Heimili og skóli - 01.08.1962, Side 12

64
HEIMILI OG SKÓLI
er fyrst og fremst vottur þess, að hugs-
un barnsins er að vakna og að það er
farið að velta fyrir sér ráðgátum til-
verunnar. En það er allt undir svar-
inu komið hvernig afstaða barnsins
verður. Sagan um storkinn og aðrar
svipaðar, eins og t. d. að guð, engill
eða jafnvel læknirinn hafi komið með
barnið, eða að það hafi verið keypt í
búð eða á Fæðingardeildinni eru flest-
um greindum börnum ófullnægjandi.
Fyrr eða síðar komast þau að sannleik-
anum og þá vill oft verða erfitt að
kyngja honum. Auk þess sem það er
alltaf mjög þungbært fyrir börn að
uppgötva, að ekki er hægt að trúa því
sem foreldrarnir segja.
Sumir foreldrar sussa á börnin,
skipa þeim að þegja, eða lofa að segja
þeim þetta seinna, „þegar þú ert orð-
inn nógu stór“. Aðrir fara hjá sér,
verða vandræðalegir og vita ekki
hvernig þeir eiga að snúa sig út úr
þessum mikla vanda.
í rauninni er þetta ofur einfalt. Pað
á alltaf að segja börnum satt í þessu
efni sem öllum öðrum. Ekki er þar
með sagt, að halda eigi fyrirlestur yfir
barninu um allt, sem lýtur að samför-
um, getnaði og fæðingu. Það væri
önnur fásinnan hinni verri. Reglan er,
að barnið á sjálft að hafa frumkvæðið.
Það á að spyrja. Svörin þurfa að vera
stutt og einföld, en sönn og einlæg,
þannig að barnið geti haldið áfram að
spyrja, ef það vill vita meira. Það er
dálítið erfitt að gefa skýr dæmi um
þetta. En þegar 4—5 ára barn spyr í
fyrsta sinn: Hvernig varð ég til? er
nóg að segja: „Þú varst í maganum á
mömmu og svo fór mamma á Fæðing-
ardeildina og þar fæddist þú.“ Þetta
svar á gera mjög aðlaðandi fyrir barn-
ið. Eins og t. d. að móðirin segi bam-
inu frá því hvernig það hafi smám sam-
an stækkað í maganum, hvernig hún
hafi fundið, þegar það var að sprikla
og hvað mamma og pabbi hafi hlakk-
að mikið til að sjá það og oft verið að
tala um hvernig það myndi nú h'ta út,
að mamma hefði alltaf verið að prjóna
og sauma til þess að það hefði hlý föt
til að vera í, og svo sá mikli atburður,
þegar mamma og pabbi sáu barnið sitt
í fyrsta sinn. Öllum börnum finnst
geysigaman að þessari frásögn, sé hún
sögð af ást og innlifun og þau vilja fá
að heyra hana hvað eftir annað.
Smám saman koma svo fleiri spurn-
ingar eins og: Hvað er að fæðast?
Hvernig komst ég út úr maganum?
Hvernig komst ég inn í hann? Þessu
verður á sama hátt að svara rétt og
einlæglega, en aldrei segja meira en
nauðsynlegt er til að seðja forvitni
bamsins. I því sambandi fá foreldrarn-
ir tækifæri til að útskýra fyrir barn-
inu, hve mömmu og pabba þyki vænt
hvoru um annað, hvers vegna þau hafi
viljað verða hjón og hvers vegna þau
hafi viljað eignast barn saman. Rauði
þráðurinn í frásögninni, er ástin sem
tengir fjölskylduna saman. Og því
stendur að sjálfsögðu allt og fellur með
því, að til fjölskyldunnar sé stofnað á
eðlilegan og heilbrigðan hátt og að
hún lifi ástríku og farsælu fjölskyldu-
lífi. Sé svo, verður kynfræðsla foreldr-
anna aðeins lítill þáttur í því uppeldi,
sem miðar að því að móta rétt viðhorf
hjá barninu til fjölskyldulífs og fjöl-
skyldutengsla. Og auðskilið er, að þar