Læknaneminn


Læknaneminn - 01.11.1974, Blaðsíða 13

Læknaneminn - 01.11.1974, Blaðsíða 13
H s: >•» itn 1 2 3 4-5 6 - 12 + X ----------------------------C - iiiftbú 13 - 15 ------ D-------- )i n 19 - 20 ----- F ---- Lilningaröð karlmanns með myndast ekki að fullu fyrr en á 7. viku fósturskeiðs. Aðrir litningar (þ. e. autosómin) eru ekki talin hafa nein áhrif á þetta. Gen Y-litningsins virðast valda því, að hinn ósérhæfði kynkirtill breytist í eista. Ef Y-litninginn vantar, breytist kynkirtillinn í eggja- stokk, ef til staðar eru 2 eðlilegir X-lilningar. Þó eru til undantekningar frá þessu, sem erfitt er að skýra. T. d. hafa fundist u .þ. b. 15 menn með van þroskaða kynkirtla (hypogonadismus) og með eistu, sem svipar til eistna úr mönnum með sjúkdómsmynd Klinefelters (XXY), en þeir hafa hins vegar alveg eðlilega kvenlitningaröð og jafnvel eistnavef. Þessir menn geta þó verið með mosaik af gerðinni XX/ XXY. Y-litningurinn er talinn stjórna kynkirtilsþró- uninni án tillits til fjölda X-litninga. Einstaklingar með XXY, XXXY ogXXYY eru þannig allir karl- kyns og hafa í sér eistnavef. Karlmönnum með of marga X-litninga er hættara við vansköpun, geðsjúk- dómum, flogaveiki og andfélagslegri hegðun. A sama hátt eykst hættan á hegðunartruflunum og geðsjúkdómum hjá konum með of marga X-litninga. Of margir Y-lilningar hjá karlmönnum auka hættu á geðsjúkdómum og e. t. v. andfélagslegri hegðun. Ekki er vitað hvernig sérhæfing kynkirtilsins á sér II »S i» 16 17 18 •------------ E --------- i ft 21-22 Y -— ------- G ----------- eðlilega litningagerð'. stað. Sennilega koma genin af stað ensím-myndun, en ensím þessi stjórna svo aftur sérhæfingu vefsins. lAhamlegt lsyn. Eftir að kynferðið er ákveðið eru komin skilyrði fyrir fósturþróun ytri og innri kynfæra og þá um leið hins líkamlega kyns. Hin ósérhæfðu innri kyn- færi eru tvennir gangar, ducti mesonephrici (Wolffs- gangarnir) og ducti paramesonephrici (Múllers- gangarnir). Kynfæri karlmanna myndast úr Wolffs- göngunum, en Múllersgangarnir rýrna. Innri kyn- færi kvenna myndast úr Múllersgöngunum, en Wolffsgangarnir rýrna. Leifar af þeim göngum, sem rýrnuðu má finna í báðum kynjum. Frakkinn Jost gerði tilraunir með gelt kanínufóstur. Samkvæmt kenningum hans þá hvetja eistun þróun Wolffs- gangnanna, en stöðva þróun Múllersgangnanna, en auk þess breytast og sérhæfast ytri kynfærin í karl- kynfæri. Ef kynkirtlarnir eru teknir úr karlkynskan- ínufóstrum, sérhæfast ytri kynfærin í kvenkynfæri, jafnframt því sem Wolffsgangarnir rýrna. Talið er, að það sé innbyggð vaxtargeta vefjanna, en ekki læicnaneminn 11
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Læknaneminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Læknaneminn
https://timarit.is/publication/1885

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.