Helgarpósturinn - 01.06.1979, Side 4

Föstudagur 1. júní 1979 —he/garpásturinrL.
NAFN: Magnús H. Magnússon STARF: Félags-, heilbrigðis- og tryggingamálaráðherra HEIMILI: Fellsmúla 18, Rvík
og Vestmannabraut 22 b í Vestmannaeyjum FJÖLSKYLDUHAGIR: Eiginkona Marta Björnsdóttir og eiga þau 4 börn
Magnús á tvö börn frá fyrra hjónabandi BIFREIÐAEIGN: Engin ÁHUGAMÁL: Mörg. T.a.m. golf, lax og
silungsveiðar, taflmennska og músík svo eitthvað sé talið.
ÉG ER EKKI SPILLTUR
Rikisstjórnin er i svibsljósinu. Springur hún eöa heidur velli? Andrúmsloftift á vinnumarkaftn-
um er lsevi blandift, verkföll standa yfir og fleiri slik . skella á von bráöar ef ekki verftur tekift i
taumana. Rikisstjórnin hefur nú um skcift boftaft aftgeröir i launamáium, en ennþá hafa engar
ákvarftanir verift teknar á stjórnarheimilinu. Stjórnarflokkarnir eru ekki á eitt sáttir um þaft til
hvafta ráftstafana eigi aft gripa og þá hvenær. Á meftan er málift I biftstöftu.
Magnús H. Magnússon félagsmálaráftherra hefur veriö einn heisti málsvari þess aft rfkis-
stjórnin gripi inn i launadeilurnar meft setningu bráftabirgftalaga áftur en ástand þjóftlífs fer úr
böndum og verftur illviftráftanlegt. Hans skobanir hafa ekki fengift hljómgrunn hingaft til, þótt
ýmislegt bendi til þess aft svo verfti á næstu dögum.
Magnús H. Magnússon er tekinn til yfirheyrslu hjá Helgarpostinum um rikisstjórnina, Alþingi
og stjórnmál yfirleitt.
Hvernig standa hin margumtöl-
uöu launamál I dag?
„1 dag er stafta þeirra mála
öftruvisi en oftast áftur. Aftur
fyrr hefur þetta verift þannig aft
láglaunahóparnir hafa fyrst
fengiö kauphækkanir, dregift
vagninn eins og þaft er kallaft,
en siftan hafa hinir komift á eftir
fengift meira. Tekift sem sjálf-
gefift þaft sem láglaunamenn-
irnir hafa samift um en heimtaft
aö auki talsvert til viöbótar —
og þeim mun meira sem siöar
var samift.
„Nú hefur þetta snúist vift.
Láglaunafólkift vill stilla kröf-
um sinum i hóf, en hálauna-
flokkarnir ganga á undan.
Þannig er ástandift nú frábrugft-
iftvenjulegum launadeilum eins
og þær hafa yfirleitt gengift fyrir
sighér álandi siftustu áratugi.”
Hvaft meft þátt rikisstjórnar-
innar i þessu máti?
„Innan rikisstjórnarinnar var
þaft stefnan aft reyna aft stuftla
aö þvl aöekki yrftu grunnkaups-
hækkanir fram aft 1. desember.
BSRB menn vilduekki fallast á
tilboö rikisstjórnarinnar um
aukin réttindi i staft grunn-
kaupshækkunar og þar af leift-
andi komu þessi 3% til útborg-
unar hjá opinberum starfs-
mönnum. Okkur finnst eftlilegt
aft láglaunahópar fái þá þessi
þrjú prósent Hka. Hér verftur
sérstaklega aö undirstrika þaft
aft þjóftartekjur hafa ekki vaxift
og viftskiptakjörin hafa versn-
aft, svo þaft er ljóst aft ekki er of
mikift til skiptanna. Þvi er hætt
vift, aft allar meiriháttar kaup-
hækkanir verfti greiddar meft
innistæftulausum ávlsunum.”
