Úrval - 01.08.1971, Side 49

HVER ER SVEFNÞÖRF ÞÍN?
47
fullan gang fyrr en síðdegis. Þeim
finnst svefninn alls ekki eftirsókn-
arvert takmark fyrr en miklu seinna
á kvöldin.
Spurning: Velji maður réttan
svefntíma, þarf maður þá nokkra
aðra hjálp til þess að öðlast góðan
nætursvefn?
Svar: Slíkt er einstaklingsbundið.
Sumu fólki þykir gott að lesa, áður
en það sofnar. Sumum finnst gott
að horfa á sjónvarp. Margir þurfa
helzt að heyra í útvarpinu til þess
að geta sofnað, og enn aðrir þurfa
helzt að hafa ljós. Fjölbreytni slíkra
kvöldathafna er eins margbreytileg
og hin mannlega reynsla sjálf.
Spurning: Er það enn álitið gott
ráð að drekka heitan mjólkursopa
undir svefninn?
Svar: Slíkt ráð er að vísu engin
trygging fyrir því, að maður sofni
fljótar, en þetta er samt eitt af þeim
gömlu ráðum til þess að vinna bug
á svefnleysinu, er virðast byggð á
einhverjum vísindalegum grund-
velli. Mjólk inniheldur aminosýsru
þá, er nefnist „tryptophan" en stór
skammtur af henni getur haft ró-
andi og svæfandi áhrif.
Spurning: En hvað um eitt vín-
glas undir svefninn.
Svar: Áfengi hefur sljóvgandi
áhrif og gerir margt fólk syfjað.
Fyrir það fólk getur áfengi því
reynzt vera skynsamlegt svefnmeð-
al. En á hinn bóginn hefur áfengin
örvandi áhrif á aðra, og við áhrif
þess fyllast þeir orku og verða upp-
stökkir. En eitt atriði er þó víst:
Mikið áfengi truflar eðlilegan svefn.
Svefn þeirra, sem drukkið hafa mik-
ið áfengi, er greinilega óeðlilegur,
og þeir fá ekki þá eðlilegu hvíld,
sem svefninn mundi annars veita
þeim.
Spurning: Hvað er hægt að gera
til hjálpar fólki, sem á auðvelt með
að sofna, en vaknar svo of snemma
og getur ekki sofnað aftur?
Svar: Þetta er ekki óvenjulegt
vandamál, einkum meðal eldra
fólks, og venjulega er það streitu-
álag eða þunglyndi, sem veldur því.
É'g veit, hvaða ráð ég hef sjálfur
gegn slíkum vanda: Ég ligg ekki
bara kyrr og hamast við að reyna
að sofna, heldur rís ég úr rekkju
og tek mér eitthvað fyrir hendur,
kannske ekki endilega eitthvað
skapandi og vissulega ekki neitt,
sem veldur streitu. heldur eitthvað
gagnlegt til þess að drepa tímann í
klukkustund eða svo. Ég skrifa til
dæmis bréf, les, legg saman upp-
hæðirnar á stubbum í ávísanaheft-
inu mínu, skrifa hjá mér til minnis
ýmislegt, sem gera þarf næsta dag.
Mörg okkar verða altekin ótta við
hugsunina um svefnleysi stund og
stund. Mér finnst alls engin ástæða
til slíks. Maður þraukar slíkar svefn-
leysisstundir af með því að nota
tímann á einhvern annan hátt en
að liggja bara og komast í uppnám.
Spurning: Lokkast fólk í þá gildru
að fara að nota svefnpillur, vcgna
þess að það óttast að verða andvaka?
Svar: Alveg örugglega. Notkun
svefnlyfja, þ. e. þeirra, sem keypt
eru samkvæmt lyfseðli, er stór þátt-
ur hinnar geigvænlegu lyfjamis-
notkunar. Þeirri staðhæfingu til
styrktar vil ég nefna nokkrar stað-
reyndir: Við hér í Bandaríkjunum
eyðum yfir hálfri billjón dollara á