Læknaneminn


Læknaneminn - 01.11.1974, Blaðsíða 22

Læknaneminn - 01.11.1974, Blaðsíða 22
i>l A0RIR KKUFN- M men. '69-73 Str. ph. "69-7 3 'é?-?3 i I 11' Hlllll má -S), r"TT frfnrr | | ~2| ii || | >y/>?//. f íö /iá/vr x6h-ó£ -73 12 n \ 1 m 1 '7 ji Mynd i stungunál á ræktunarskál til að forðast kælingu og hnjask, sem verður við flutninginn annars. Yfirleitt er nægilegt að fá 1—2 ml af vökva til smásjárskoðunar og ræktunar. Sé grunur um berkla, er betra að senda meira, eða allt að 10 ml, þar eð líkurnar á því að finna sýkilinn aukast eftir því sem meira magn er sent af vökva til að leita í. Venja er að skilja vökvann og nota síðan botnfallið til stroks og sáningar, en berist mjög lítið magn, er vökvinn rannsakaður ó- skilinn. Strokið er síðan gramlit- að og leitað að sýklum. Tiltölu- lega auðvelt er að þekkja n. men- ingitidis, gramneikvæða diplo- cocca, sem snúa hliðum saman eins og kaffibaunir. Str. pneu- moniae eru líka yfirleitt vel þekkj- anlegir, gramjákvæðir diplococc- ar, sem hanga saman á endum, stundum sést hjúpur. Séu þeir farnir að eldast eða lasnast vegna lyfja, bilar gjarnan veggur þeirra og geta þeir þá aflitast, tekið seinni litnum og sýnst gramnei- kvæðir. Hemophilus influenzae er gramneikvæður coccobacillus, en liefur dálítið breytilegt lag, getur t. d. líkst diplococcum, sem hanga saman á endunum. Hafi nú strok- ið aflitast illa getur hann því líkst pneumococcus, báðir geta haít hjúp. Að sjálfsögðu líkist hann einnig öðrum gramneikvæðum stöfum, s. s. coliform bakterium. Smásjárskoðun á stroki er því ekki einhlít til greiningar á bak- teríutegund heldur þarf ræktun auk ýmissa biokemiskra prófa á þeim sýklum, sem kunna að rækt- ast. Bæði n. meningit., str. pneum- og hemophilus infl. þurfa sérstök æti (t. d. súkkulaðiæti) og sér- stakt loft (kolsýrublöndu) við fyrstu ræktun, en mænuvökva er einnig sáð á önnur æti, ef um aðra sýkla skyldi vera að ræða. Auk mænuvökvans, er rétt að senda blóð í ræktun og strok úr nefkoki og hálsi líka, þar eð tals- verðar líkur eru á að finna um- rædda sýkla í þeim sýnum. Sé verið að leita að berklum, er strokið litað með Ziehl—Nielsen aðferð. Eins og fyrr segir, eru minni líkur til að finna berklabakt- eriur í mænuvökva en aðrar bakteriur, vegna þess að færri sýklar eru yfirleitt í mænuvökva við berklasýkingar en sýkingar af völdum annarra bakteria. Vökv- anum er síðan sáð á Löwenstein- Jensen æti, en ræktun berkla tekur eins og kunnugt er nokkrar vikur. Einna nákvæmasta leiðin til að finna berkla í mænuvökva er að sprauta honum í naggrísi. Ef grunur er um sveppasýk- ingu, er ekki nóg að gramlita strok, (í þannig stroki líkist t. d. cryptococcus neoformans lympho- cytum) heldur þarf að nota aðra liti og sá á sérstakt æti. Oft leikur vafi á því í byrjun heilahimnusýkingar, hvort um veirur eða bakteriur sé að ræða. Ef tala hvítra blóðkorna í mænu- vökva er há, mikið af þeim eru segmenteruð og sykur í vökvan- um lækkaður, bendir það fremur til bakteriusýkingar en veiru. 18 LÆKNANEMINN
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Læknaneminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Læknaneminn
https://timarit.is/publication/1885

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.