Læknaneminn - 01.10.1956, Blaðsíða 6

LÆKNANEMINN
er þá unnt að sýna fram á mót-
efni í blóðvatni sjúklinga eða til-
raunadýra. Sé slíku blóðvatni
blandað saman við veirumengaða
upplausn má gera hana óskað-
lega.
Viðbrögð líkamsvefjanna gegn
veirusýkingu verða gjarnan með
tvennu móti. Ýmist veldur sýking-
in hrömunarbreytingum í þeim
frumum, sem sýkjast, þ. e. a. s.
frumurnar hrörna (degenerera)
og deyja, eða þá að veira örvar
frumurnar til aukins vaxtar. Leið-
ir af því síðar nefnda í sumum
tilfellum hreinan æxlisvöxt. í
nokkrum veirusjúkdómum kemur
svo fram sambland af báðum þess-
um viðbrögðum, þannig að fyrst
í stað örvast frumurnar til vaxtar,
en síðan fylgja hrörnunarbreyt-
ingar í kjölfarið.
Bólgubreytingar í líkamsvefjum
eru mjög oft samfara veirusýk-
ingu og er þá almennt talið að
hrörnunarbreytingar í vefjafrum-
unum séu undanfari bólgunnar.
Er þetta mjög greinilegt í sjúk-
dómum eins og lömunarveiki, gin-
og klaufaveiki, rabies og gulu-
sótt.
Eins og áður greinir skortir
nokkuð á fullkomna sönnun þess
að hepatitis infectiosa sé veiru-
sjúkdómur, þar eð veira hefir
ekki verið ræktuð í vef jagróðri eða
frjóvguðu eggi, né heldur hefir
verið unnt að sýkja tilraunadýr
svo fullvíst sé og loks hafa corp-
uscula inclusiones ekki fundizt í
sýktum vef. Það sem mælir með
því að veira sé orsök gulusóttar
er eftirfarandi: 1) Unnt hefir
verið að sýkja menn, sem hafa
gefið sig fram í slíkar tilraunir
sem sjálfboðaliðar, bæði með því
að dæla í þá síuðu blóðvatni og
einnig með því að láta þá éta
filtrat frá saur sjúklinga: 2) Ekki
hefir tekizt að einangra neina
bakteríu, er valdi gulusótt frá
blóði, saur eða þvagi gulusóttar-
sjúklinga. Hvað nánari eiginleik-
um hepatitis veiru viðvíkur má
geta þess að hún smýgur Cham-
berlands síu nr. 2 og einnig Zeits
síu. (5) Hún þolir 56° hita á C
í 30 mín. og klórblöndun vatns í
hlutföllunum 1 á móti milljón.
Einnig stenzt hún áhrif 0.25%
phenolblöndu og merthiolatuppl. í
þynn. 1/2000 í langan tíma.
Venja hefir verið að gera skarp-
an greinarmun á tveim myndum
hepatitis infectiosa. Önnur þeirra
er sjúkdómurinn eins og hann
kemur fyrir í farsóttum og spora-
diskum tilfellum, þar sem smit-
leiðin virðist liggja frá saur sjúk-
linga eftir oral-intestinal leiðinni í
heilbrigða. Hinsvegar hinn svokall-
aði serum hepatitis (homologous
serum jaundice), þar sem smitun
verður á þann hátt að blóði eða
blóðvatni smitbera er dælt í heil-
brigða, m. a. í sambandi við blóð-
gjafir, ónæmisaðgerðir, blóðvatns-
gjafir o. s. frv. Ekki er vitað
með fullri vissu hvort ein og sama
veirutegund veldur, í báðum þess-
um myndum, eða hvort um er að
ræða mismunandi stofna sömu
tegundar. Margir gera þó greinar-
mun hér á og tala um A-veiru,
þegar um er að ræða farsóttartil-
felli og B-veiru í serum-hepatitis.
Þar sem ekki er hægt að fram-
kalla sjúkdóminn í tilraunadýr-
um, er auðvitað erfiðleikum bund-
ið að gera sér skýra grein fyrir
mótefnamyndun gegn veirum
þessum. Þó hafa tilraunir á sjálf-
boðaliðum leitt ýmislegt í ljós
þessu viðvíkjandi. Þannig hafa
Lewis og samverkamenn hans
sýnt fram á ónæmi gegn tveim
veirustofnum, sem sjálfboðaliðar
voru sýktir með 6—9 mánuðum