Úrval - 01.06.1970, Blaðsíða 49

HVÍTU LÖKIN í HERMOULLE
47
skáru þeir göt á lökin og smeygðu
þeim yfir höfuðið eins og kyrtlum.
Þeir voru einna líkastir afturgöng-
um, en voru vel dulbúnir engu að
síður.
Það mátti ekki tæpara standa,
því að klukkan fjögur að morgni
jóladags, hófu óvinirnir síðustu
árás sína. Strax í dögun streymdu
skriðdrekar og fótgöngulið yfir
hæðardragið og niður í áttina til
okkar og rufu eldsnöggt hina veiku
varnarkeðju okkar til hliðanna. Áð-
ur en ég hafði gert mér nokkra
grein fyrir því, hvernig ástandið
var, voru þeir komnir alveg að
okkur. Þeir ógnuðu virkishliðum
okkar og einstaka þeirra voru þeg-
ar komnir inn fyrir mörkin.
Orrustan sem á eftir fór var ein-
hver hin hatrammasta, sem ég lifði
í stríðinu. Oft vorum við svo nærri
hvor öðrum, að við gátum auðveld-
lega lesið númerin á skriðdrekum
þeirra og greint andlitsdrætti ein-
stakra hermanna. Meðan á þessu
stóð hljóp ég til eins af mínum
mönnum, sem stóð í skjóli við hús-
vegg sveipaður laki sínu og hafði
auga með sex Þjóðverjum sem
nálguðust að aftan.
— Hvernig í ósköpunum hafa
þeir komizt inn fyrir keðju okkar?
spurði ég.
— Hef ekki hugmynd um það,
svaraði hann. — En hvað sem því
líður verður erfitt fyrir þá að kom-
ast út aftur.
Og það reyndist rétt.
Dulbúningur okkar gafst vel í
hvívetna og varð okkur til bjargar.
Skyndilega, eins og merki væri
gefið, var orrustunni lokið. Óhugn-
anleg kyrrð féll yfir vígvöllinn.
Hið eina sem rauf hana var snark-
ið í iogandi skriðdrekunum. Við
höfðum tekið hálft hundrað fanga
og valdið óvinum okkar hinu mesta
tjóni. Okkar eigið tap var mjög
óverulegt.
Nokkrum dögum síðar vorum
við kallaðir til annars umráðasvæð-
is, og lökin tókum við með okkur.
Smátt og smátt voru þau rifin nið-
ur í tætlur og fleygt. Og ekki leið
á löngu þar til saga þeirra var með
öllu fallin í gleymskunnar dá. Tæpu
hálfu ári síðar var stríðinu lokið
og ég sneri heim til Ameríku....
Ég hefði ekki trúað því að ég
mundi nokkru sinni rekast á nafn-
ið Hemroulle aftur. En haustið 1947
sá ég í blaði nokkru í Boston grein
eftir blaðamann, sem heimsótti alla
hina mismunandi staði, þar sem
orrustur voru háðar í stríðinu. Hann
hafði verið við Bastogne og einnig
í Hemroulle. íbúarnir sögðu hon-
um, að þeir hefðu sloppið tiltölu-
lega vel við hörmungar stríðsins.
Og síðan bættu þeir við brosandi:
— Bara ef ameríski ofurstinn,
sem fékk lánuð lökin okkar, mundi
skila þeim aftur, eins og hann lof-
aði okkur.
Ég skrifaði blaðinu og viður-
kenndi, að ég væri sökudólgurinn.
Og þetta bréf mitt hafði gífurleg
áhrif á lesendur blaðsins. Pakkar
með lökum bárust blaðinu víða að.
Með einu þeirra fylgdi bréf þar
sem stóð, að ef mér tækist með
einhverju móti að efna loforð mitt,
þá gæti meðfylgjandi lak ef til vill
stuðlað að því.