Heimili og skóli - 01.08.1962, Blaðsíða 44

96
HEIMILI OG SKÓLI
Koli kannaði afstöðu 397 verka-
manna og skipti þeim síðan í þrjá
flokka eftir afstöðu stjórnar fyrirtækj-
anna, en þau voru 16, og þessir 397
menn valdir úr 1405 manna hópi,
þannig að sem sönnust mynd af heild-
arafstöðunni kæmi fram.
Verkamenn, sem voru haldnir nei-
kvæðum fordómum gagnvart yfir-
mönnum, voru 48%.
Verkamenn með júkvæða fordóma
voru 11%.
Verkamenn án fordóma 41%.
Fordómar karla komu fram í sterk-
ari orðum en fordómar kvenna.
Afstöðu verkamanna til stjórnenda
skiptir Koli í þrennt:
1) Andrúmsloft, sem einkennist af
ótta.
2) Andrúmsloft, sem einkennist af
óánægju.
3) Andrúmsloft, sem einkennist af
jafnaðargeði og óttaleysi.
Andrúmsloft, sem einkenndist af
ótta, var ríkjandi í þremur fyrirtækj-
um. Verkamennirnir voru hræddir við
að missa vinnuna. Þeir álitu yfirmenn-
ina stranga, harða, illvíga og illa lynta.
Þeir eru of ofsafengnir, steyta hnef-
ana, brauka og bramla, krefjast her-
aga, læðupokast um vinnustaðinn og
reyna að finna veikar hliðar á verka-
mönnunum. Eru ókurteisir jafnt utan
vinnustaðar sem innan.
í öðrum flokki lenda stjórnendur,
sem að dómi verkamanna einangra sig,
sýna ekki undirmönnum sínum neinn
trúnað, sýna sig sjaldan á vinnustað
og forðast persónulegt samband við
verkamenn. Draga allar ákvarðanir á
langinn, eru hátíðlegir og óorðheldn-
ir. „Lovar runt och liáller trunt“ ár
„officiella och formella“ „som Lots
liustru".
Þannig reyndist ástandið í 7 fyrir-
tækjum af 16.
Loks einkenndist andrúmsloftið í 6
fyrirtækjum af jafnaðargeði og ótta-
leysi.
Verkamenn töldu yfirmenn sína vin-
gjarnlega, heiðarlega, málefnalega og
réttláta. Þeir fylgjast vel með starfinu
og eru ekki hræddir við að fleygja a£
sér frökkunum og hjálpa til, ef svo ber
undir. Þeir ræða oft um vinnuaðferðir
og eru ekki hræddir við að viðurkenna
mistök. Þeir gefa góð ráð, hjálpa þeim,
sem ekki kunna nógu vel til verks.
Þeir eru kurteisir og láta vinnuna
ganga án þess að steyta hnefana.
Þess má geta, að verkamenn í tveim
fyrrnefndu hópunum töldu, að sam-
band þeirra við yfirmennina færi sí-
versnandi.
Auðséð er á þessum niðurstöðum,
að það er ekki meiri eða minni vél-
væðing, sem sker úr um það, hvort
verkamenn eru ánægðir á vinnustað
eða ekki heldur allt andrúmsloft
vinnustaðarins.
Það kom hvarvetna fram í erindum
og umræðum vinnuhópanna, að þörf
myndi verða á mjög aukinni tækni-
menntun í framtíðinni, en góð undir-
stöðumenntun yrði framvegis sem
hingað til aðalatriði í öllu skólastarfi.
Sýnilegt er, að mjög auknar kröfur
verður að gera til bæði kennara, starfs-
valsleiðbeinenda og æskulýðsleiðtoga
yfirleitt, þar eð þjóðfélögin verða æ
flóknari og breytingarnar örari.