Goðasteinn - 01.03.1971, Page 10

hafa runnið inn í samtök Stokkseyrarfélagsins, cr myndaði tvær
deildir í Vestur-Skaftafellssýslu: Mýrdalsdeild og Skaftártungu-
deild. Voru þar deildarstjórar Einar Brandsson á Reyni og Jón
Einarsson í Hemru og skrifa undir fundargerð félagsins á fundi
í Hala 15. maí 1894.
Bændur í öllum sveitum Rangárvallasýslu áttu um skeið hlut
að starfi Stokkseyrarfélagsins. Hétu deildir sýslunnar þessum
nöfnum: Austurfjaliadeild, Útfjalladeild, Austur-Landeyjadeild,
Arnarhólsdeild, Vestur-Landeyjadeild, Fljótshlíðardeild, Hvols-
deild, Rangárvalladeild, Oddadeild, Bakkabæjadeild, Landmanna-
dcild, Holtadeild og Ásadeild. Ekki urðu þær allar langlífar. Aust-
uríjallamenn heltast fremur fljótt þar úr iest og beindu viðskipt-
um sínum til Víkur í Mýrdal, til Halldórs Jónssonar og Brydes-
verzlunar og síðar arftaka hennar, Þorsteins Þorsteinssonar og
Kaupfélags Skaftfellinga, er stofnað var 1906. Vestur-Eyfellingar
höfðu einnig talsverð skipti við Víkurverzlun á þessu tímabili.
Stokkseyrarfélagið var að upphafi pöntunarfélag og hafði við-
skipti sín utanlands við Louis Zöllner heildsala í Newcastle, sem
mjög kemur við íslenzka verzlunarsögu á þessu tímabili. Upp-
skipunarstöð þess var, sem fyrr segir, á Stokkseyri. Fyrsti kaup-
stjóri félagsins varð ívar Sigurðsson frá Gegnishólaparti í Flóa.
Við starfi hans tók 1894 Ólafur Árnason kaupmaður á Stokkseyri
og gegndi því til 1899. Guðmundur Sæmundsson kennari og Egg-
ert Benediktsson í Laugardælum urðu síðar kaupstjórar félagsins.
Á Stokkseyri starfaði félagið lengst af í eigin húsnæði, er það
keypti 1893. í kauptíð, vor og haust, var þar, er fram í sótti,
opin verzlun.
Önnur miðstöð félagsins var í Hala, hjá Þórði Guðmundssyni.
Þar var unnið að uppgjöri ársreikninga ár hvert, svo dögum og
vikurn skipti, og þar voru aðalfundir haldnir, Stokkseyrarfélags-
fundirnir, sem svo voru kallaðir. Varð heimilið þá að búa sig
undir gistingu og aðra móttöku meir en 30 gesta og líktist þá
um stund fremur hóteli en kyrrlátu sveitaheimili.
Deildarstjórar Stokkseyrarfélagsins höfðu nákvæmt reiknings-
hald yfir viðskipti deildarmanna við félagið. Geymzt hefur
„Reikningabók Holtadeildar Stokkseyrarfélagsins" 1893-96, færð
8
Goðasteinn