Skógræktarritið - 15.10.2020, Qupperneq 14

SKÓGRÆKTARRITIÐ 202014
4. C. E. Flensborg. 1902. Islands Skovsag II. Skovsagen i 1901.
Tidsskrift for Skovvæsen (XIV). Kaupmannahöfn. Bls. 28.
5. C. E. Flensborg. 1904. Islands Skovsag IV. Skovsagen i 1903.
Tidsskrift for Skovvæsen (XVI.B.). Kaupmannahöfn. Bls. 19-20.
6. C. E. Flensborg. 1905. Islands Skovsag V b. Skovsagen i 1904.
Tidsskrift for Skovvæsen (XVII). Kaupmannahöfn. Bls. 6.
7. Dagbók. 1918. Morgunblaðið 03.08.1918. Bls. 4.
8. Eggert á Hólmi. 1919. Leiðinlegt. Morgunblaðið, 08.07.1919.
Bls. 2.
9. Eggert Þór Bernharðsson. 2000. Undir bárujárnsboga. JPV.
Reykjavík.
10. Einar G. E. Sæmundsen. 1956. Heiðmörk. Ársrit Skógræktar-
félags Íslands 1956: 17-29.
11. Guðmundur Jónsson. 2009. Efnahagskreppur á Íslandi
1870-2000. Saga. Tímarit Sögufélags (XLVII:1): 45-74.
12. Hákon Bjarnason. 1932. Fjallafururnar við Rauðavatn. Lesbók
Morgunblaðsins, 02.10.1932. Bls. 1-2.
13. Hákon Bjarnason. 1936. Frá ferðum mínum sumarið 1935.
Ársrit Skógræktarfélags Íslands 1936: 5-44.
14. Heiðmörk. Friðland Reykvíkinga ofan Elliðavatns. 1941.
Skógræktarfélag Reykjavíkur (útg.). Reykjavík.
15. Helgi Sigurðsson. 2009. Sú kemur tíð, er sárin foldar gróa.
Upphafsár skógræktar og sandgræðslu á Íslandi. Ritgerð til
MA-prófs. Háskóli Íslands. Reykjavík.
16. Ingólfur Davíðsson. 1957. Skógargróður - garðagróður. Tíminn,
24.05.1957. Bls. 4.
17. Í græðireitinum. 1909. Lögrjetta, 22.09.1909. Bls. 1.
18. Laugardalslaug - Almennar upplýsingar. 2020. Reykjavik.is. Af
vefsíðu 15.09.2020: https://reykjavik.is/laugardalslaug-almennar-
-upplysingar.
19. Páll Líndal, 1985. Heiðmörk. Árbók 1985. Þættir um nágrenni
Reykjavíkur. Ritstjóri: Þorleifur Jónsson. Ferðafélag Íslands. Bls.
9-36.
20. S. Sigurðsson. 1929. Trjáræktarstöðin við Rauðavatn. Vísir,
29.05.1929. Bls. 2.
21. Sigurður G. Tómasson. 2013. Rauðavatnsstöðin. Elstu minjar
um skógrækt í Reykjavík. Skógræktarritið 2013 (2): 64-67.
22. Skógræktarfélag. 1901. Ísafold (XXVIII:70). 26.10.1901. Bls.
279.
23. Sumarliði Ísleifsson. Saga ASÍ. Af vefsíðu 10.09.2020: https://
asisagan.is/bok-1-verkalydshreyfing-byggd-upp.
24. Sunnudagaferð I. 1925. Morgunblaðið, 09.08.1925. Bls. 3.
25. Sunnudagaferðirnar. 1925. Morgunblaðið, 08.08.1925. Bls 3.
26. Sv. Þ.. 1950. Á þriðja þús. bæjarbúa viðstaddir vígslu
Heiðmarkar í fegursta veðri. Morgunblaðið, 27.06.1950. Bls. 7.