Nú er þaft skoftun margra aft
kauphækkanir til flugmanna
hafi verift neistinn sem kveikti
bálift og ýtti undir óánægju og
auknar kröfur annarra hópa.
Hvers vegna var flugmönnum
gefinn laus taumurinn og þeirra
laun hækkuö jafn mikift og raun
ber vitni?
„Varftandi flugmennina, þá
var þar á ferft deila, sem búin
var aft standa nokkuft lengi og
var aftnafninu til um launajöfn-
uft, þ.e. innan flugmannastétt-
arinnar. Lægra launaftir flug-
menn vildu fá jöfnuft vift hina
hærra launuftu. Þetta fór nú
ekki á þann veg, hejdur kom til
hinnar svokölluöu þaklyftingar.
Vlsitöluþakinu var lyft af.
Astæfturnar fyrir þvi' voru
kannski fyrst og fremst sam-
þykkt Reykjavlkurborgar og I
framhaldiaf þvl kjaradómurinn
I máli BHM gegn fjármálaráft-
herra.
Vift I rlkisstjórninni vorum af-
skaplega óhressir meft þessa
þróunog ég var búinn aft leggja
þaft til hvaft eftir annaft aft verk-
fall flugmanna yrfti stöövaft meö
bráftabirgftalögum. Þaft var
raunar loks búift aft samþykkja
þaft í rikisstjórninni sama dag
og Flugleiftir buftu þeim þessa
þaklyftingu. Þessi lagasetning
var þvi búinn aft dragast of
lengi, þvi' miftur. Ég var búinn
aft bifta lengi meft tilbúift laga-
frumvarp en þaft dróst aö taka
ákvöröun innan rikisstjórnar-
innar og þaft var Alþýftubanda-
lagiösem taföi þaö allt of lengi,
aö þetta frumvarp yrfti lagt
fram.”
Hvernig skýrir þú þessa eilifu
árekstra innan rikisstjórnarinn-
ar?
„I þriggja flokka rlkisstjórn
hlýtur alltaf aft vera mikift um
málamiftlanir. Svo má kannski
segja aft þaft sé alltaf viss tog-
streita á milli Alþýftuflokks og
Alþýftúbandalags. Þaö er ekkert
nýtt, hefur veriö þannig i marga
áratugi. Ég þykist nú vita aft
þetta sé undirrótin.
Þaftsem núnaerhvaft mest
áberandi er aft allir þessir
árekstrar eru opinberir. Þaft er
aö segja, þeir fara allir fram
fyrir opnum tjöldum og er talaft
um þá f blöftum, útvarpi og sjón-
varpi. Oftast nær áftur hefúr
þetta gengift þannig til aö deilur
innan rikisstjórnar hafa sjaldn-
ast náft út fyrir veggi stjórnar-
ráftsins. Bæfti er þaft aft menn
hafa þá komiö sér saman um
þaö aft bera ekki slikar deilur á
borft og lika aö þessi opna um-
ræöa núna I fjölmiftlum, er
miklu meiri en áftur var.
Agreiningur innan rikisstjórnar
þvi meira áberandi núna, en oft-
ast áftur. Ég er ekkert viss um
aö I sjálfu sér sé ágreiningurinn
meiri en i mörgum fyrri rikis-
stjórnum.”
Er erfitt aö starfa sem ráft-
herra vift þessa opnu umræftu?
„Þaft er þaö aft sumu leyti.
Hitt er annaft mál aft ég tel aft
almenningur i landinu eigi
heimtingu á aft vita hvaft er aft
ske, bæöi hjá rikisstjórninni og
annars staftar, fái aft vita hver
afstafta manna er til hinna ýmsu
mála. Ég tel því aft þessi opna
umræfta sé til bóta, þótt því sé
ekki aft neita, aft hún getur verift
svolítift truflandi stundum.”
