Heimili og skóli - 01.08.1962, Síða 46

98
HEIMILI OG SKÓLI
I myrkri fáfræSiimar
Talið er, að um 700 milljónir
manna í heiminum séu ólæsir og á
hverju ári bætast 5 milljónir manna
við þennan hóp, sem dæmdir eru til
að lifa í myrkri fáfræðinnar alla ævi.
í Bandaríkjunum t. d., því upplýsta
stórveldi, eru um 5 milljónir manna
ólæsir, og sú saga er sögð frá Englandi,
að það hafi liðið 8 mánuðir þar til
menn komust að því, að borgarfulltrúi
einn var ólæs. Á fundum borgarráðs
var að sjálfsögðu útbýtt alls konar
nefndarálitum, tillögum og skjölum.
Nefndur borgarráðsmaður blaðaði í
skjölum þessum eins og aðrir fulltrú-
ar og bar sig nákvæmlega eins að og
þeir, en hann bað borgarstjórann allt-
af um leyfi til að taka þessi skjöl með
sér heim til „nánara yfirlits". Það
kom í ljós seinna, að hann lét konuna
sína alltaf lesa fyrir sig þessi skjöl upp-
hátt, og þótt hann væri eigandi að
mörgum íbúðasamstæðum, gat hann
varla párað nafnið sitt.
— Einstakt dæmi — segið þið. Jæja
— staðreyndirnar segja nú aðra sögu.
Amerískur háskóli fullyrðir, að um
fimm milljónir manna í Bandaríkjun-
um séu ólæsir, kunni hvorki að lesa né
skrifa, og þetta er land hinnar miklu
upplýsingar. Belgía er á toppinum
með „aðeins“ 31 ólæsan mann á hverja
1000 íbúa. Þá kemur Frakkland með
33, Ungverjaland með 59, Egyptaland
með 745, Indland með 821, Alsír
(Múhameðstrúarmenn) 940 og Guinea
997.
Tölurnar hœkka.
UNESKO hefur gefið út skýrslu
um ástandið í þessum efnum á 20. öld-
inni. Þar stendur það svart á hvítu, að
tala hinna ólæsu í heiminum hækki
jafnt og þétt. Þessar skýrslur UNESKO
ná til 75 landa, og þessar 700 milljón-
ir ólæsra manna í heiminum eru um
það bil 44% eða tveir fimmtu af öllu
mannkyninu, sem komið er af barns-
aldri. Árið 1929 var þessi tala 62 af
hundraði.
Hér verða nefnd nokkur dæmi, sem
sýna „þróunina“.
í Brasilíu voru um aldamótin síð-
ustu 6.3 milljónir ólæsra manna eða
65.3 af hundraði. Árið 1950 var þessi
hundraðshluti „aðeins“ 56.1, en þá
var tala ólæsra manna samt komin upp
í 13.3 milljónir. Svipað má segja um
Indland. Hundraðshluti ólæsra manna
lækkaði þar úr 93.5 niðlir í 80.7 af
hundraði, en tala ólæsra manna hækk-
aði um 20 milljónir, og í Egyptalandi
úr 6.2 í rúmar 9 milljónir.
Á sama tíma sem 10 milljónir ólæsra
manna deyja fæðast 15 milljónir barna
sem aldrei eiga þess kost að læra að
lesa. í einstökum álfum eru hlutföllin
þessi:
í Asíu eru 75% ólæsir, Afríku 15%,
Norður- og Suður-Ameríku 6.5% og