Tilvísanir
i Dagbók. 1918. Bls. 4.
ii Einar G. E. Sæmundsen. 1956. Bls. 17.
iii Skýrslur Flensborg frá þessum árum má lesa á vefsíðunni islands-
skovsag.net. Þá hefur Helgi Sigurðsson fjallað um efnið í lokarit-
gerð sinni til MA-prófs í sagnfræði (2009), sem nálgast má á
skemman.is. Loks má benda á umfjöllun Sigurðar G. Tómassonar
um Rauðavatnsstöðina í Skógræktarritinu 2013.
iv Í græðireitinum.1909. Bls. 1.
v Eggert á Hólmi. 1919. Bls. 2.
vi Sunnudagaferðirnar. 1925. Bls. 3.
vii Sunnudagaferð I. 1925. Bls. 3.
viii Austurvöllur. 1919. Bls. 3.
ix S. Sigurðsson. 1929. Bls. 2.
x Hákon Bjarnason. 1936. Bls. 9.
xi Heiðmörk. Friðland Reykvíkinga ofan Elliðavatns. 1941. Bls. 8.
xii Páll Líndal. 1985. Bls. 18.
xiii Sv. Þ.. 1950. Bls. 7.
xiv Einar G. E. Sæmundsen. 1956. Bls. 29.
Höfundur: KÁRI GYLFASON
félaga og samtaka sem vildu taka að sér
skika í Heiðmörk. Þannig myndi margt
fólk taka þátt í uppgræðslustarfinu og um
leið læra handtökin við skógrækt, en það
var alla tíð eitt af markmiðum starfsins
- að kenna fólki handtökin og hvetja til
frekari skógræktar. Þetta fyrsta ár var
svokölluðum landnemaspildum úthlutað
til 29 félaga og samtaka - til að mynda
starfsmannafélaga, stéttarfélaga, átthaga-
félaga og stjórnmálasamtaka. Þeim hefur
fjölgað síðan þá og árið 2020 voru 149
landnemaspildur í Heiðmörk. Uppgræðsla
og skógrækt í Heiðmörk hefur því að miklu
leyti verið í höndum sjálfboðaliða, allt frá
upphafi. Börn úr Skólagörðum Reykjavíkur
og unglingar úr Vinnuskólanum hafa einnig
lagt hönd á plóg.
Það rýkur ekki lengur úr Elliða-
vatnsheiðinni. Nú, sjötíu árum eftir
að Heiðmörk var formlega opnuð sem
friðland Reykvíkinga, vaxa þar milljónir
tígulegra trjáa af fjölmörgum tegundum.
Þegar gengið er um það fallega og
skjólgóða umhverfi sem Heiðmörk er í dag,
er vert að minnast þeirrar ósérplægni og
framsýni sem fyrri kynslóðir sýndu með
því að stofna til friðlandsins. Og kannski
er ekki úr vegi að rifja upp orð fyrrver-
andi framkvæmdastjóra Skógræktarfélags
Reykjavíkur í Ársriti Skógræktarfélags
Íslands, árið 1956:
Heiðmörk er og á að vera óskabarn Reykja-
víkur. (…) Bæjarbúum er í lófa lagið að
endurheimta fegurð þessa lands eins og hún
var á landnámstíð, ef lögð er alúð og áhugi
við ræktunarstarfið. Sú kynslóð, sem vinnur
að því lifir í verkum sínum.xiv
Heimildir
1. A. F. Kofoed-Hansen. 1907. Islands Skovsag 1907. Beretning om
en Rejse. Tidsskrift for Skovvæsen (XIX.B). Kaupmannahöfn.
Bls. 13.
2. Austurvöllur. 1919. Morgunblaðið, 08.07.1919. Bls. 3.
3. Bragi Bergsson. 2013. Íslenskir almenningsgarðar. Sagnir.
Tímarit um söguleg efni (30). Ritstjórar: Bergsveinn Norðdahl,
Björn Reynir Halldórsson, Markús Þ. Þórhallsson og Þorsteinn
Páll Leifsson. Reykjavík. Bls. 242.