& þaft erfitt aft vera ráftherra
meft ungan og stundum óstýri-
látan þingflokk?
„Þaft má segja þaft I einstöku
tilfellum, en svona heildina
tekift þá held ég aft samvinna
okkar ráftherranna vift þing-
flokk hafi gengift ágætlega.
Ungum mönnum fylgir hressi-
legur andblær.”
Þvlhefurverifthaldift.fram aft
ýmsir þingmenn innan rikis-
stjórnarflokkanna vilji þessa
rikisstjórn feiga. Hvaft'vfit þú
segja um þaft? HelddrOu aft
þorri þingmanna flokksins sé á
þeirri linu?
„Þaö held ég ekki. Þaö eru
hins vegar ýmsir sem telja aö
Alþýftuflokkurinn hafi ekki
komift i gegn þeim málum sem
hann ætlaöi sér. Hann ætlafti sér
aö berjast gegn verftbólgu af
fúllrihörku og var meft fastmót-
aftar tillögur um þaft i desem-
ber. Okkur finnst aö Alþýöu-
bandal. hafi tekist aö slæva
þau vopn sem vift vorum meft i
smlftum I baráttunni gegn verft-
bólgu þannig aft árangurinn i
þeirri glímu sé ekki eins mikill
ogvonir stóftu til. Ýmsum finnst
lika aft ekki sé von til þess aft
þetta breytist nægilega mikift,
aft vift munum tæpast ná höfuft-
málum okkar i gegn I þessu
stjórnarsamstarfi.
Þetta er ástæftan fyrir þvi' aft
einhverjir eru meft bollalegg-
ingar um aft hætta þessari
stjórnarþátttöku. Þeir og hinir
sem vilja þó halda áfram
stjórnar samstarfinu eru aft
vonum óánægöir meö hve hægt
gengur aft hægja á verftbólg-
unni.”
Nú hafa Alþýftuflokksþing-
menn oft haft uppi stór orft, en
andstæftingar flokksins segja þá
afteins tala en ekkert gera.
„Þetta er ekki réttmæt gagn-
rýni. Þeir segja skoftanir sinar
ómyrkt og draga ekkert undan.
Ég held a& þjóöin kunni aft meta
slika hreinskilni. Hitt er rétt aft
þingflokkur Alþýftuflokksins og
raunar þingfbkkar allra flokka
hafa verift aft gefa yfirlýsingar
sem kannski siöar hefur reynst
erfitt aö standa viö, þegar ekki
næst samkomulag um málefnift
vift aftra flokka. Þess vegna
finnst sumum aft þaft hafi verift
gerftar samþykktir en siöan
veriö hlaupiö frá þeim. Þaft hef-
ur veriö dálitift um þetta hjá öll-
um flokkunum, og þetta hefur
verift ákveöinn þröskuldur i
stjórnarsamvinnunni. Menn
hafa veriö búnir aft bita i sig
ákveönar skoöanir og fundist
erfitt aft bakka þar frá. Þetta á
viftum flo kkana alla. En égheld
aft vinnubrögft sem þessi muni
breytast meft aukinni reynslu.”
Nú hefur þú gefift þær yfirlýs-
ingar ilangan tima aft leysaeigi
y firstandandi verkföll meft
lagasetningu, en siftan sam-
þykkir þingflokkur Alþýftu-
flokksins ályktun, sem gengur
aft ákve&nu leyti I aftra átt.
„Ég hef verift þeirrar skoftun-
ar lengi aft eitthvaft veröi aö
gera þegar fámennir hópar,
sem hafa tiltölulega góö laun og
mjög góft sumir hverjir, ógna
beinlinis aflcomu og öryggi þjóft-
arinnar, og skapa hreint öng-
þveyti og neyöarástand vifta um
land. Þegar málin standa þann-
ig, finnst mer aft rikisvaldift
verftiaö grlpa I taumana. Þaft er
raunar einnig skoftun þing-
flokksins. 1 ályktun hans segir
aft þaö veröi aö gripa til aftgerfta
er fámennir hópar ógna al-
mannaheill og stefna atvinnuör-
yggi og afkomu verkafólks I
hættu. Þetta er einmitt skoftun
min.‘‘
Ertu hæfur til ráftherra-
starfa?
