Úrval - 01.07.1965, Blaðsíða 15

HAFÐU GÆTUR Á BLÓÐÞR ÝSTINGI ÞÍNUM
13
hægara blóðstreymi, heldur stíflu
æðagreinar, svo að heilt líffæri eða
hluta úr líffæri skortir blóð, t.d.
nýru eða heila.
Þar eð enginn vefur mannlegs
líkama getur lialdið áfram starf-
semi sinni, án þess að honum berist
hlóð, rýrnar viðkomandj Iíffæri
og skemmist. Flestar þær breyting-
ar á líffærastarfsemi, sem kallaðar
eru ellihrumleiki einu nafni, stafa
af gölluðum slagæðum. Því betur
sem við höldum heilbrigði slagæð-
anna, þeim mun lengur getum við
viðhaldið æsku og styrkleika allra
líffæra likamans.
Ein afleiðingin af því, að slag-
æðarnar glata teygjanleika sínum,
verður sú, að þær verða um leið
veikbyggðari. Þær láta þá fremur
undan þrýstingi og þá einkum
liinum aukna þrýstingi, sem er
fylgifiskur slagæðasjúkdóma. Það
vill nú svo óheppilega til, að heil-
inn reynist oft vera veikasti staður-
inn, hvað slagæðakerfið snertir.
Bili slagæð í honum, verður afleið-
ingin heilablóðfall, sem oft er kall-
að „slag“.
Allt virðist benda til þess, að
sannanir hafi fengizt fyrir því,
að viss eiturefni, sem venjulega
fyrir finnast i blóðinu, eftir að
miðjum aldri er náð, hafi tilhneig-
ingu til að skemma slagæðar og
auka blóðþrýstinginn, en þetta
tvennt er í sameiningu líklegt til
þess að framkalla slag.
Miðaldra fólk, sem grein þessa
les, kann að spyrja, livers vegna
eiturefni þessi séu í blóðinu og
hvort þau séu þar almennt, eftir
að æskuárin eru að baki. Svarið
við þessari spurningu er á þá leið,
að það eru venjulega rangar lífs-
venjur, starfsvenjur og mataræði,
sem valda slíku líkamsástandi eða
öllu fremur venjur, sem væru ekki
rangar fyrir æskufólk, en verða
rangar, þegar fólk er orðið mið-
aldra.
Sú manngerð, sem fær oft háan
blóðþrýsting og slagæðasjúkdóma,
er hinn starfsami, framtakssami
karl (eða kona), sem gengur vel
í starfi og er einmitt að ná sér „vel
á strik“ mitt á milli fertugs og
fimmtugs. Það er mjög ömurlegt,
er slíkum glæsilegum starfsferli
lýkur snög'glega vegna vanhirðu.
Menn skyldu hafa það í huga, að
á þeiin aldri er ekki hægt að leggju
ofsaþungar byrðar á mannlegan lík-
ama án alvarlegra afleiðinga. Al-
gengt er það, að menn borði þá
of inikið af þungum mat, einkum
eggjahvítuefnum, leggi af mörkum
of mikið starf, cr skiptist á við
fristundir, sem ekki er eytt til af-
slökunar og hvildar, heldur á ferð
og flugi við erfiðar tómstundaiðk-
anir, og algeng afleiðing alls þessa
er svo þreyta, sem reynt er að vinna
gegn með örvandi lyfjum í stað
jjeirrar hvíldar, sem sannarlega er
mikil þörf fyrir.
Eiturefnin, sem myndast við of-
jireytu, ónóga vinnslu fæðunnar í
líkamanum og of mikla æsingu,
safnast fyrir í hlóðinu og valda
veiklun slagæðanna og þeim liáa
blóðþrýstingi, er henni fylgir.
Skynsamleg varúðarráðstöfun fyr-
ir hvern þann, sem kominn er yfir
fertugt, er að láta mæla blóðþrýst-
inginn árlega. Hafi liann hækkað