Læknaneminn - 01.04.2004, Síða 59

Jón Ivar
Einarsson
Um sérnám í Bandaríkjunum
“Út vil ek” var viðkvæðið fyrir um 1000 árum þegar forfeður
okkar fýsti í könnunarleiðangra út í heim. Nú á dögum standa
ungir íslenskir læknar ísömu sporum og langar íframhaldsnám
til útlanda, en hvert skal halda? Þessari stuttu grein er ætlað
að kynna læknanemum og ungum læknum það ferli sem þarf
að ganga í gegnum áður en mögulegt er að komast í sérnám
til Bandaríkjanna. Þetta ferli er langt og kostnaðarsamt og því
er nauðsynlegt skipuleggja sig nokkuð fram í tímann. Einnig
verður fjallað almennt um sérnám í Bandaríkjunum, launakjör
og þær mismunandi vegabréfsáritanir sem völ er á. Þessi
grein birtist í Læknanemanum fyrir um 5 árum síðan og er nú
endurbirt í uppfærðri útgáfu.
I hugum marga er sérnám í Bandaríkjunum þrælabúðir þar
sem maður er rukkaður um aðgangseyri víð ínnganginn! Víst
er að vinna ungra lækna í sérnámi í Bandaríkjunum er meiri
en í Evrópu en á móti kemur að námið er styttra og að mörgu
leyti betur skipulagt. Gengið er inn í ákveðið prógramm þar
sem tryggt er að læknar í sérnámi nái að tileinka sér allt
það helsta sem þeirra fagi við kemur. Þessi prógrömm eru
undir innra og ytra eftirliti og þannig er reynt að halda uppi
gæðum þeirrar menntunar sem boðið er upp á. Á hverju ári
kemur út innan hverrar sérgreinar listi yfir þau prógrömm
sem í boði eru og þar kemur jafnframt fram hvort viðkomandi
prógramm hafi verið sett á “probation" eða skilorð. Þetta
er gert af ýmsum orsökum, t.d. ef residentar eru óánægðír
með kennsluna eða utanaðkomandi aðilum finnst residentar
ekki fá þá reynslu sem nauðsynleg er, t.d. ef upp á vantar
að þeir fáí að gera tilteknar aðgerðir. Ýmsar fleiri gagnlegar
upplýsingar er að finna í þessum listum. Þar kemur m.a.
fram hversu margir sóttu um tiltekið prógramm á síðasta ári,
hversu margir fengu viðtal, meðaleinkunn residenta í USMLE
step 1 og 2, meðalfjöldi vinnutíma á viku, fjöldi útlendinga
í prógramminu (FMG; foreign medical graduate) og fjöldi
aðgerða (í kirurgískum greinum) sem resident getur búist
við að gera meðan á náminu stendur. Gott er að kynna sér
þessar upplýsingartil hlýtar og með góðum fyrirvara, þvíþegar
kemur að því að sækja um stöður eru þessar upplýsingar
afar gagnlegar. Það er t.d. góð regla að sækja um missterk
prógrömm til að reyna að tryggja að maður komist að. Þetta á
helst við um fög sem eru vinsæl meðal innfæddra og þvf mjög
erfitt fyrir útlendinga að komast í (skurðlækningar, fæðinga-
og kvensjúkdómalækningar, augnlækningar ofl). Prógrömm
sem eru á skilorði, fengu fáar umsóknir á síðasta ári og hafa
marga útlendinga í sérnámi eru almennt talin veik prógrömm
og gott er að sækja um á nokkrum þannig stöðum. Þetta
gæti verið eins konar baktrygging, því það er alltaf möguleiki
síðar að skípta um stað, td. á öðru eða þriðja ári í sérnámi. Að
lokum er rétt að geta þess að prógrömm á skilorði geta veitt
mjög góða menntun og einnig að virt nafn stofnunar tryggir
ekki endilega góða þjálfun. Því er rétt að spyrjast fyrir áður en
farið er af stað og sækja um sem víðast.
Til að geta sótt um framhaldsnám í Bandaríkjunum þarf
að hafa lokið “ameríska prófinu’’ (USMLE, United States
Medical Licensing Examination). Þetta próf samanstendur
af þremur hlutum, step 1-3. Nauðsynlegt er að ná öllum
þessum prófum tíl að fá lækningaleyfi í Bandaríkjunum.
Einnig þarf að Ijúka enskuprófi, Loks þarf að taka klínískt
próf (Clinical Skills Assessment,CSA) sem einungis er
hægt að taka í Bandaríkjunum. Hægt er að sækja um að
taka step 1 eða step 2 á vefnum (www.ecfmg.org). ECFMG
sendir svo frá sér staðfestingu þar sem kemur fram hvenær
hægt er að taka prófið C'eligibility period"). Með þessa
staðfestingu í höndunum er svo hægt að panta tíma í einhverri
af tölvuvæddu prófamiðstöðvum Prometric (www.prometric.
com) en þær eru víða um heim. Prófið er ekki hægt að taka
á íslandi, en prófamiðstöðvar eru í ýmsum nágrannalöndum
okkar, og má sjá lista yfir þær á heimasíðu ECFMG. Hafa
verður á þessu góðan fyrirvara þar sem nokkur tími getur liðið
áður en hægt er að taka prófið. Það kostar $675 að taka
step 1 og step 2 ($ 1350 samtals). Enskuprófið er yfirleitt
tekið með step 2. Almennt má segja að step 1 sé úr fyrstu
3 árunum í læknadeild og step 2 úr seinni 3 árunum. Step
1 hefur þó fengið á sig á meiri klínískan blæ á undanförnum
árum og hefur það því reynst flestum vel að taka step 1 eftir
að nokkurri klínískri reynslu hefur verið aflað, t.d. eftir fjórða
eða fimmta ár. Gott er að gera ráð fyrir a.m.k. 3ja til 4ja vikna
lestri fyrír step 1 og greinarhöfundur mælir með því að kaupa
sem fyrst bókina “First aid for the USMLE step 1" sem fáanleg
er í Bóksölu Stúdenta. Þessi bók er skrifuð af læknanemum
og eru í henni góðar samantektir úr helstu próffögunum og
einnig einkunnagjöf fyrir þann fjölda bóka sem gefnar eru út
til undirbúnings fyrir prófið. Ekki er nauðsynlegt að viðhafa
svo mikinn undirbúning fyrir step 2 en gott er að rifja upp
hluti úr fögum sem hvað mest hefur snjóað yfir í gegnum