Úrval - 01.12.1980, Síða 88

86
ÚRVAL
tókum aftur upp samband okkar,
fcngu tilfinningarnar vængi á nýjan
leik. „Efnafræðin” varenní lagi.
Eg hef aldrei velt fyrir mér. hvað
það í rauninni var, sem olli öllu þessu
tilfinningaróti, né hvers vegna
samband okkar er ennþá jafngott og
raun ber vitni. Skáldin skrifa sífellt
um ástina, en enginn hefur nokkru
sinni útskýrt almennilega, hvað ást
er.
Nú er hins vegar svo komið, að á
undanförnum árum hefur verið
unnið að rannsóknum á læknisfræði-
legri hlið þessa fyrirbæris á ýmsum
stofnunum, og benda niðurstöður í
þá átt, að það, sem við höfum flest
okkar álitið dularfullt, yfirskilvitlegt
afl, hafi vissa skilgreinanlega sálræna
og lífeðlisfræðilega þætti. Með því að
öðlast þekkingu á þessum þáttum
getum við myndað betri ástar-
sambönd og náð okkur fyrr eftir
misheppnuð ævintýri, sem er ekki
síður mikilvægt.
,,Að verða ástfanginn líkist helst
því, sem sumir þjóðfélagsvísinda-
menn kalla innrætingu,” segir John
Money, prófessor í læknissálarfræði
við John Hopkins læknaskólann í
Baltimore, Maryland. ,,Það er að
segja, við höfum þegar búið til innra
með okkur vissa ímynd, sem endur-
speglar okkar eigið fjölskyldulíf, okkar
eigin bakgrunn og í sumum tilvikum
kynþáttaarfleifð eða þjóðfræðilega
arfleifð. Þegar við svo hittum
manneskju, sem fellur allvel að fyrir-
framgerðum, en ómeðvituðum hug-
myndum okkar um, hvernig
æskilegur maki skuli vera, eru sterkar
líkur á því, að við verðum ást-
fangin.” Svo að við höldum okkur
við mitt eigið dæmi, þá virðist það
hreint ekki hafa verið nein tilviljun,
hvernig ég valdi konuna mína úr
hópi fjölmargra glæsikvenna þennan
dag á ströndinni fyrir rúmum 30
árum. Samkvæmt því, sem vísinda-
menn vilja halda fram, þá var ég í
..móttækilegu, reiðubúnu ástandi”,
bæði sálrænt og lífeðlisfræðilega, til
þess að mynda rómantískt samband.
Engin hinna af öllum þeim lögulegu
fegurðardísum, sem flatmöguðu á
ströndinni þennan örlagaríka dag,
svaraði jafnákveðið þeim hugmynd-
um, sem fyrirfram höfðu verið skrá-
settarí heilaminn.
,,Ást er ætlað að leiða til sambands
tveggja mannvera,” skrifar Money.
Enda þótt mér væri það ekki á
nokkurn hátt meðvitað, að ég hefði
hina minnstu löngun til ástar-
sambands, varð ég þegar í stað yfir-
þyrmandi ástfanginn af verðandi
eiginkonu minni. Það var hins vegar
fjarri því, að hún hrifist af mér við
fyrstu kynni. Það var ekki fyrr en
mörgum mánuðum seinna, að ég tók
að samsvara þeim hugmyndum, sem
skráðar höfðu verið í heila hennar.
Eða eins og Money segir: ,,Ást getur
komið skyndilega og yfirþyrmandi,
það er ást við fyrstu sýn, eða að hún
vex rólega og smám saman. ’ ’
Dorothy Tennov, prófessor í sálar-
fræði við Bridgeport háskólann í