Ný menntamál - 01.06.1994, Blaðsíða 28

NY MENNTAMAL 2. tbl. 12. árg. 1994
c
)
Eiríkur Þorláksson
Nauðsyn
listkennslu á
grunnskólastigi
ennarar hafa mörg
undanfarin misseri
verið einstaklega sein-
heppnir í samskiptum
sínum við fjölmiðla og almenning í
þessu landi og ímynd hins velvilj-
aða uppalanda, sem setur hags-
muni nemenda ofar öðru, er löngu
fölnuð. Þessu veldur fyrst og fremst
langvinn hagsmunabarátta við erf-
iðan vinnuveitanda en einhverra
hluta vegna hafa mál samt sem áður
skipast þannig að málstaður kenn-
ara nýtur nú um stundir lítillar sam-
úðar meðal þjóðarinnar. Ein dap-
urlegasta afleiðing þessarar stöðu
er að kennarar eiga erfitt með að
hljóta verðskuldaða áheyrn þegar
þeir setja fram hugmyndir sínar
um skipulagsmál skóla, breytta
kennsluhætti, áherslubreytingar
varðandi mikilvægi kennsluefnis og
aðra þá þætti, sem lúta að kennslu-
málum almennt; allt slíkt er skoðað
í ljósi baráttunnar um kaup og kjör,
og tillögurnar oft vegnar og létt-
vægar fundnar á þeim grundvelli
einum saman.
Vegna þessa er vert að kennarar
leiði hugann að því að nálgast við-
fangsefni kennslumála út frá nýjum
sjónarhornum og reyni að setja sig í
spor þeirra, sem lifa og hrærast ut-
an menntakerfisins. Slík nálgun
kallar á ný viðhorf, sem engu að
síður kann að styrkja málstað kenn-
ara á ýmsum sviðum og verða til
þess að fleiri átti sig á mikilvægi
þess starfs, sem fram fer í skólum
landsins.
Hér verður leitast við að skoða
kennslu á sviði myndmennta út frá
nýju sjónarhorni til að sjá hvað rétt-
lætir að þessu námi sé markaður
bás innan grunnskólans; svipuð at-
hugun væri eflaust ekki úr vegi
varðandi fleiri námsgreinar í ljósi
breyttra tíma.
Núverandi staða
Kennarar og aðrir þeir, sem lifa
og hrærast í umhverfi grunnskól-
ans, vilja oft líta á það sem sjálf-
sagðan hlut að í skólanum eigi að
leitast við kenna nemendum allt
það sem er verið að reyna að kenna
þeim þar í dag. Umræður kennara
um skólamál fjalla yfirleitt frekar
um hverju skuli bæta við, því þörf
barna og unglinga fyrir leiðsögn sé
alltaf að aukast eftir því sem þjóð-
V___________________J
félögin þróast og verða sífellt flókn-
ari.
Það er ósköp fátt í lífinu sem er
sjálfsagt þegar betur er að gáð - og
þar er námsefni skóla ekki undan-
skilið. Það hefði verið gaman að
spyrja kennara í grunnskóla í Rúss-
landi fyrir tíu árum að því hvað
hann teldi nauðsynlegt að kenna í
skólum landsins og bera þau svör
saman við það sem sami kennari
mundi segja í dag; það þarf engan
sérfræðing í skólamálum til að átta
sig á að svörin yrðu gjörólík.
Þetta þurfa kennarar sífellt að
hafa í huga og vera tilbúnir að ræða
hvernig þeim peningum sem þjóð-
félagið lætur skólana hafa til ráð-
stöfunar verður best varið til hags-
bóta fyrir þjóðfélagið - til að velja
milli námsgreina, námsefnis, og
hversu mikla áherslu (kennslu-
tíma) viðkomandi nám á að fá inn-
an skólans. Ef kennarar eru ekki
tilbúnir að taka þátt í slíkri umræðu
eru þeir staðnaðir og illa komið
fyrir skólastarfi í landinu.
Mikilvægasta spurningin er eðli-
lega hvaða námi vill þjóðfélagið að
grunnskólinn sjái nemendum fyrir?
Það er auðvelt að setja fram langan
og óraunhæfan óskalista, en svarið
hlýtur að byggjast á lágmarkinu,
28