Heimili og skóli - 01.08.1962, Blaðsíða 13

HEIMILI OG SKÓLI
G5
sem brotalöm er á sambandi fareldr-
anna, verður öll fræðsla um fjölskyldu-
líf og kynlíf meira og minna mis-
heppnuð.
En kynhneigð barnsins á aldrinum
4—6 ára kemur að sjálfsögðu ekki ein-
ungis fram í spurningum. Hún kemur
miklu frekar fram í tilfinningum þess
sjálfs, bæði hvað varðar kynfæri þess
og samband þess við aðrar persónur. Á
þessum aldri verður tilfinninganæmi
kynfæranna meiri en áður var. Því ber
þá oft á alls konar kynfitli. Nauðsyn-
legt er að foreldrar geri sér ljósa grein
fyrir, að það er algjörlega heilbrigt og
eðlilegt fyrirbæri. Þau mega ekki koma
inn þeirri hugmynd hjá barninu, að
kynfærin séu Ijót eða dónaleg og held-
ur ekki gefa í skyn að snerting kyn-
færanna geti verið hættuleg. Foreldr-
arnir þurfa að viðurkenna þessa þörf
barnsins, livorki hvetja hana né letja
og umfram allt forðast að vekja sekt-
arkennd eða hræðslu. Ef allt er með
felldu hættir kynfitlið af sjálfu sér og
byrjar ekki aftur fyrr en á gelgjuskeiði.
Stundum kemur fyrir óhóflega og
sjúklega mikið kynfitl og er þá rétt að
foreldrarnir leiti ráða sálfræðings eða
læknis, þar sem þá er trúlega um að
ræða truflun á eðlilegri starfsemi kyn-
færanna, eða truflun í tilfinningalífi
barnsins.
Tilfinningasamband barnsins við
aðrar persónur breytist mjög á þessu
tímabili. Það er þá sem liægt er að
segja, að barnið byrji að elska í hin-
um eiginlega skilningi þess orðs. Litli
drengurinn uppgötvar þá, að honum
finnst mamma hans vera falleg og
hann hegðar sér títt gagnvart móður
sinni eins og hann væri ástfanginn.
Sama gerist með telpuna gagnvart föð-
urnum. Um þessar mundir eru mörg
börn mjög viðkvæm. Þá vill bera mik-
ið á afbrýðissemi og þau eru mjög
auðsærð. Líkra tilfinninga verður og
vart gagnvart leikfélögum af öðru kyni
og verða leikirnir þá oft meira og
minna kynferðilegir.
Mjög er nauðsynlegt að foreldrar
viti um þessar breytingar sem verða á
þroska barnsins, því að annars er hætt
við að þeir verði hræddir og haldi að
eitthvað alvarlegt sé á seiði, — eða
grípi til hótana og refsinga, sem barn-
inu eru óhollar og hættulegar.
Samkvæmt því, sem hér hefur verið
sagt, þarf megnið af kynfræðslunni að
fara fram á aldrinum 4—6 ára. Vera
má að ýmsum foreldrum þyki það ein-
kennilegt og spyrji sem svo: Er þetta
nú nauðsynlegt? Er barnið ekki of
ungt? Hvers vegna má fræðslan ekki
bíða?
Barnið er ekki of ungt, ef það er far-
ið að spyrja um þessi mál. Og fræðslan
er nauðsynleg vegna þess, að fái barn-
ið ekki svör við spurningum sínum,
reynir það sjálft að búa til svörin, og
sakir vanþekkingar þess og vanþroska
verða svörin oft ýmiss konar óraunhæf-
ir hugarórar og hugmyndir, sem vald-
ið geta truflunum á andlegu jafnvægi.
Ef allt er með felldu, er þetta kyn-
ferðilega skeið bernskunnar á enda
runnið um það leyti, er barnið byrjar
í skóla. Það tekur því að snúa sér að
öðrum viðfangsefnum og áhuginn
beinist að öðru. Því er það, að kenn-