblað í vindi.
En — þeim, er beygir höfuð sitt,
mun tekið með blessandi höndum.
Hið eilífa ljós mun tendrað verða í
sálum þeirra.
Frá djúpum sálnanna stíga glaðir
þakkarhljómar upp til guðs fyrir hina
óumræðilegu gjöf jólanna.
(Úr norsku.)
Vald. V. Snœvarr þýddi lausl.
kristindómsins.
börnum. Utburður barna var t.i rorna
svo þýðingarmikil efnahags- og heilsu-
gæzluráðstöfun, að íslendingar héldu
fast við þennan rétt, þegar þeir ann-
ars köstuðu trúnni fyrir hinum riýja
sið. En sú krafa fylgdi frá upphafi
boðum kristninnar, að börn skyldu
eigi út borin og deydd, heldur færð til
skírnar og þannig gefin guði.
I þessari kröfu birtist ljóslega mann-
skilningur kristninnar. Mannslífinu
má ekki glata; með því væri að engu
gerð eftirmynd skaparans sjálfs. Sköp-
unarsaga 1. Mósebókar segir, að guð
„blés lífsanda í nasir mannsins, og
þannig varð maðurinn lifandi sál‘‘.
Samkvæmt þessari trú lifir örlítill
neisti guðlegs eðlis í hverjum manni.
Sé nýfætt barnið deytt, deyr neistinn
líka, því að hann hefur ekki verið
helgaður guði á ný í skírninni.
Þetta var hin mikla nýjung í mann-
skilningi, sem kristin trú flutti til ís-
lands í lok 10. aldar. Fyrir kraft guðs