„Þaft er erfitt fyrir mig aö
dæma þar um. Ég held ég kunni
aft vera þaö sæmilega, aö þvi er
að embættisstörfum lýtur. Hins
vegar er ég slakur áróöursmaft-
ur. Ég hef starfaft mikift aft
stjórnmálum á undanförnum
áratugum og sem bæjarstjóri I
Vestmannaeyjum þá fannst
mér sjálfum aft ég væri betri
embættismaftur en pólitikus.
Þaft gildir eflaust þaft sama enn
varftandi ráftherradóminn.”
Hver eru launráftherra i dag?
„Þingmannalaunin eru tæp
500 þúsund á mánuöi núna og
ráftherralaunin eilltift hærri,
þannig aft min launa losa
milljón mánaöarlega.”
Eru þetta sanngjörn laun?
„Ég skal ekki segja um þaft,
en ég ætla aft þaft séu ekki mörg
störf I þjóftfélaginu ábyrgftar-
meiri og erilsamari en ráft-
herrastörfin. Frltlmi er nánast
enginn. Ætti sllkt aft metast til
fjár þá eru þessi laun ef til vill
ekki út I hött. Hins vegar er ég
jafnlaunamaftur og gæti vel séft
af hluta minna launa ef þau
kæmu láglaunafólki til góöa.
Vísitöluþakgætistefntl þá átt.”
Er ráftherradómurinn og þing-
mennskan aft einhverju leyti
öftruvisi en þú hafftir búist vift?
„Ekki raöherrastarfiö. Þing-
mennskan kannski ekki heldur.
En ég er ekki ánægftur meft
sumt þaft sem fram fer I þing-
inu, sérstaklega ekki þá hvim-
leiöu auglýslngastarfsemi, sem
einstaka maöur ástundar þar1.1
Viltu aftra stjórnarsamsetn-
ingu?
„Ég sé ekki möguleika á sliku
eins og er. Hitt er svo annaft
mál, aft allir geta unnift meö öll-
um ef samvinna og vilji er til
staöar. Þaftmá sjá áþvi, aft all-
ir þeir flokkar, sem nú eru á
þingi, hafa einhvern tlma unnift
meööllum hinum. Sem stendur
æski ég þó ekki breytinga i
þessuefni. Vil láta reyna á þaft
til þrautar hvers vinstri stjórn
er megnug.'-’
Nú er sagt aft ákveftnir vift-
reisnardraugar gangi aftur i
Alþýftuflokknum, sumir þing-
menn stefni leynt og ljóst aft vift-
reisn. Ert þú veikur fyrir vift-
reisnarstjórn?
„Ég tel aö viftreisnarstjórnin
hafi komift ýmsuágætu til leiöar
á si'num timá og þaö var til
fyrirmyndar hvaft flokkarnir
unnu vel saman. En ég held aft
grundvöllur fyrir slikri stjórn sé
ekki fyrir hendi i dag.”
Þaft er haft á orfti aft menn
verfti spiiltir af þátttöku I
stjórnmálum. Ertu spilltur
stjórnmálam aftur?
„Þaft vil ég ekki vifturkenna.
Mér finnst ég aö minnsta kosti
ekki spilltur.”
Er rekin pdlitisk bitlinga-
pólitfk innan þins ráftuneytis?
„Ég tel mig saklausan af
sliku. Þafterekki spurt um þaö,
hvar menn standa i pólitik
þegar um er aö ræfta aft velja
menn i' störf. Heldur hitt, hvers
þeir séu megnugir.”
eftir Guðmund Arna Stefánsson