Goðasteinn - 01.03.1971, Page 61

inn en ei lengur „því siðir þeirra Laurentii og Halls voru ei líkir“.
Hefur Hallur verið heimsmaður að hætti sinnar aldar.
Laurentius hafði um vorið áhyggjur af því „hvar hann mundi
niður koma eða til hjálpar verða“. Varð honum þá draumur til
hugarléttis og leiðsagnar. „Þótti honum renna á sig léttur höfgi.
Honum þátti maður ganga í herbergið, þar sem hann lá. Hann
var í kennimannsbúnaði. Gekk hann þar framan að sænginni, sem
hann lá i, svo til hans talandi: „Satt er það, að þú ert í miklum
þrautum og nauðum, cn ég legg það ráð til mcð þér, sem til betr-
unar mun snúast um þitt cfni ef þú heldur því. Les dagliga heilags
anda tíðir og glcym því eigi, og mun heilags anda miskunn hugga
þig og leysa þína kvöl og þraut“. Laurentius vaknaði frá þessari
vitrun, gerði guði þakkir fyrir hana en byrjaði upp tíðahaldið.
Skipti síðan brátt um hagi hans til hins betra.
Á seinni hluta 14. aldar virðist hafa búið bóndi í Stóra-Dal,
sem hét Andrés Hrólfsson, ef marka má árfærslu Dalsmáldaga
frá 1371 í Fornbréfasafni (III, bls. 262-263), en þar segir m. a. um
eignir kirkjunnar: „Einn hest, er Andrés Hrólfsson gaf“.
Næst er það Loftur Guttormsson hinn ríki, sem kemur við
sögu Stóra-Dals eða Efra-Dals eins og hann er enn nefndur á
þessum tíma. í dómi, sem gekk um Efra-Dal 1475, má sjá, að
Guðrún Haraldsdóttir fékk Lofti Guttormssyni til fullrar eignar
Efra-Dal undir Eyjafjöllum í sín þjónustulaun. Þetta er annars
kona, sem engar heimildir eru til um, en færa má að því fullar
líkur, að hún hafi verið gift Andrési Gíslasyni hirðstjóra í Stóru-
Mörk undir Eyjafjöllum, sem drukknaði 1375. Líklegt er, að Guð-
rún hafi lifað mann sinn og búið um nokkur ár sem ekkja í Mörk.
Loftur mun fæddur um eða laust eftir 1370. Ætla má, að Guðrún
Haraldsdóttir hafi fcngið Lofti Dal til cignar um 1400. Af dómn-
um 1475 má sjá, að Helgi Styrsson, síðar hirðstjóri, hafi átt fyrsta
rétt til Stóra-Dals að Guðrúnu frágenginni, en urn rök fyrir rétti
hans verður ekki vitað. Vafi um heimild afhendingar kemur fram
í gjörningi Guðrúnar, því sá fyrirvari var settur, að kynni jörðin
að ganga með lögum af Lofti, þá skyldi hann eignast peningana,
sem fyrir hana kæmu. Svo fór, að Helga Styrssyni var dæmdur
Efri-Dalur „til fullrar eignar af Guðrúnu Haraldsdóttur, cnn lúka
Godasteinn
59